قصه تکراری برای زائران اربعین
گروه اقتصادی – در روزهای نزدیک به اربعین و در شرایطی که عاشقان حسینی با هر وسیله ای تلاش می کنند خود را به به عراق و کربلا برسانند و از مواهب معنوی آن بهره مند شوند، گروهی از سوداگران از این علاقه و ارتباط سوءاستفاده کرده و با سوداگری بلیت های اربعین را با قیمت های غیر متعارف در اختیار مسافران قرار می دهند. این در حالی است که بر اساس اعلام شخص وزیر راه و شهرسازی و رییس سازمان هواپیمایی کشوری، بلیت های اربعین باید ذیل تعرفه های اعلام شده به فروش برسند و پروازهای چارتری و...در این بازه زمانی ممنوع است! اما مشکلاتی که در روند فروش بلیت های اربعین ایجاد شده، گلایه مندی های بسیاری را برای زائران ایجاد کرده است. از شکل گیری بازار سیاه بلیت های هوایی گرفته تا دریافت وجوه غیر متعارفی که به بهانه های مختلف برای سفر به عراق و سایر سفرها از مسافران و زائران دریافت می شود، از جمله این موارد عنوان شده است. ضمن اینکه تعدادی از مسافران در تماس با تحریریه تجارت به این نکته اشاره می کنند که برخی شرکت های هوایی به دلیل وجود برخی غلط های املایی در اسامی افراد که ناشی از مشکلات خود سیستم فروش بلیت است از مسافران وجوهی بین 300 تا 350هزار تومان اضافه دریافت می کنند! دیروز اما دامنه اعتراضات و انتقادات به اندازه ای وسعت یافت که سازمان بازرسی کل کشور به موضوع ورود کرد و از نظارت بر روند فروش بلیت ها خبر داد. سازمان بازرسی کل کشور در نامهای به وزارت راه و شهرسازی، نسبت به فقدان نظارت مؤثر سازمان هواپیمایی کشوری بر عرضه بلیت هواپیما با نرخی بالاتر از قیمت مصوب هشدار داد. سازمان بازرسی کل کشور در نامهای با اشاره به گزارشها و شکایتهای متعدد مردمی درباره افزایش بیضابطه قیمت بلیت پرواز و فروش آن از طریق واسطهها و دلالان خارج از شبکه رسمی، وضعیت موجود را نامطلوب توصیف و بر لزوم اقدام فوری تأکید کرد.بر این اساس، از وزارت راه و شهرسازی خواسته شده است تا سازمان هواپیمایی کشوری ضمن بررسی علل بروز این تخلفات، اقدامات و تدابیر انجامشده برای ساماندهی بازار بلیت و ایفای وظیفه نظارتی خود را به سازمان بازرسی کل کشور گزارش کند. اما باید دید شرکت های هوایی و تشکل های مرتبط با ایرلاین ها در این زمینه چه نظری دارند؟
بازارهای سیاه فروش بلیت و مسافران بی پناه
امیر پویان رفیعی رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر فروش بلیت در گفتگو با تجارت درباره شکل گیری چنین بازارهای فروش بلیت به قیمت های نامتعارفی می گوید: در مورد شکل بازار سیاه باید به این نکته اشاره کرد که قیمت های پروازهای هوایی پس از مشورت ایرلاین ها و شرکت های هوایی و وزارت راه و شهرسازی تعیین شد و نباید از آن تخطی کرد. اما متاسفانه هر زمان که تقاضا بر عرضه پیشی می گیرد، برخی سودجویان تلاش می کنند منافذی را برای کسب سود بیشتر پیدا کرده و از این طریق اقدام به فروش بلیت ها با قیمت های بالاتری کنند. با توجه به اینکه در ایام اربعین به صورت ناگهانی تقاضای بالایی برای سفر هوایی و سایر گونه های سفر شکل می گیرد، ممکن است برخی بازارهای حاشیه ای هم ایجاد شود.» او در ادامه می گوید:« برای مقابله با این شرایط، مسئولان و ایرلاین ها و تیم های نظارتی گشت های نامحسوسی در ترمینالها، پایانهها و فرودگاهها قرار داده اند و با مشاهده تخلفات، از طرق مختلف به موضوع ورود میکنند. مسافران هر شکایتی در مورد تخلفات گرانفروشی داشته باشند بلافاصله در دستور کار بررسی ها قرار گرفته و با آن برخورد می شود. . در بحث گرانفروشی بلیت هواپیما در صورتی که موضوع احراز شود ابتدا از آنها تعهد گرفته می شود و در مرتبه های بعدی برخوردهای شدیدتری با آنها صورت می گیرد. ضمن اینکه شرکت های متعهد به بازگرداندن وجوه اضافی به مسافران هستند. هر قیمتی بالاتر از قیمت های مصوب در صورتی که از سوی شرکت های هوایی باشد قابل پیگرد است. » او در خصوص اعتراض برخی از متقاضیان بلیت هواپیما مبنی بر اینکه پس از واریز وجه بلیتی برای آنها صادر نشد هر چند که وجه به آنها برگردانده شد اما فرصت خرید بلیت را از دست دادند، می گوید: « مسافران و زائران حتما باید از مسیرهای اعلام شده و سایت سماح ثبت نام کرده و از شرکت های معتبر بلیت تهیه کنند. با توجه به اینکه میزان تقاضای خرید بلیت بسیار بالاست ممکن است در برخی موارد مشکلات این چنینی هم شکل بگیرد اما در صورتی که زائران عزیز از طریق سامانه ها اعتراض و شکایت خود را اعلام کنند به آنها رسیدگی می شود.»رفیعی شاد در پاسخ به پرسش تجارت در این خصوص که در برخی شرکت های هوایی به دلیل وجود غلط املایی در اسامی افراد از آنها وجوه اضافی دریافت می شود، این دریافت ها ایا قانونی است؟ می گوید:« تنها در صورتی اجازه دریافت وجه وجود دارد که اسامی درج شده روی بلیت با اطلاعات فرد یاد شده هیچ تناسبی نداشته باشد. در این صورت ایرلاین یا شرکت هوایی ناچار به صدور بلیت جدید و دریافت وجه است. اما رد مواردی که غلط املایی وجود دارد موضوع به حراست منتقل شده و بعد از بررسی بدون دریافت وجه اجازه پرواز صادر می گردد. در این مورد هم مسافران گرامی باید اعتراض خود را ثبت کرده و دنبال کنند.»
افزایش چند برابری نرخ بلیت هواپیما
در همین خصوص قائممقام سازمان بازرسى کل کشور از ورود این سازمان بهمنظور نظارت بر نحوه فروش بلیت سفر اربعین خبر داد و گفت: سازمان بازرسی با برقراری گشتهای مشترک با تعزیرات حکومتی و سازمان حمایت از حقوق مصرفکنندگان، اقدامات دستگاههای ذیربط را رصد مىکند. احمد رحمانیان با اشاره به اینکه سازمان بازرسى کل کشور بهمنظور پیگیرى حقوق عامه، به موضوع بلیت سفر در ایام اربعین ورود کرده است، گفت: این سازمان در راستای وظایف نظارتی خود و برای بررسی نحوه تعیین سقف قیمت بلیت، ضمن حضور در "کمیته حملونقل و سوخت وزارت راه و شهرسازی" بررسی عملکرد وزارت راه و شهرسازى را در دستور کار قرار داده است. قائم مقام سازمان بازرسی درباره این بازار سیاه با بیان اینکه نرخ بلیت اتوبوس در ایام اربعین افزایش 75درصدى داشته است، اظهار کرد: متأسفانه برخى افراد سودجو خودسرانه قیمت بلیت اتوبوس را بیش از این نرخ افزایش دادهاند که بر این اساس مقرر شد بلیت اتوبوس فقط با ارایه کد ملى فروخته شود.قائممقام سازمان بازرسى کل کشور در رابطه با فروش بلیت قطار در ایام اربعین نیز ابراز کرد: زائران اعزامی از طریق بخش ریلی قریب به 250 هزار نفر پیشبینی شدهاند که در مسیر تهران ـ اهواز و تهران ـ کرمانشاه جابهجا خواهند شد. در زمان حاضر فقط مرز شلمچه امکان بهرهبرداری ریلی دارد و بر اساس مصوبه کمیته حملونقل و سوخت بهای بلیت خطوط ریلى هیچگونه افزایشی نخواهد داشت.وی افزود: در این رابطه نیز با توجه به ابهامات موجود در نحوه واگذاری قطار از طریق تور زیارتی و شائبه وجود رانت و بهمنظور رعایت عدالت اجتماعی هشدار لازم به شرکت راهآهن جمهوری اسلامی ایران داده شده است.رحمانیان در بخش دیگرى از سخنان خود با اشاره به گلهمندى مردم از افزایش چشمگیر قیمت بلیت هواپیما خاطرنشان کرد: بر اساس مصوبهاى که از سوى وزارت راه و شهرسازى اعلام شده است قیمت بلیت هواپیما از تمامى نقاط کشور، بهجز چهار شهر مشهد، زاهدان، کرمان و یزد به عراق (رفت و برگشت) از 15 شهریور تا 30 شهریورماه، شش میلیون تومان تعیین و برای چهار شهر مذکور مبلغ بلیت هفت میلیون و 600 هزار تومان در نظر گرفته شده است.بهگفته وى طى چند روز اخیر مطابق اخبار واصله، برخى از آژانسهاى هوایى خودسرانه قیمت بلیت را افزایش دادهاند و در برخى موارد اخبار فروش بلیت 13 میلیون تومانی واصل شد که سازمان بازرسى به این موضوع ورود دارد و بهطور حتم براى شرکتها و آژانسهای متخلف پرونده تشکیل مىشود.شرکتهای هواپیمایی قشم ایر، ایران ایر، آسمان، معراج، تابان، زاگرس، آتا، وارش و ماهان، مسئولیت عرضه بلیت را بهعهده دارند.قائممقام سازمان بازرسى کل کشور تأکید کرد: با ورود سازمان بازرسى مقرر شد که فروش بلیت هواپیما براى اربعین بهطور مستقیم از طریق سایت ایرلاینها بهصورت پلکانی طی این بازه 15روزه ارائه شود تا دست دلالان از این ماجرا کوتاه شود و بلیت با قیمت مصوب عرضه شود و در صورت عرضه بلیت خارج از قیمت مصوب، قطعاً با شرکتهای هواپیمایی خاطی برخورد خواهد شد.وى از استقرار بازرسان در فرودگاه امام خمینی(ره) خبر داد و بیان کرد: بهمنظور نظارت مستمر سازمان هواپیمایی کشوری بر عملکرد ایرلاینها در راستای عرضه بلیت رفت و برگشت به متقاضیان بدون محدودیتهای اجبارى و رصد این موضوع، بازرسان سازمان بازرسى در فرودگاه امام و سطح شهر مستقر خواهند شد و باگشتهای مشترک با تعزیرات و سازمان حمایت و سازمان صمت و بازرسان سازمان هواپیمایی نظارت لازم را اعمال خواهند کرد.وى تأکید کرد: چنانچه زائران شکایتى داشته باشند مىتوانند به بازرسان مستقر در فرودگاه مراجعه کنند یا شکایات خود را بههمراه مستندات، در سامانه شکایات این سازمان ثبت کنند.رحمانیان گفت: سازمان بازرسى کل کشور بهمنظور تحقق حقوق عامه به این موضوعات ورود کرده است و ضمن نظارت مستمر با هرگونه تخلف در فروش و عرضه بلیت سفر اربعین بهطور قاطع برخورد و تخلفات را به دستگاههای مسئول اعلام مىکند.