نقشه واشنگتن و تلآویو برای حذف حزبالله
گروه سیاسی: در حالی که لبنان هنوز درگیر پیامدهای جنگ ۶۶ روزه و تجاوزات مکرر رژیم صهیونیستی است، نخستوزیر اسرائیل بار دیگر با لحنی تهدیدآمیز خواستار خلعسلاح حزبالله توسط دولت لبنان شد. بنیامین نتانیاهو در جلسه کابینه خود، حزبالله را در کنار حماس و انصارالله یمن بخشی از «محور ایران» خواند و مدعی شد که تلآویو در حال مقابله با این محور در چهار جبهه همزمان است. او با اشاره به تحولات جنوب لبنان، از دولت بیروت خواست به تعهدات خود در زمینه خلعسلاح عمل کند و هشدار داد که در صورت عدم تحقق این خواسته، اسرائیل حق اقدام نظامی را برای خود محفوظ میداند. به گزارش «تجارت»، این مواضع در حالی مطرح میشود که همزمان با تحرکات دیپلماتیک آمریکا در بیروت و سفر رئیس اطلاعات مصر به لبنان، نشانههایی از تلاش برای الگوبرداری از مدل آتشبس غزه در پرونده حزبالله دیده میشود. واشنگتن با فشار چندجانبه، بهدنبال کشاندن لبنان به مذاکرات مستقیم با اسرائیل و مهندسی امنیتی جدید در منطقه است؛ طرحی که هدف نهایی آن، تضعیف محور مقاومت و بازتعریف نقش لبنان در معادلات منطقهای است. اما پرسش کلیدی این است که آیا لبنان در برابر این نقشه ایستادگی خواهد کرد یا در مسیر خواستههای تلآویو و واشنگتن قرار خواهد گرفت؟
اصرار نتانیاهو بر ضرورت خلعسلاح حزب الله
در ادامه مواضع مداخلهجویانه و تنشزای نخستوزیر رژیم صهیونیستی، بنیامین نتانیاهو در جلسه اخیر کابینه خود بار دیگر خواستار خلع سلاح حزبالله توسط دولت لبنان شد. او در اظهاراتی که با ادعاهای بیاساس همراه بود، حزبالله را در کنار حماس و انصارالله یمن، بخشی از آنچه «محور ایران» خواند، معرفی کرد و مدعی شد که اسرائیل در حال مقابله با این محور در چهار جبهه همزمان است.
نتانیاهو با اشاره به تحولات جنوب لبنان، ادعا کرد که حزبالله در روزهای اخیر ضربات مداومی را متحمل شده اما همچنان در تلاش برای بازیابی توان نظامی خود است. او با لحنی تهدیدآمیز گفت: «ما انتظار داریم دولت لبنان به تعهد خود برای خلع سلاح حزبالله عمل کند، اما اگر چنین نشود، حق دفاع از خود را محفوظ میدانیم و در صورت لزوم اقدام خواهیم کرد.» این موضعگیری، در امتداد سیاستهای تلآویو برای اعمال فشار بر دولت لبنان و ایجاد شکاف داخلی در ساختار سیاسی این کشور ارزیابی میشود. نخستوزیر رژیم صهیونیستی همچنین با اشاره به تجربه غزه، از طرحی سخن گفت که هدف آن غیرنظامیسازی مناطق تحت نفوذ گروههای مقاومت است. او تأکید کرد که خلع سلاح حماس و حزبالله، بخشی از توافقات امنیتی با آمریکا بوده و در صورت عدم تحقق از مسیر دیپلماتیک، گزینههای جایگزین—که بهوضوح اشاره به اقدام نظامی دارد—روی میز خواهد بود. این اظهارات در حالی مطرح میشود که همزمان با تحرکات دیپلماتیک آمریکا در لبنان و سفر مقامات اطلاعاتی مصر به بیروت، تلاشهایی برای الگوبرداری از مدل آتشبس غزه در پرونده حزبالله در جریان است. نتانیاهو با اشاره به تهدیدات موشکی انصارالله یمن نیز سعی کرد دامنه تهدیدات را منطقهای جلوه دهد و هماهنگی میان گروههای مقاومت را بهعنوان چالشی امنیتی برای اسرائیل معرفی کند.
درخواست مجدد لبنان برای عقبنشینی رژیم صهیونیستی
در ادامه مواضع چند وقت اخیر، «احمد الحجار»، وزیر کشور لبنان دیروز یکشنبه گفت: ارتش در حال کار برای پایان دادن به هرگونه حضور مسلح در جنوب لیتانی پیش از پایان سال جاری میلادی است و از طرف صهیونیستی خواست تعهدات خود را در خصوص عقبنشینی از سرزمین لبنان و توقف حملات علیه آن اجرا کند. الحجار در حاشیه نشست «گفتوگوی منامه» در بحرین، در پاسخ به این پرسش که آیا لبنان از وقوع جنگی جدید با رژیم صهیونیستی بیم دارد، گفت: «در طول سالیان متمادی در معرض جنگهای طولانی و تجاوزات متعدد قرار گرفتهایم، آخرین آن جنگ ۶۶روزه بود که در واقع هنوز پایان نیافته است. جنگ همچنان علیه ما ادامه دارد. بله، باید ابتکار عمل نشان دهیم تا کشور و مردم خود را از ویرانی بیشتر نجات دهیم. امیدواریم جز خیر نصیبمان نشود». وی ادامه داد: «تصمیم دولت روشن است: گسترش اقتدار دولت بر سراسر خاک کشور صرفاً با اتکاء به نیروهای خودمان. بنابراین سلاح باید فقط در دست دولت باشد». از سوی دیگر، «نواف سلام» نخستوزیر لبنان در دیدار با «فرانک-والتر اشتاینمایر» رئیسجمهور آلمان در جریان سفرشان به مصر اعلام کرد که بیروت به اجرای طرح محدودسازی سلاح در اختیار دولت ادامه میدهد؛ طرحی که هدف آن تثبیت ثبات و تقویت اقتدار نهادهای قانونی است.
آمریکا در جستجوی مهندسی امنیتی در بیروت
تحرکات اخیر آمریکا در لبنان نشان میدهد که واشنگتن بهدنبال اجرای نقشهای چندلایه برای مهار حزبالله و بازتعریف موازنه قدرت در منطقه است. ورود سفیر جدید آمریکا به بیروت با مأموریت ویژه، سفرهای فشرده دیپلماتهای آمریکایی و رایزنیهای پشتپرده با کشورهای عربی، همگی در راستای فشار بر دولت لبنان برای آغاز مذاکرات مستقیم با اسرائیل و خلع سلاح حزبالله طراحی شدهاند. در این میان، سفر «مورگان اورتگاس» با دو محور اصلی—مذاکرات مرزی و مسئله سلاحهای حزبالله—نشان داد که آمریکاییها بهدنبال ایجاد فشار چندجانبه هستند. پیشنهاد مذاکره مستقیم با تلآویو از سوی واشنگتن با مخالفت لبنان مواجه شد، اما پذیرش مذاکرات غیرمستقیم با حضور چهرههای غیرنظامی، گامی است که میتواند به تغییر قالب مذاکرات در آینده منجر شود. این مذاکرات، الگویی مشابه با گفتوگوهای پیشین درباره ترسیم مرزهای دریایی دارد. همزمان، سفر رئیس اطلاعات مصر به بیروت نیز معنادار بود. محمود رشاد که در پرونده آتشبس غزه نقش میانجیگر را ایفا کرده بود، حالا با الگویی مشابه وارد لبنان شده تا زمینهسازی برای توافقی شبیه به مدل غزه را آغاز کند؛ توافقی که شامل به رسمیت شناختن شاخه سیاسی گروههای مقاومت، عقبنشینی مرحلهای اسرائیل و خلع سلاح تدریجی است. این مدل، حالا برای حزبالله نیز مطرح شده و از سوی برخی دیپلماتهای آمریکایی بهعنوان راهحل مطلوب مطرح میشود. در همین راستا، بحثهایی درباره جمعآوری سلاحهای سنگین حزبالله از جمله موشکهای کورنت، نقطهزن و بالستیک در جریان است. منابع دیپلماتیک تأکید دارند که این روند باید سریع انجام شود تا از بروز تنشهای امنیتی جلوگیری شود. همزمان، طرحهایی برای جایگزینی نیروهای یونیفل با نیروی حافظ صلح اروپایی در جنوب لبنان در حال بررسی است؛ طرحی که میتواند ساختار امنیتی منطقه را بهطور کامل دگرگون کند. در مجموع، آنچه در حال رخ دادن است، نه صرفاً یک تلاش دیپلماتیک، بلکه مهندسی امنیتی و سیاسی برای تغییر ساختار قدرت در لبنان است. آمریکا و اسرائیل با بهرهگیری از ابزارهای فشار، دیپلماسی چندلایه و الگوبرداری از تجربه غزه، بهدنبال تضعیف حزبالله و بازتعریف نقش لبنان در معادلات منطقهای هستند. اما سؤال اصلی اینجاست: آیا لبنان، با همه پیچیدگیهای داخلی و حساسیتهای قومی و سیاسی، آماده پذیرش چنین نقشهای هست؟ یا مقاومت داخلی، مانع از تحقق این خواب آمریکایی خواهد شد؟