«مورد ایران و روسیه نشان‌دهنده صعود و افول تحریم‌های نفتی به‌عنوان ابزار دیپلماسی اقتصادی است. بازار نفت ایران از بین نرفته بلکه به‌واسطه واقعیتی که تحریم‌ها ایجاد کرده‌اند، دگرگون شده است. اگرچه مشتریان سنتی همچنان از نفت ایران پرهیز می‌کنند اما این نفت برای خریدارانی که در معرض تحریم نیستند به‌ویژه پالایشگاه‌های کوچک چینی جذاب‌تر شده است.» ایالات متحده آمریکا تحریم‌های یکجانبه را به ابزاری برای جنگ اقتصادی علیه کشورهای مستقل تبدیل کرده اما با گذر زمان استفاده افراطی و بی دلیل از این ابزار کشورها را نسبت به آن مقاوم کرده است. «فارن پالیسی» در تازه ترین نوشتار تحلیلی به تشریح پاسخ این پرسش پرداخته که «چرا تحریم‌های نفتی دیگر کارساز نیستند». در ماه ژوئن، زمانی که بمباران تهران آغاز شد، اتفاق عجیبی رخ داد: صادرات نفت خام ایران به‌طور موقت افزایش یافت. با وجود بمباران، ایران از صدور نفت خود دست نکشید و مشتریانش در چین نیز از خرید آن، علی‌رغم تحریم‌ها منصرف نشدند. دلیل موفقیت ایران ساده است: تحریم‌ها دیگر مؤثر نیستند، حداقل نه به شکلی که در ابتدا طراحی شده بودند.
تحریم‌ها ابزاری برای اعمال فشار اقتصادی و وادار کردن کشورها به تغییر رفتارشان در نظر گرفته می‌شوند. اما در عمل، کشورها در برابر تحریم‌ها مقاومت می‌کنند، هزینه‌ها را می‌پذیرند و راه‌هایی برای دور زدن آن‌ها می‌یابند. به‌جای آنکه تحریم‌ها باعث تغییر رفتار کشورها شوند، این تحریم‌ها بازارها را دگرگون و روابط اقتصادی را بازتعریف می‌کنند، به‌گونه‌ای که نفت در مسیرهایی جریان می‌یابد که مبتنی بر منطق ژئوپلیتیک است، نه منطق تجاری. اکنون دوران استفاده از تحریم‌های نفتی به‌عنوان ابزار فشار به پایان خود نزدیک شده است. هرچند در واشنگتن هنوز برخی وسوسه‌ شده‌اند که تحریم‌ها را به‌عنوان ابزاری برای قطع وابستگی به چین تقویت کنند، سیاست آمریکا بهتر است به سمت ابزارهای دیگر، و کم‌هزینه‌تر، متمایل شود. مورد ایران و روسیه نشان‌دهنده صعود و افول تحریم‌های نفتی به‌عنوان ابزار دیپلماسی اقتصادی است. پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران در سال ۲۰۱۸، تحریم‌های بازاعمال‌شده باعث افت صادرات نفت ایران شد، چرا که مشتریان سنتی در اروپای غربی و شرق آسیا به منابع دیگر روی آوردند. در سال ۲۰۲۰ و در اوج همه‌گیری کرونا، صادرات نفت ایران تقریباً به صفر رسید. اما پس از پایان محدودیت‌های مربوط به کرونا، خرید نفت خام ایران توسط چین جهش یافت و به حدود ۲ میلیون بشکه در روز رسید و صادرات نفت ایران را تقریباً به سطح پیش از تحریم‌ها بازگرداند. چین اکنون حدود ۱۴.۶ درصد از واردات نفت خام خود را از ایران تأمین می‌کند. تصمیم ترامپ برای چراغ سبز دادن به حملات علیه ایران، در عمل اعترافی ضمنی بود که فشار اقتصادی، تهران را به دادن امتیاز وادار نخواهد کرد (البته هنوز مشخص نیست آیا حملات نظامی مؤثرتر خواهند بود یا نه)بازار نفت ایران از بین نرفته بلکه به‌واسطه واقعیتی که تحریم‌ها ایجاد کرده‌اند، دگرگون شده است. اگرچه مشتریان سنتی همچنان از نفت ایران پرهیز می‌کنند اما این نفت برای خریدارانی که در معرض تحریم نیستند به‌ویژه پالایشگاه‌های کوچک چینی جذاب‌تر شده است. این پالایشگاه‌ها تقاضای داخلی چین را پوشش می‌دهند و از کانال‌های مالی غیر دلاری استفاده می‌کنند. پکن نیز با مخفی نگه داشتن این تجارت در داده‌های گمرکی، به‌نوعی از آن بهره‌برداری کرده و در عین حال انکارپذیری خود را حفظ کرده است. بر خلاف تحریم‌های ایران، تحریم‌های ۲۰۲۲ آمریکا علیه نفت روسیه بیشتر بر درآمدهای مالی آن تمرکز داشت تا بر جریان فیزیکی نفت. اقداماتی مانند سقف قیمتی گروه G۷ قرار بود درآمد روسیه را محدود کند بدون اینکه صادراتش از بازار حذف شود چرا که رهبران غربی نگران تأثیر منفی بر قیمت‌ها بودند.