پشت‌پرده فشار اروپابر ایران بعد از توافق قاهره


ابواقاسم دلفی
سفیر سابق ایران در فرانسه

خواستــه‌هایی که اروپایی‌ها برای عدم فعال‌سازی مکانیزم ماشه داشتند که شامل سه مورد،  همکاری با آژانس، روشن شدن وضعیت ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با غنای ۶۰درصد و مذاکره با ایالات متحده می‌شد؛ این موارد شروطی بودند که آن‌ها اعلام کردند  و باید .تحقق پیدا کند تا به سمت مکانیزم ماشه نروند. نتیجه این شد که ما از حالت بی‌تحرکی قبلی جدا شویم و ارتباط‌مان با آژانس فعال‌تر شود.  پس از ماجرای جنگ و اتهامی که به آن وارد کردیم مبنی بر اینکه شما باعث جنگ شدید، ارتباطات ما قطع شده بود. در یک مرحله، بازرسان به ایران آمدند برای موضوع بوشهر و تعویض میله‌های سوخت بوشهر که آن‌ها نیز نظارت می‌کردند. پس از آن، معاون  مدیرکل آژانس به تهران آمدند که بدون بازرسی و بازدید از سایت‌ها فقط مذاکره سیاسی کردند. ظاهراً جمع‌بندی‌ها مشخص شده بود که ما چه باید بکنیم و آن‌ها چه باید بکنند.  گروسی در سفر به آمریکا با آ‌ن‌ها هماهنگ شد و ضمن اینکه مسائل را با آن‌ها تشریح کرد، گفت که وضعیت به چه گونه‌ای است. پس از سفر گروسی، مذاکرات کارشناسی با آژانس آغاز شد و ما سه دور مذاکره در وین داشتیم و نتیجه این سه دوره، تدوین تفاهم‌نامه یا شیوه‌نامه جدید همکاری ما و آژانس بود. این شیوه‌نامه در قاهره امضا شد و قرار شده  که همکاری‌های‌مان با آژانس آغاز شود. محتوای آن هم همان مطالبی است که آقای عراقچی گفتند، اینکه شیوه‌نامه چگونه است و چه اتفاقاتی باید بیفتد.  بعد از توافق قاهره، دیگر اتفاقی بین ما و آژانس نیفتاد. آقای گروسی در قاهره گفت که به زودی بازرسان ما به ایران خواهند آمد و بازرسی خواهند کرد. آقای عراقچی نیز گفت که به هر حال سایت‌های ما دو گونه هستند: یکی آن‌هایی که آسیب دیدند و دیگری آن‌هایی که مورد حمله قرار نگرفتند، مانند سایت تحقیقاتی تهران و بوشهر که به یک نحو بازرسی خواهند شد ولی  آن‌هایی که مورد حمله قرار گرفتند بازرسی دیگری خواهند داشت. یعنی قرار است گزارشی از آن‌ها تهیه کنیم و به آژانس ارائه دهیم.  اکنون، دلیل اروپایی‌ها  از اینکه  سر و صدای خود  را بلند کردند و فشار می‌آورند، این است که فرصت اعلام شده رو به اتمام است. آخر سپتامبر که چند روز آینده است، بحث فرصت یک ماهه تمام می‌شود، آن یک ماه که برای پروسه مکانیزم ماشه تعیین کردند از زمانی که متوسل می‌شوند تا زمانی که به نقطه‌ای اجرا می‌رسد.