گروه اقتصادی: یکی از کمبودهای جدی که با آغاز جنگ 12 روزه در کشورمان احساس شد، فقدان پناهگاه ها و سازه های مستحکمی بود که شهروندان در زمان مواجهه با بحران هایی از نوع جنگ بتوانند در آن پناه بگیرند. تنها دو روز از آغاز جنگ 12 روزه گذشته بود که مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران در جلسه ۳۳۱ شورای شهر پایتخت گفت: «تهران و سایر شهرهای کشور فاقد پناهگاههای ایمن و کارآمد هستند» چمران در ادامه تصریح کرد: «امروز نیازمند راه‌حل‌های مهندسی‌ شده و بر اساس استانداردهای روز جهانی در این خصوص هستیم؛ در بسیاری از کشورها، پناهگاهها جزو الزامات ساخت‌وساز هستند...» بسیاری از تحلیلگران با اشاره به شیوه مقابله با حملات موشکی عراق در جنگ تحمیلی 8ساله، به این نکته تاکید می کردند یکی از دلایل اصلی  کاهش چشمگیر تلفات انسانی و کاهش صدمات روحی و روانی به مردم در آن سالها احداث پناهگاه هایی برای حفاظت از مردم بود. یکی از ویژگی های مهم این نوع سازه های دفاعی این بود که مردم را در بحبوحه بحران  و جنگ، کنار هم قرار می داد و از نقطه نظر روانی و ارتباطی هم روحیه آنها را به شدت تقویت می کرد. در واقع مردم در کنار هم تبعات بحران جنگ را پشت سر می گذاشتند. اما علی رغم این تجربه روشن در جنگ 8ساله، در سالهای پس از جنگ موضوع احداث پناهگاه و سازه های حمایتی راهی به مبحث مقررات ملی ساختمان پیدا نکردند. بسیاری از تحلیلگران معتقدند، مانند موضوع ساخت پارکینگ که در مبحث مقررات ملی ساختمان درج شده و هیچ مجتمع، ساختمان و واحدی بدون احداث پارکینگ پایان کار نمی گیرد،  می توان شرایطی را ایجاد کرد که ساخت هر سازه ای در ایران با تدارک یک چنین ضرورتی پایان کار بگیرد. تجارت برای این منظور گفتگویی را با عضو هیات مدیره و دبیر انجمن علمی راه و ساختمان ایران ترتیب داده تا با نگاهی به سایر کشورها، نیازهای کشورمان در این بخش را واکاوی کند.
عباس اکبرپور در آغاز گفتگو با اشاره به مشاهدات عینی خود از ساخت پناهگاه در کشورهای توسعه یافته می گوید:« من 15سال در واشنگتن آمریکا زندگی کرده و درس خوانده ام. در آمریکا متروها با عمق قابل توجه و نحوه دسترسی مناسب به آسانسور، پله برقی و پله عادی به صورتی ساخته می شوند که در زمان بحران ها به عنوان پناهگاه هم استفاده شوند. این سازه ها را به صورتی احداث می کنند که مردم هنگام بروز جنگ های مختلف حتی جنگهای اتمی بتوانند در آنها پناه بگیرند. در ایران اما در زمان پایان ساخت متروی تهران و حومه هیچ تدارکی در این زمینه دیده نشد. این در حالی است که مترو دقیقا یک دهه پس از پایان جنگ ایران و عراق ساخته شده بود و قاعدتا باید یک چنین ضرورتی در آن لحاظ می شد. اما حتی برای بلایای طبیعی هم فکری نشد.»
دبیر انجمن علمی راه و ساختمان ایران در شرح چرایی این بی توجهی ها می گوید:« متاسفانه در زمان تصمیم گیری ها از متخصصان حوزه های مختلف استفاده نمی شود و سازه ها به صورت تک بعدی طراحی و ساخته می شوند. از نظرات کارشناسان محیط زیست ،متخصصان پدافند غیر عامل و مسئولان مدیریت بحران و...هیچ استفاده ای صورت نمی گیرد. حتی چهره هایی که در حوزه های مدیریت بحران و موارد مانند آن به کار گماشته می شوند فاقد دانش و تخصص کافی برای راهبری در این حوزه های سرنوشت ساز هستند. به همین دلیل است که انبوهی از سازه های کوچک و بزرگ در ایران ساخته می شوند بدون اینکه توجهی به ضرورت احداث پناهگاه و جان پناه در آن شود. »
او در ادامه در تشریح مکانیسم ساخت و سازهای دفاعی یادآور می شود:«به نظرم در ابتدای امر برای سازه ها و ساختمان هایی که قرار است از این پس ساخته شوند، حتما زیر پارکینگ خانه ها باید یک یا دو طبقه زیرین احداث شوند تا در بحران ها از آن به عنوان پناهگاه استفاده شود. در ادامه انباری ها نیز به گونه ای طراحی و ساخته شوند که مانند اتاق های ایمن عمل کنند. یعنی دیوارها مسلح به بتون و متریال ویژه ساخته شوند. در این اتاق ها ضمن قرار دادن آب و غذا و ...باید امکانات ارتباطی آنالوگ و دیجیتال طراحی شده باشد تا در بحران ها بتوانند ارتباط  مردم را ساماندهی کنند.» عضو هیات مدیره و دبیر انجمن علمی راه و ساختمان ایران می گوید:« در آمریکا چون بسیاری از ایالت های جنوب شرقی مثل فلوریدا،  کارولینای شمالی،‌لوئیزیانا، می سی سی پی، آتالانتا ، کارولینای جنوبی و... به صورت دایم درگیر گردبادهای شدید و طوفان های موسمی و... در طول سال هستند، زیر تمام واحدهای مسکونی و مغازه ها، اتاقک های ایمنی احداث شده است. به محض اینکه هشدار توفان و حوادث طبیعی و غیر طبیعی از رسانه های عمومی  داده می شود، مردم به این اتاقک های مجهز پناه می برند، امکانات لازم و آب و غذا و ارتباطات برای یک الی دو هفته  در این اتاقک ها تعبیه شده است. مردم در زمان بحران به این اتاقک ها می روند و وقتی بعد از 2الی 3روز یا یک هفته بیرون می آیند،‌ می بینند خانه ها و خودروهایشان را باد و گردباد برده اما خوشبختانه آسیب چندانی به شهروندان وارد نشده است.»