تهدیدات جاهطلبیهای ترامپ و نتانیاهو برای امنیت جهانی
توماس فریدمن در یادداشتی، برای روزنامه نیویورک تایمز نوشت: زمانی دیدار رئیسجمهور ایالات متحده و نخستوزیر اسرائیل برای یهودیان اسرائیلی و آمریکایی مایه افتخار و شادمانی بود. آنها دو رهبر دموکراتیک را میدیدند که در کنار یکدیگر برای منافع مشترک همکاری میکنند. اما اکنون مطمئنم که تنها نیستم؛ وقتی میگویم در دیدن عکس صمیمانه دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو در دفتر کاخ سفید، احساس غرور به سراغم نیامد. در عوض، احساس انزجار و افسردگی جایگزین آن شد.
پسا-آمریکایی و پسا-اسرائیلی؛ پایان دو رؤیای دموکراتیک؟
هم ترامپ و هم نتانیاهو در تلاشاند تا خود را بهعنوان رهبران مستبد بالقوه معرفی کنند. هر دو در حال تضعیف حاکمیت قانون و نهادهای بهاصطلاح نخبه در کشورهای خود هستند و هر دو بهدنبال نابودی آنچه که «دولت عمیق» مینامند، هستند. هر دو کشورشان را از آرزوی جهانیشان برای «نور بر ملتها» بودن، به سوی قومگرایی خشن و محدود هدایت میکنند، نوعی قومگرایی که آماده است پاکسازیهای نژادی را به بخش اصلی سیاست خود تبدیل کند. هر دوی این افراد مخالفان سیاسی خود را نه بهعنوان رقبای قانونی، بلکه بهعنوان دشمنان داخلی میبینند و کابینههای خود را با افرادی نالایق پر کردهاند که نه به قوانین کشور، بلکه به شخص خودشان وفادارند. هر دوی آنها کشورشان را از همپیمانان سنتی دموکراتیک خود دور میکنند. هر دو گسترش سرزمینی را حق الهی خود میدانند؛ از «خلیج آمریکا تا گرینلند» و از «کرانه باختری تا غزه».
آیا ترامپ قدرت نرم آمریکا را قربانی قومگرایی و معاملهگری کرده است؟
تصور اینکه دونالد ترامپ یا «جیدی ونس» در پی ساختن آمریکایی باشند که رونالد ریگان در سخنرانی خداحافظی خود در ۱۱ ژانویه ۱۹۸۹ ترسیم کرد، دشوار و شاید ناممکن به نظر میرسد. ریگان در آن سخنرانی از اهمیت انتقال این درک به نسلهای آینده سخن گفت که «آمریکا چیست و در تاریخ طولانی جهان چه نمادی را نمایندگی میکند.» آمریکایی که او توصیف کرد، تصویری اخلاقی و سیاسی بود: «شهری بلند و سرافراز، بنا شده بر صخرههایی استوارتر از اقیانوسها، در معرض باد، آکنده از برکت الهی و سرشار از مردمانی از همه اقوام که در هماهنگی و صلح در کنار یکدیگر زندگی میکردند؛ شهری با بندرهایی آزاد که محل تلاقی تجارت و خلاقیت پرشور بود و اگر بنا بود دیواری داشته باشد، آن دیوارها در داشتند و این درها به روی هر کسی که اراده و قلبی برای رسیدن به آنجا داشت، گشوده بودند.»
در مقابل، دونالد ترامپ و جیدی ونس در پی ساختن نسخهای پساریگانی از ایالات متحده هستند؛ آمریکایی که با همپیمانان دموکراتیک، آزاد و متعهد به حاکمیت قانون از جمله اتحادیه اروپا، با لحنی تحقیرآمیز برخورد میکند. ترامپ بهتازگی ادعا کرده است که اتحادیه اروپا «برای فریب دادن آمریکا» ایجاد شده، سخنی که در حضور بنیامین نتانیاهو در دفتر کاخ سفید نیز بار دیگر بر آن تأکید کرد. ترامپ و ونس خواهان آمریکایی هستند که به جای پشتیبانی بیقید و شرط از مدافعان خط مقدم آزادی همچون اوکراین از آنها انتظار دارد در قبال دریافت کمکهای محدود نظامی، حقوق معدنی خود را واگذار کنند.
نقش قطر در پرونده نتانیاهو چیست و چرا رئیس شینبت برکنار شد؟
بنیامین نتانیاهو در تلاش است تا نسخهای «پسا-اسرائیلی» را شکل دهد؛ کشوری که در آن نهادهای دموکراتیک و ساختارهای حاکمیت قانون بهطور فزایندهای زیر فشار قرار میگیرند. همانگونه که دونالد ترامپ، مدیر افبیآی را به دلیل آنچه که عدم وفاداری کافی تلقی میکرد، برکنار کرد، نتانیاهو نیز به اخراج «رونن بار»، رئیس شینبت (سازمان امنیت داخلی اسرائیل) اقدام کرده است. این اقدام در زمانی صورت میگیرد که رونن بار در حال انجام تحقیقاتی درباره برخی از دستیاران ارشد نخستوزیر به اتهام ارتباط با دولت قطر است. خود نتانیاهو نیز با اتهامات فساد مالی مواجه است.
منتقدان از جمله اپوزیسیون سیاسی و تعدادی از نزدیکان گروگانهای اسرائیلی، نتانیاهو را متهم میکنند که با هدف حفظ حمایت جریانهای افراطی، شامل صهیونیستهای نژادپرست به عمد در حال طولانی کردن جنگ در غزه است. به تعویق انداختن پایان جنگ، همچنین مانع از تشکیل هرگونه کمیسیون تحقیق درباره ریشهها و پیامدهای این درگیری میشود؛ جنگی که در دوره نخستوزیری او آغاز شد و علت آن مستقیماً به سیاستهای ناکارآمد او بازمیگردد؛ از جمله باور نتانیاهو مبنی بر اینکه میتوان گروه حماس را از طریق انتقال پول نقد از قطر کنترل یا مهار کرد.
آیا ترامپ و نتانیاهو «یهودیستیزی» را به ابزار سرکوب بدل کردهاند؟
راهبردهای داخلی دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو در بهرهبرداری از اتهام یهودیستیزی بهعنوان ابزاری برای بیاعتبار کردن یا خاموش ساختن منتقدان، بهگونهای فزاینده به یکدیگر گره خوردهاند. ایالات متحده هنوز کشوری آزاد است و مادامی که دانشجویان مرتکب اعمال خشونتآمیز نشوند یا همکلاسیهای خود را در محیطهای آموزشی آزار ندهند، باید این حق را داشته باشند که آزادانه دیدگاههای خود از جمله حمایت از ایجاد یک دولت فلسطینی با هر تعریفی که برای آن قائلاند را بیان کنند. «جاناتان جاکوبی»، مدیر ملی پروژه نکسوس، نهادی که در زمینه مقابله با یهودیستیزی و حمایت از دموکراسی فعالیت میکند، در گفتوگویی اظهار داشت: «رئیسجمهور ترامپ یک پدیده واقعی و نیازمند رسیدگی، یعنی یهودیستیزی ناشی از مناقشات پیرامون اسرائیل را برداشته و از آن بهعنوان ابزاری برای توجیه سرکوب مهاجرت، محدودسازی آموزش عالی و محدود کردن آزادی بیان در ارتباط با اسرائیل بهرهبرداری میکند.»
