رایزنیهای استراتژیک تهران و اسلامآباد
گروه سیاسی: در بحبوحه تحولات منطقهای و در حالیکه منطقه هنوز در شوک پیامدهای جنگ 12 روزه متجاوزانه رژیم اسرائیل و آمریکا به ایران بهسر میبرد، ، مسعود پزشکیان، رئیس جمهور کشورمان که در رأس هیئتی عالیرتبه از مقامات اقتصادی و سیاسی و به دعوت رسمی نخست وزیر پاکستان، دیروز شنبه (11 مرداد) وارد اسلام آباد شد. مسعود پزشکیان در اولین بخش از سفر خود، با استقبال خانم نواز شریف سروزیر ایالت پنجاب و سردار سلیم حیدرخان استاندار این ایالت وارد لاهور شد تا ضمن زیارت مقبره محمد اقبال شاعر و ادیب شهیر پارسیگوی برجسته مسلمان، به مقام والای وی ادای احترام کند. به گزارش «تجارت»، سفر رسمی دکتر پزشکیان، رئیسجمهوری کشورمان به پاکستان، نقطه عطفی در روابط دیرینه تهران و اسلامآباد به شمار میآید. این سفر در حالی انجام میشود که دو کشور در آستانه هفتاد و هشتمین سال روابط دیپلماتیک قرار دارند؛ روابطی که با به رسمیت شناختن متقابل آغاز شد و تاکنون از فراز و نشیبهای پرشماری عبور کرده است. این سفر، پنجمین دیدار رسمی میان سران دو کشور طی یک سال گذشته محسوب میشود و تنها دو ماه پس از سفر مشترک نخستوزیر و فرمانده ارتش پاکستان به تهران انجام میشود. تماسهای تلفنی مستمر میان دکتر پزشکیان و شهباز شریف طی ماههای گذشته، بهویژه در سایه تنشهای نظامی اخیر در منطقه، نشان از اراده جدی دو طرف برای تعمیق همکاریهای دوجانبه دارد. این بازدید نه تنها در تقویم دیپلماتیک ایران و پاکستان، بلکه در معادلات ژئوپلتیک منطقه نیز اهمیت ویژهای خواهد داشت. در این سفر، سران دو کشور با هدف بازتعریف مناسبات اقتصادی و تجاری، تقویت همکاریهای منطقهای و همافزایی در حوزههای امنیتی و سیاسی گفتوگو خواهند کرد. تبادل دیدگاهها درباره تحولات جاری منطقهای، از جمله اوضاع غزه، خاورمیانه و پیامدهای تجاوزگری رژیم صهیونیستی نیز بخشی از محورهای این گفتوگوها خواهد بود. در کنار آن، برنامهریزی برای برگزاری نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و پاکستان در تهران نیز در دستور کار طرفین قرار دارد.
هفگذاری تجارت 10 میلیارد دلاری
مسعود پزشکیان صبح دیروز پیش از ترک تهران به مقصد اسلام آباد ، اظهار کرد: در راس هیاتی به دعوت شهباز شریف نخست وزیر کشور برادر و دوست پاکستان به این کشور سفر میکنیم. ارتباطات خیلی خوب، صمیمی و عمیقی میان دو کشور وجود داشته که نه تنها از نظر مرزی، اقتصادی، تجاری، صنعتی، فرهنگی و علمی وجود داشته، بلکه پیوند اعتقادات عمیقی بین دو کشور برقرار است. وی ادامه داد: در روند ناملایمات منطقه و تجاوز ناجوانمردانه و خلاف قوانین بینالمللی اسرائیل و آمریکا به خاک کشورمان، دولت و مجلس پاکستان به شدت این تجاوز را محکوم و اعلام کردند هرگونه حمایت و پشتیبانی که دولت و ملت و تمامیت ارضی ایران لازم داشته باشد، انجام می دهند. سفرهایی نیز در این زمینه داشتند که بسیار قابل قدردانی است. رئیس جمهور افزود: تلاش خواهیم کرد روابط تجاری ، بازراچههای مرزی، توسعه مسیرهای زمینی، هوایی و دریایی را ارتقاء دهیم. در این زمینه حرف برای گفتن داریم و می توانیم روابط خود را تعمیق دهیم. ما میتوانیم از طریق پاکستان به جاده ابریشم که بین چین و پاکستان در حال اجراست، متصل شویم. پزشکیان در پایان با بیان اینکه ارتباطات تجاری بسیار خوبی بین دو کشور برقرار است، گفت: تلاش میکنیم این ارتباطات را به نزدیک ۱۰ میلیارد دلار ارتقاء ببخشیم. در این سفر مسائل امنیتی و مرزی دنبال میشود و تلاش میکنیم امنیت منطقه توسط هر دو کشور با هماهنگی برقرار شود. دشمن تلاش کرده بین کشورهای اسلامی اختلاف ایجاد کند و گروههای مختلف را در کشورهای مسلمان علیه هم بسیج کند، ولی ما تلاش میکنیم این روند را اصلاح کرده و وحدت را با کشور پاکستان ایجاد کنیم.
جایگاه ویژه پاکستان در سیاست خارجی ایران
در سطحی دیگر، «سید عباس عراقچی» وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی کشورمان همزمان با سفر «مسعود پزشکیان» رئیسجمهوری ایران به اسلامآباد در یادداشتی در یک رسانه پاکستانی با تاکید بر اینکه «یکی از اصول اساسی سیاست خارجی ایران، ایجاد روابط قوی، پایدار و متقابلاً سودمند با همسایگانش است» خاطر نشان کرد که «در این چشمانداز، رابطه ما با پاکستان جایگاه ویژهای دارد». او ادامه داد: ایران و پاکستان، به عنوان دو کشور مستقل که در شاهراه حیاتی آسیا قرار دارند، میتوانند از یک همکاری پایدار چیزهای زیادی به دست آورند و حتی بیشتر از آن، به آینده منطقه ما کمک کنند. سفر رسمی قریبالوقوع رئیسجمهور «مسعود پزشکیان» به پاکستان، نشان دهنده این روند رو به رشد است. در ادامه وزیر امورخارجه ایران، سفر رئیس جمهوری به پاکستان را فرصتی برای بازاندیشی پتانسیلهای همکاری میان دو کشور توصیف و خاطر نشان کرد تهران و اسلامآباد بهعنوان معماران آیندهای صلحآمیز، کثرتگرا و یکپارچه در منطقه میتوانند با یکدیگر رشد کنند.
ابعاد اهمیت سفر پزشکیان به پاکستان
سفر رئیسجمهور کشورمان به اسلامآباد، نخستین سفر دوجانبه پس از جنگ دوازده روزه ایران و رژیم صهیونیستی و نقطهعطفی در دیپلماسی منطقهای تهران محسوب میشود. این سفر نهتنها پاسخی به حمایتهای سیاسی و مردمی اسلامآباد در بحران اخیر بود، بلکه زمینهساز فصل تازهای از روابط راهبردی میان دو کشور است. از منظر سیاسی، دیدار با مقامات عالیرتبه پاکستان فرصتی برای همافزایی مواضع در قبال تحولات جهان اسلام، بهویژه مسئله فلسطین و مقابله با سیاستهای تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی فراهم کرد. در سطح امنیتی، با توجه به چالشهای مرزی و تحرکات گروههای افراطی، این سفر میتواند به تقویت سازوکارهای مشترک برای مدیریت بحرانها و مقابله با تهدیدات فرامرزی منجر شود.
در حوزه اقتصادی، امضای ۱۱ تفاهمنامه همکاری و گشایش مسیرهای جدید حملونقل هوایی میان دو کشور، نشانهای از اراده مشترک برای گسترش تجارت مرزی، اتصال به کریدورهای منطقهای و بهرهگیری از ظرفیتهای طرح یک کمربند و یک جاده است. در سطحی دیگر، ایران به دنبال تقویت تجارت با همسایگان است و پاکستان یکی از مهمترین شرکای بالقوه در این مسیر است. خطوط لوله گاز، برقرسانی به مناطق محروم، بازارچههای مرزی و تهاتر انرژی با کالا، همه پروژههاییاند که سالها معطل ماندهاند. اگر سفر رئیسجمهور بتواند قفل برخی از این طرحها را باز کند، نشانهای مثبت از رویکرد عملگرایانه دولت جدید خواهد بود. در مجموع، سفر پزشکیان به پاکستان را میتوان گامی مؤثر در بازتعریف نقش ایران در نظم امنیتی جنوب آسیا دانست؛ سفری که هم پیام قدردانی دارد، هم چشسمانداز همکاریهای بلندمدت را ترسیم میکند.
سفر پزشکیان به اسلامآباد از نگاه رسانههای پاکستانی
سفر مسعود پزشکیان رئیس جمهوری ایران به اسلامآباد بازتاب گستردهای در رسانههای این همسایه شرقی کشورمان داشته است و علاوه بر رسانههای مکتوب، شبکههای تلویزیونی نیز گزارشهای خبری و تحلیلی گستردهای در این زمینه منتشر کردهاند. در همین ارتباط میتوان به گزارش شبکه تلویزیونی ایآروائی پاکستان اشاره داشت که در آن مصاحبه اخیر سفیر ایران در اسلامآباد مورد توجه قرار گرفته و اهداف سفر رئیس جمهوری کشورمان به پاکستان به نقل از رضا امیری مقدم تبیین شده است. سفیر کشورمان در این گزارش تاکید کرده است که سفر رئیس جمهوری ایران به پاکستان در راستای تحکیم روابط دوستانه و برادرانه دو کشور همسایه انجام می شود. سفیر ایران افزود که یکی از اهداف مهم سفر دکتر پزشکیان، ابراز قدردانی از دولت و مردم پاکستان است که همواره نسبت به مسائل جهان اسلام حساسیت خود را نشان دادهاند و این کشور در مجامع دوجانبه و چندجانبه از جمهوری اسلامی ایران دفاع کرد. روزنامه پاکستانی داون (DAWN) که به زبان انگلیسی در کراچی منتشر می شود نیز درباره سفر رئیس جمهوری ایران به پاکستان تیتر زد: رئیس جمهوری ایران با هدف تقویت روابط تجاری وارد لاهور شد. تارنمای این نشریه در ادامه نوشت: مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران، روز شنبه وارد لاهور شد و قصد دارد تعهد خود را برای افزایش تجارت دوجانبه سالانه با پاکستان بار دیگر تأیید کند. تلویزیون جیو نیوز نیز در گزارش به سخنان مهدی سنایی، مشاور سیاسی رئیس جمهوری ایران اشاره کرد و به نقل از وی نوشت که در طول سفر پزشکیان، جلسات و گفتوگوهای رسمی با «نخبگان فرهنگی و تجاری» برنامهریزی شده است. این تلویزیون پاکستانی در گزارش خود یادآوری کرد که روابط بین دو کشور شامل ابعاد سیاسی، اقتصادی، مذهبی و فرهنگی است و توسعه همکاریهای استانی و مرزی و همچنین افزایش تجارت از سه میلیارد دلار فعلی، از جمله اهداف این سفر است.
روزنامه «دیلی پاکستان» نیز اقدام به پوشش خبری سفر رئیس جمهوری ایران کرد و در خبری با تیتر «تجارت، دیپلماسی و ثبات منطقهای در سفر رئیس جمهور ایران به پاکستان مورد توجه قرار گرفت»، یادآوری کرد که پزشکیان روز شنبه در یک سفر رسمی دو روزه با هدف روابط اقتصادی و صلح منطقهای وارد پاکستان شد. بر اساس این گزارش، نواز شریف، رئیس حزب مسلم لیگ نواز پاکستان (PML-N)، مریم نواز، سروزیر ایالت پنجاب و دیگر مقام ها از پزشکیان در فرودگاه بینالمللی علامه اقبال در لاهور استقبال کردند.
دیگر روزنامه پاکستانی «اکسپرس تریبیون» (The Express Tribune) نیز در پوشش خبری سفر پزشکیان، با تیتر «رئیس جمهور ایران در اولین سفر رسمی خود وارد پاکستان شد» به ابعاد این سفر ۲ روزه پرداخت. این روزنامه انگلیسی زبان پاکستانی چاپ کراچی در ادامه نوشت: هدف پزشکیان (رئیس جمهوری ایران) از این سفر افزایش تجارت، بحث در مورد امنیت مرزی و بررسی فرصتهای بازار فرامرزی است.