اعتماد مردم شرط تضمین تامین مالی جمعی در صنعت نفت


حسین راغفر 
اقتصاددان

هدایت سرمایه‌های خرد مردم از طریق تامین مالی جمعی یا همان کرادفاندینگ به سمت صنعت نفت امر  امکان‌پذیر است، اما باید توجه داشت که حجم سرمایه‌گذاری‌ها با توجه به ماهیت و نیاز صنعت نفت بسیار بالاست. مطلوب است که منابع مالی به جای اختصاص به خرید و فروش طلا، ارز، سفته‌بازی و سوداگری روی این اقلام، به حوزه‌های سرمایه‌‌گذاری مولد که ارزش‌آفرین هستند، اختصاص یابد. کرادفاندینگ یا تامین مالی جمعی یکی از راه‌های موجود است و در کشور به‌طور نسبی، حجم سرمایه قابل توجهی برای این کار وجود دارد. در حال حاضر، برخی از افراد مبالغی را در اختیار دارند و مبالغ آن‌ها برای چنین اقدامی، قابل قبول و منطقی است و ظرفیت‌ها برای تامین مالی جمعی در صنعت نفت وجود دارد. البته، روش‌های دیگری نیز برای تامین فعالیت‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد. تجربه کشورهای دیگر، به‌ویژه پس از جنگ جهانی دوم، مانند ژاپن و کشورهای شرق آسیا، نشان می‌دهد که روش‌های دیگر نیز موفق بوده‌اند. البته کرادفاندینگ نیز یکی از روش‌های موفق و عملیاتی است.  در حال حاضر ساختار اقتصاد کلان ایران و تمایلات عمومی مردم به گونه‌ای است که آنها ترجیح می‌دهند برای حفظ ارزش پول خود، آن را به دارایی‌هایی مانند طلا و ارز، تبدیل کنند. با توجه به این نکته اکنون این سوال مطرح است مبنی بر این که آیا صنعت نفت می‌تواند اعتماد مردم را جلب کند یا خیر؟ پاسخ به این سوال نکته مهم و کلیدی است. هر جامعه‌ای که بخواهد در این نوع فعالیت‌ها موفق شود، اولین مشخصه موردتوجه باید اعتماد مردم باشد. اعتماد مردم نیز به عملکرد دولت‌ها بستگی دارد. اگر دولت‌ها در فعالیت‌های کرادفاندینگ حداقلی از بازدهی را برای مردم تضمین کنند، جذب سرمایه را فراهم می‌کنند و چنانچه از آن فراتر بروند، به‌طور قطعی جذابیت بیشتری برای جذب سرمایه امکان‌پذیر می‌سازند. بنابراین، نقش عملکرد دولت‌ها در این دسته از فعالیت‌ها و اقدامات بسیار کلیدی و مهم است و تعیین‌کننده موفق بودن یا نبودن این فعالیت‌هاست.اما مگر در سایر سرمایه‌گذاری‌ها ریسک وجود ندارد؟ زندگی بسیاری از افرادی که ارز خریده‎‌اند یا اقدامات مشابهی انجام داده‌اند نیز به شدت تاثیر منفی پذیرفته است. به‌هر حال موضوع ریسک در بسیاری از این بازارهای دارایی وجود دارد. سرمایه‌گذاری در صنعت نفت، به دلیل مزیت‌های نسبی این بخش در کشور ایران، می‌تواند یکی از با ثبات‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها در کشور و علی‌الاصول، این بخش باید از مصون‌ترین و مطمئن‌ترین انواع سرمایه‌گذاری باشد. دولت نیز باید اهتمام کافی و کامل را برای این منظور داشته باشد تا مردم احساس کنند که از سرمایه‌گذاری ایمن با کمترین میزان ریسک برخوردار هستند. تامین مالی جمعی در صنعت نفت امکان‌پذیر است، مشروط به اینکه دولت و حاکمیت فرصت‌های لازم را برای این ایمن‌سازی فراهم کنند. به نظر من، دولت باید این امکان را برای بانک‌های خاصی فراهم کند و نظارت کافی و دقیق بر کارکرد بانک‌ها داشته باشد. نمی‌توان این فرصت‌ها را به همه بانک‌ها داد. بسیاری از بانک‌ها عملاً ورشکسته هستند و صلاحیت‌های لازم برای این دسته از فعالیت‌ها را ندارند.