خواب آشفته ترامپ
گروه سیاسی: مذاکرات ایران و آمریکا به تعویق میافتد؛ همزمان تحریمهای جدیدی از سوی آمریکا علیه ایران اعمال میشود و دونالد ترامپ، رئیس کاخ سفید، تمامی خریداران نفت ایران را به اعمال تحریمهای ثانویه تهدید میکند. تنها یک روز بعد از برکناری مایک والتز، چهره تندرو و ضدایرانی از سمت مشاور امنیت ملی دولت آمریکا، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا طی اظهاراتی نسبتا شدیداللحن خواستار پایان غنیسازی اتمی از سوی ایران میشود. در این بین نکته مهم این است که تمامی این رویدادها تنها در فاصله چند روز از زمان در نظر گرفته شده برای دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا اتفاق میافتد.
به گزارش «تجارت»، به نظر میرسد دونالد ترامپ همزمان با گرایش ویژه به مذاکره و سازش با ایران، قصد دارد از تمامی ابزارهایش برای به کرسی نشاندن خواستههایش بهره میگیرد. یعنی همزمان با گرایش به مذاکره، تحریم و افزایش فشار اعمال خواهد شد. به نظر میرسد بازی تاج و تخت ترامپ با ایران به واپسین مراحل خود نزدیک میشود. بازیای که به طور حتم فراز و فرودهای زیادی خواهد داشت و سرانجام آن را تنها میتوان در مذاکرات آتی مشاهده کرد.
ادعاهای عجیب واشنگتن پیرامون تعویق مذاکرات
در شرایطی که قرار بود، دور چهارم گفتوگوهای ایران و آمریکا به صورت غیرمستقیم در روز شنبه (۳ می / 13 اردیبهشت) در رم برگزار شود، شاهد تعویق گفتوگوها بودیم. هر چند «بدر بن حمد آل البوسعیدی» وزیر امور خارجه عمان دلیل تعویق دور چهارم گفتوگوهای ایران و آمریکا دلایل لجستیکی اعلام کرده اما به نظر میرسد باید به علتهای ورای این ادعا اشاره داشت. در ارتباط با این موضوع، تمی بروس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با اشاره به عقب افتادن دور چهارم گفتوگوهای ایران و آمریکا تاکید کرد: « آمریکا هرگز آمادگی خود برای شرکت در گفتوگوهای روز شنبه را اعلام نکرد. اما زمان و محل برگزاری دور تازه گفتوگوهای ایران بهزودی مشخص خواهد شد. این ادعای بروس در شرایطی مطرح شد که منابع آمریکایی همچون «والاستریتژورنال»، «آکسیوس» و «نیویورکتایمز» به نقل از مقامات آمریکایی گزارش کرده بودند که واشنگتن با برگزاری گفتوگوها در روز شنبه موافقت کرده است. همزمان «مایک والتز» مشاور امنیت ملی برکنار شده کاخ سفید، عصر پنج شنبه اظهار داشت: «ایران باید متوجه شود که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا آماده توافق درباره برنامه هستهای ایران است. ویتکاف منتظر است تا تهران به میز مذاکرات بازگردد.» اظهارات عجیب بروس و والتز در شرایط مطرح شدند که ایران از مذاکرات غیرمستقیم خود با آمریکا خارج نشده و شنبه گذشته، پس از برگزاری سومین دور از گفتوگوهای غیرمستقیم، وزیر خارجه عمان اعلام کرد شنبه آینده دور چهارم گفتوگوها برگزار میشود.
متعاقب این اظهارات «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: ما به همراه طرفهای عمانی و آمریکایی، تصمیم گرفتیم دور چهارم مذاکرات را به دلایل تدارکاتی و فنی به تعویق بیندازیم. وی تصریح کرد: از طرف ایران، هیچ تغییری در عزم ما برای دستیابی به یک راهحل مذاکراتی ایجاد نشده است.
تحریمها و تهدیدات جدید همزمان با تاکید بر گرایش به مذاکره
با نگاه به تحریکات جدید آمریکا در آستانه برگزاری دور چهارم مذاکرات، تا حدود زیادی میتوان به علت تعویق مذاکرات پی برد. در سطح ابتدایی، «مارکو روبیو» وزیر امور خارجه آمریکا عصر چهارشنبه از تصمیم این کشور برای اعمال تحریمهای تازه علیه ایران خبر داد. روبیو اعلام کرد که دولت ایالات متحده تحریمهایی را علیه هفت نهاد و ۲ کشتی که ادعا میشود در تجارت فرآوردههای نفتی ایران دست داشتهاند، اعمال کرده است. همزمان با این تحریمها، «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا شامگاه پنج شنبه به تهدیدات تازه علیه ایران روی آورد. رئیس جمهور آمریکا با اشاره به تصمیم خود برای وضع تحریمهای جدید علیه نفت ایران، تهدید کرد هر کشوری که از ایران نفت بخرد حق تجارت با آمریکا را نخواهد داشت. همزمان با اظهارات ترامپ، ، «پیت هگست» وزیر دفاع آمریکا بدون اشاره به شکستهای واشنگتن در تحقق نیافتن اهدافش در یمن، طی پیامی در شبکه اجتماعی ایکس مدعی حمایت ایران از انصارالله یمن شد و تهدید کرد که ایران هزینه این کار خود را خواهد پرداخت.
مجموع این تهدیدات و تحریمها به وضوح نشان میدهد که واشنگتن قصد دارد از تمامی ابزارهای سیاسی، اقتصادی و تبلیغاتی خود برای در تنگنا قرار دادن ایران قبل از انجام دور چهارم مذاکرات بهره بگیرد. به نظر میرسد هدف نهایی آنها نیز این است که در نهایت تهران بخش بزرگی از خواستههای آنها را بپذیرد.
اظهارات مخرب روبیو درباره پایان غنیسازی ایران و بازرسی از مراکز هستهای و نظامی
واپسین قطعه از پازل تشدید فشار بر ایران در آستانه آغاز دور چهارم مذاکرات را میتوان به اظهارات مارکو روبیو وزیر امور خارجه آمریکا مشاهده کرد. روبیو، در گفتوگو با فاکس نیوز درباره برنامه هستهای ایران گفت: اگر ایران خواستار یک برنامه صلحآمیز غیرنظامی و نیروگاه اتمی است، راهش این است که مانند دیگر کشورها چند رآکتور ساخته شود و اورانیوم غنی شده را برای سوخت رسانی به این رآکتورها وارد کند. او گفت: دهها کشور در جهان این کار را انجام میدهند تنها کشورهایی که در جهان غنیسازی اورانیوم انجام میدهند، کشورهایی هستند که اورانیوم غنیسازی میکنند.
روبیو در ادامه این گفتوگو بیان کرد: ایرانیها میگویند سلاح هستهای نمیخواهند اما اساسا از ما میخواهند تنها کشور غیرهستهای باشند که اورانیوم غنیسازی میکند. از سوی دیگر، سطح غنیسازی آنها هم با اهداف صلحآمیز متناسب نیست؛ اگر توان غنیسازی ۳.۶۷ درصد را داشته باشید، در مدت چند هفته به غنیسازی ۲۰ درصد، ۶۰ درصد و بعد ۹۰ درصدی که برای سلاح نیاز است دست پیدا میکنید. روبیو گفت: ایران فقط باید بگوید که ما توافق میکنیم دیگر غنیسازی انجام ندهیم، میخواهیم رآکتور هستهای داشته باشیم چون به انرژی اتمی نیاز داریم و اورانیوم غنی شده را وارد میکنیم. این فرصتی است که از آن استفاده کنند و بهترین فرصت آنها خواهد بود. روبیو در پاسخ به اینکه آیا آمریکا میخواهد از بازرسان آمریکایی برای متوقف کردن غنیسازی در ایران استفاده شود و آیا از نظر او ایران با آن موافقت خواهد کرد، گفت: نمیتوان گفت که بهکل به بازرسان آمریکایی اجازه نمیدهیم. اگر واقعا قصد جلوگیری از یک برنامه هستهای وجود داشته باشد، اگر واقعا، سلاح اتمی نمیسازید، پس باید درهای تمام تاسیسات خود را باز کنید. روبیو با ادعایی درباره برنامه هستهای ایران گفت: یکی از نقضهای توافق هستهای دولت اوباما این بود که اجازه بازرسی از تاسیسات نظامی وجود نداشت. موضوع این است که اگر ساختن یک سلاح نظامی وجود داشته باشد، احتمالا در یک تاسیسات نظامی ساخته میشود. در گذشته ثابت شد که ایران یک برنامه نظامی مخفی داشته است. به نظرم اگر ایران میخواهد بگوید علاقهای به تسلیحات اتمی ندارد باید بگوید فقط خواستار انرژی هستهای صلحآمیز است و نباید نگران بازرسیها، از جمله از سوی بازرسان آمریکایی باشد.
اظهارات روبیو در شرایطی مطرح میشود که مقامهای ایران تاکید کردهاند تولید و بهکارگیری تسلیحات اتمی جایی در دکترین دفاعی ایران ندارد. علاوه بر این، آژانس بینالمللی انرژی اتمی که برنامه هستهای ایران تحت یکی از سختگیرانهترین برنامههای نظارتی و راستیآزمایی آن قرار دارد، تا کنون این ادعا را در گزارشهای فنی متعدد خود اثبات یا تایید نکرده است.