اروپا و تبعات خطرناک فعال‌سازی مکانیسم ماشه


عبدالرضا فرجی‌راد 
استاد ژئوپلیتیک

اکنون شرایطی فراهم شده که با توجه به تنگی وقت، اروپایی‌ها این مکانیزم را به تدریج فعال کنند. اروپا علاقه‌ای به این کار ندارد و می‌خواهد که ایران بتواند خواسته‌های آن‌ها را برآورده کند و مکانیزم ماشه فعال نشود. علت عدم علاقه آن‌ها هن این است که عاقبت کار برایشان ..مشخص نیست و نمی‌دانند چه پیش خواهد آمد. احتمال دارد که با فعال کردن مکانیزم ماشه، ایران هم از ان پی تی خارج شود و این امر کار را برای غربی‌ها و اروپایی‌ها دشوار می‌کند. ضمن اینکه روابط تیره کنونی را تیره‌تر می‌سازد. طبیعتاً مسئله تحریم‌های سازمان ملل مشکلات جدی برای ایران به وجود می‌آورد، از جمله مشکلاتی در فروش نفت و حرکت کشتی‌ها و به تبع آن، بالا رفتن تنش‌ها هم اتفاق می‌افتد. اروپا هم هر روز مطرح می‌کند که می‌خواهد مکانیزم ماشه را فعال کند و این یک نوع عملیات تحریک‌آمیز است تا ایران پای میز مذاکره با آمریکا بنشیند و به توافق برسد. 
در نهایت، اگر ایران و آمریکا به توافق نرسند، اروپایی‌ها مکانیزم ماشه را فعال می‌کنند، باید ببینیم که مذاکرات چه زمانی شروع می‌شود، ممکن است هفته آینده مذاکرات آغاز شود. یک نکته را هم نباید فراموش کرد که اگر مکانیزم ماشه توسط اروپا فعال شود، طرفین یک ماه مهلت فرصت دارند تا به آن اعتراض کنند. این یک ماه فرصت خوبی است؛ یعنی وقتی مکانیزم ماشه فعال شد، اگر توافقی انجام شود، اروپا دوباره می‌تواند آن را پس بگیرد. لذا ممکن است که مکانیزم ماشه فعال شود و طبیعی است که ایران هم از ان پی تی خارج شود. در این یک ماه، اگر توافقی صورت گیرد، اروپا نظر خود را تغییر می‌دهد و ممکن است ایران هم از تصمیم خود برای خروج از ان پی تی هم منصرف شود. بالاخره این‌ها باید ثبت درخواست را انجام دهند. زیرا خودشان هم فکر می‌کنند که ثبت آن، نوعی فشار به ایران خواهد بود. فشار اقتصادی به ایران، وقتی اتفاق می‌افتد که مکانیزم ماشه را در شورای امنیت ثبت کنند، این قطعا بر  اقتصاد تأثیر می‌گذارد و قیمت طلا و دلار بالا می‌رود که خود نوعی فشار است. این اقدام اروپا غیرقانونی است و چون غیرقانونی است روسیه و چین هم می‌توانند اقداماتی انجام دهند ولی چرا غیرقانونی است؟ چون مکانیزم ماشه وقتی می‌تواند فعال شود که ایران از تعهداتی که انجام داده در برجام خارج شود. اول آمریکا و سپس اروپا از تعهدات خود خارج شده‌اند یعنی اروپا و آمریکا از برجام خارج شده‌اند و به دنبال آن، اروپایی‌ها نیامده‌اند تا تلافی کنند یا اقدامی انجام دهند که تحریم‌های ایران برداشته شود. ایران به تلافی این اقدامات، غنی‌سازی را افزایش داده است، اما اکنون ایران می‌گوید که  ما تعهدات خود را در قبال عدم انجام تعهدات طرف مقابل انجام نداده‌ایم و   آمادگی داریم که به تعهدات برجامی خود بازگردانیم و در مذاکرات با آمریکا آمادگی داریم به غنی‌سازی ۳.۶۷ برگردیم. بنابراین، سوال ایران این است که چرا می‌خواهید دوباره ما را با اقدامات تنبیهی بترسانید؟