روزنامه اعتماد
1404/07/14
كاهش منزلت معلمان تهديدي جدي براي كيفيت آموزش
كاهش منزلت اجتماعي معلمان يكي از بزرگترين و پيچيدهترين چالشهاي نظام آموزش و پرورش كشور است كه پيامدهاي گسترده و عميقي بر كيفيت آموزش، انگيزه حرفهاي معلمان، تربيت دانشآموزان و آينده نسلهاي بعدي دارد؛ معلماني كه با حقوق ناكافي، مزاياي محدود، شرايط كاري سخت و عدم حمايت كافي مواجه هستند، به مرور زمان انگيزه، انرژي و توانايي لازم براي تدريس موثر را از دست ميدهند و اين كاهش انگيزه نه تنها كيفيت آموزش را تحت تاثير قرار ميدهد، بلكه موجب افت تحصيلي، كاهش تعامل مثبت با دانشآموزان، ضعف در تربيت اخلاقي و اجتماعي و كاهش مهارتهاي زندگي دانشآموزان ميشود. علاوه بر اين، جايگاه اجتماعي معلمان در جامعه كاهش يافته و اين بيتوجهي به شأن فرهنگي و اجتماعي آنان باعث كاهش اعتماد خانوادهها و دانشآموزان به مدرسه و نظام آموزشي شده است؛ دانشآموزاني كه ميبينند معلمشان مورد احترام واقعي نيست، ممكن است نسبت به تحصيل و آينده خود بيتفاوت شوند، در حالي كه در جوامع پيشرفته احترام به معلم و ارزش نهاد آموزشي يكي از عوامل اصلي انگيزه و پيشرفت دانشآموزان محسوب ميشود. در مناطق محروم و حاشيهاي، اين وضعيت تشديد ميشود، زيرا نبود امكانات آموزشي مناسب، كمبود نيروي انساني و محدوديت منابع باعث شده كه مدارس اين مناطق با معلمان كمانگيزه يا فرسوده مواجه شوند و نتيجه آن، گسترش نابرابري آموزشي، افزايش ترك تحصيل و بازتوليد چرخه فقر و محروميت در نسلهاي بعدي است. از بعد حرفهاي، ضعف نظام ارتقاي شغلي، عدم وجود فرصتهاي واقعي براي پيشرفت و توسعه حرفهاي، محدود بودن آموزشهاي ضمن خدمت و ناديده گرفتن خلاقيت و توانمنديهاي معلمان باعث شده معلمان كمتر حس كنند كه نقش موثري در تربيت شهروندان آينده دارند و بسياري از آنان مجبور شوند براي تامين نيازهاي اقتصادي به مشاغل دوم يا سوم روي بياورند كه اين امر زمان و انرژي آنان براي آموزش و تربيت دانشآموزان را كاهش ميدهد. پيامدهاي اين بحران براي دانشآموزان فراتر از افت تحصيلي است؛ كاهش انگيزه و كيفيت آموزش، ضعف مهارتهاي اجتماعي و زندگي، افزايش آسيبهاي رواني و اجتماعي، كاهش اميد به آينده و ايجاد نابرابري اجتماعي و فرهنگي را به همراه دارد و اين اثرات در بلندمدت موجب كاهش اعتماد به نهادهاي آموزشي و فرهنگي، كاهش سرمايه اجتماعي و تضعيف توانمنديهاي نسل آينده براي مشاركت فعال در جامعه ميشود. علاوه بر اين، كاهش منزلت معلمان اثر رواني و رفتاري بر خود معلمان نيز دارد؛ بسياري احساس ميكنند تلاش و تعهد آنها ناديده گرفته ميشود، روحيه آنها تضعيف ميشود و انگيزه حرفهاي آنان كاهش مييابد و اين چرخه نه تنها كيفيت آموزش را كاهش ميدهد، بلكه بر سلامت رواني و رفاه اجتماعي معلمان نيز اثر منفي دارد.براي مقابله با اين بحران، لازم است دولت و نهادهاي مسوول سياستهاي جامع، هدفمند و مستمر اجرا كنند كه شامل افزايش واقعي حقوق و مزايا، بازسازي جايگاه فرهنگي و اجتماعي معلمان در جامعه از طريق فرهنگسازي و رسانهها، ايجاد فرصتهاي واقعي براي ارتقاي شغلي و آموزشهاي حرفهاي با كيفيت، توجه به سلامت رواني و رفاه معلمان، تقويت مشاركت آنان در تصميمگيريهاي آموزشي و حمايت مستمر از معلمان در مناطق محروم باشد. چنين اقداماتي نه تنها باعث ارتقاي انگيزه و كيفيت آموزشي معلمان ميشود، بلكه اعتماد خانوادهها، رضايت دانشآموزان و مشاركت جامعه را افزايش ميدهد و زمينهساز تربيت نسلي خلاق، مسوول، توانمند و اميدوار به آينده خواهد بود. درنهايت، بازگرداندن منزلت معلمان به جايگاه واقعي و ارتقاي شأن حرفهاي آنان نه يك موضوع صنفي صرف بلكه ضرورتي ملي است؛ زيرا بدون معلمان توانمند، با انگيزه و مورد احترام، هيچ تحول آموزشي، تربيتي يا توسعه انساني پايدار در كشور ممكن نخواهد بود و آينده كشور در زمينه عدالت آموزشي، توسعه انساني، پيشرفت علمي و توانمندي نسلهاي بعدي با تهديد جدي مواجه خواهد شد و اين بحران به عنوان يك زنگ خطر براي سياستگذاران و جامعه نيازمند برنامهريزي فوري، پايدار و مستمر است.
دكتراي سياستگذاري عمومي
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
همه روايتهاي مذاكرات با امريكا
آليسها در عجايبِ زيرزمين
سايه ابهام بر تحليل جامعهشناسان
مسير انحرافي نظام بانكي در ايران
سايه نوبل بر باريكه 360 كيلومتري
مراقبت از اميد در تاريكي استبداد
پرونده قتل «اميرمحمد خالقي» در شعبه اجراي احكام متوقف شده است
غربالِ غربالگري
تبلور صلح حديبيه در پذيرش قطعنامه ۵۹۸
نيروي انتظامي ستون امنيت داخلي كشور
با فاصله نگاه كن
تنوع بخشي به مقاومت در برابر فشار امريكا و اروپا
صلح بدون فلسطين تغيير موازنه و آينده منطقه خاورميانه
ترافيك؛ آيينه نابرابري اجتماعي در شهرهاي ما
مصاف در ميدان فرهنگ و رسانه
كاهش منزلت معلمان تهديدي جدي براي كيفيت آموزش
تبديل داروي جهان به سلاح سياست تجاري ترامپ
آموزش و پرورش و بحران مزمن و راههاي برونرفت
هر ذره خاك ارگ رازي دارد
دو زن به عنوان نماد اقتدار؛ سوژه عكس و عكاس
صنايع در لبه بحران
جايي كه فلسفه به كار نميآيد
غربالِ غربالگري
تبلور صلح حديبيه در پذيرش قطعنامه ۵۹۸
نيروي انتظامي ستون امنيت داخلي كشور
با فاصله نگاه كن
تنوع بخشي به مقاومت در برابر فشار امريكا و اروپا