روزنامه کيهان
1404/09/20
معلم اخلاق و مهذّب نفوس و متعهد به اسلام
دفتر پژوهشهای مؤسسه کیهان«... شیراز که محل علم بوده و بزرگانی پرورده، این روزها (به اصطلاح) جشن هنر در آن گرفتهاند... میگویند جشن خوکها. رقص خوکها و زن و مرد هم مانند خوک میرقصند و مؤسس و آنهائی که میروند برای تماشای آن میمون و خوک هستند که لعنت خدا بر آنها باشد...»1
این جملات بخشی از سخنرانی آیتالله سید عبدالحسین دستغیب، در سوم شهریور 1356 و از فراز منبر مسجد جامع شیراز بود علیه برنامههای ضد فرهنگی در جشن به اصطلاح هنر که از مهمترین میادین مانور تبلیغاتی رژیم شاه از طریق دفتر فرح پهلوی (بهعنوان مأمن شبهروشنفکران) محسوب میشد.
صدای اربابان هم درآمد!
این سخنرانی به دنبال برگزاری نمایشی بسیار مستهجن بود در همان جشن هنر که تحت عنوان «خوک، بچه، آتش»، در خیابانهای شیراز و در ملاءعام اعمال منافی عفت انجام داده و در واقع تیر خلاص را به اخلاق و فرهنگ جامعه ایرانی شلیک کردند. افتضاح ایجاد شده، آنچنان فاجعهبرانگیز بود که آنتونی پارسونز (سفیر وقت انگلیس در ایران) در دیدارش با شاه درباره نمایش فوق گفت:
«... اگر چنين نمایشی به طور مثال در شهر منچستر انگليس اجرا میشد، كارگردان و هنرپيشگان آن جان سالم به در نمیبردند...»2
ویلیام شوکراس خبرنگار و نویسنده معروف آمریکایی نیز درباره اجرای نمایش فوق نوشت:
«... چنين نمايشي در خيابانهاي هر شهرك انگليسي يا آمريكايي جنجال به پا ميكرد و منجر به بازداشت هنرپيشگان ميشد...»3
اما آیتالله دستغیب از همان روز نخست مراسم مذکور در مقابل این توطئه عظیم ضد اخلاقی که فضای جامعه را به سوی انحطاط و اضمحلال برده و نقشههای دیرین استعمارگران را عملی میساخت، شجاعانه ایستاد. یازدهمین جشن هنر در دومین روز از ماه رمضان برابر 27 شهریور 1356 افتتاح شده بود. مجموعهای از پردهدریهای اخلاقی، برنامههای مبتذل و نمایشهای مستهجن و ضد انسانی و آیتالله دستغیب فردای آن روز، در نمازجمعه 28 شهریور برابر سوم ماه رمضان 1397 هجری قمری، فریاد زد:
«... خداوند لعنت کند کسانی که در این جشن شرکت مینمایند. خداوند لعنت کند افتتاحکننده جشن هنر را...»4
آیتالله دستغیب به دلیل اقدامات مفسدهانگیز و مخرب فرح دیبا در برپایی مراسمی همچون جشن به اصطلاح هنر، اینگونه همسر سوم شاه را به طور علنی لعنت کرد و از همان تریبون مسجد جامع شیراز، شخص شاه را با حیوانات مقایسه نمود. او گفت:
«... مثلا میشود یک خر را با لباس رنگارنگ بپوشانند و او را روی تخت سلطنت بگذارند و بگویند حکم کند. آیا درست است؟ جای خر بدبخت در طویله است نه آنجا. هر چیز جایی دارد...»5
در آن روزها هم آیتالله سید عبدالحسین دستغیب، روحانی و عالم شناختهشدهای از یاران رهبر تبعیدی مردم ایران یعنی امام خمینی به شمار میآمد که از آغاز نهضت امام، همواره در سختترین میادین مبارزه حضور داشت، بارها دستگیر شده و به زندان و تبعید رفته اما هیچ گاه منبر روشنگری و افشاگری نهضت امام را ترک نکرده بود.
مبارزاتی که از زمان رضاخان شروع شد
اگرچه مبارزات آیتالله دستغیب از زمانی شروع شد که رضاخان با اساس دین در این سرزمین به مقابله برخاست و به دستور اربابانش، برنامههایی مانند لغو عزاداریها و محدودیت روحانیت و کشف حجاب را اجرا کرد. سید عبدالحسین دستغیب در آن روزگار که طلبه جوانی بود، به دلیل مخالفت با برنامههای ضد دینی رضاخان بارها به زندان افتاد. چکمهپوشان رضاخانی به دفعات مانع از منبر رفتن و سخنرانی وی شدند. خود شهید دستغیب در اینباره گفته است:
«... در زمان رضاخان قلدر ملعون، ما را چند بار زندانی کردند و یک دفعه بناشان تبلیغ بود. بعد فشار آوردند که اصلا باید از روحانیت بیرون بروی و 24 ساعت مهلت دادند که بنده اصلا خلع لباس کنم و از روحانیت بیرون بروم و مسجدی و منبری نباشم. به ناچار فرار کردم و رفتم نجف...»6
آیتالله سید عبدالحسین دستغیب از همان لحظهای که در مهرماه سال 1341 اعلامیه امام مبنی بر مخالفت با طرح انجمنهای ایالتی و ولایتی به دستش رسید، صریحا اعلام نمود که «کلا و دربست در اختیار اسلام هستم». وی ارادت ویژهای به حضرت امام داشت تا آنجا که وقتی سرلشکر پاکروان (رئیس وقت ساواک) از او پرسید منظور شما از این همه هیاهو و سر و صدا چیست؟ گفته بود که «ما پیرو آیتالله خمینی هستیم، هرچه بفرمایند، ما هم اطاعت میکنیم.»
آیتالله دستغیب در همان دوران، به خانه فردفرد علمای آن روز شیراز رفت و آنها را به هر صورت قانع کرد تا در مجالس هفتگی شبهای جمعه مسجد جامع شیراز شرکت کرده و برای مبارزات مردمی برنامهریزی کنند. به اینترتیب مسجد جامع شیراز را به مرکز مبارزات استان فارس تبدیل نمود. با سخنرانیهای افشاگرانه و آتشین خود، مردم را نسبت به نهضت امام آگاه میساخت.
در اسناد ساواک آمده که آیتالله دستغیب پس از تصویب لوایح شش مادهای موسوم به انقلاب سفید، اظهار داشت:
«... امروز میخواهم بگویم اسلام در خطر است. بیحرمتی به شما میکنند... میگویند ارتجاع سیاه... حلقومت گندیده باد. علماء جانشین پیغمبرند... مردم نگذارید به علماء توهین کنند...»7
یار و همراه همیشگی امام
پس از دستگیری امام در 15 خرداد 1342، شب هنگام مأمورین شاه و رنجرهای مخصوص گارد شاهنشاهی به خانه آقا سید عبدالحسین هم حمله کردند. اما مردم که قبلاً به این نقشه و برنامه رژیم شاه پی برده بودند، از سر شب در منزل شهید دستغیب و کوچه و مسجد مجاور اجتماع کرده و در مقابل یورش مأمورین گارد، مقاومت نموده، مورد ضرب و شتم قرار گرفته، عده بسیاری مجروح و مصدوم شدند و حدود 500 نفر بازداشت گردیدند. اما آنها آیتالله خود را به خانههای همسایگان برده و از آنجا فراری دادند. در سال 1343 نیز مجدداً مزدوران شاه، نیمه شب به خانه شهید دستغیب ریخته و ایشان را دستگیر کرده و مستقیما به زندان قزل قلعه منتقل ساختند.
در تمام سالهای تبعید امام، آیتالله دستغیب حتی لحظهای از حضور فعال در نهضت امام بازنایستاد. در طول این سالها او علاوه بر شناساندن اسلام ناب محمدی (صلیالله علیه وآله) به مردم و آشنا ساختن آنها با آرمانهای امام و نهضت ایشان، بیش از هر موضوعی بر مبارزه فرهنگی تأکید داشت. از همین روی مقابله و مبارزه با برنامههای ضد فرهنگی همچون جشن به اصطلاح هنر که از مهمترین میادین مانور تبلیغاتی رژیم شاه از طریق دفتر فرح پهلوی (بهعنوان مأمن شبهروشنفکران) محسوب میشد، نقطه عطف مهمی در مسیر نهضت امام به شمار آمد. نقطه عطفی که بعضا آن را زمینه مهمی برای اوجگیری نهضت در آبان 1356 (شهادت آیتالله مصطفی خمینی) میدانند.
پس از بیانات آتشین آیتالله علیه جشن هنر و فرح بود که به سرعت شورای امنیت استان فارس تشکیل شد و برنامههای جشن به اصطلاح هنر شیراز تعطیل گردید. جشنی که دیگر هرگز برگزار نشد.
آیتالله دستغیب در سخنرانیهای خود در مسجد جامع شیراز در پاییز 56 به تاریخ شاهنشاهی نیز حمله کرد و شاهپرستی را بر ضد بعثت انبیاء دانست. مردم به دنبال این سخنرانیها به تظاهرات پرداختند. مزدوران رژیم شاه به صفوف مردم حمله کرده و تمام درها و پنجرههای مسجد جامع را چون مغولان درهم شکستند. طی آن حمله یک کودک بر اثر گاز اشکآور به شهادت رسید. مسجد جامع شیراز پس از کشتار 5 رمضان سال 57، توسط مأمورین شهربانی تعطیل شد و شهید دستغیب در منزل خود تحت محاصره مأموران ساواک درآمد. ایشان بعد از فاجعه جمعه خونین در میدان شهدای تهران، شبانه در حالی که بیمار بود و تب بالایی داشت، توسط مأمورین حکومت نظامی برای چندمینبار دستگیر شد و به کمیته مشترک ضد خرابکاری منتقل گردید.
پس از پیروزی انقلاب
وقتی پس از چند ماه، رژیم ناگزیر از آزادی شهید دستغیب شد، ایشان فرصت را غنیمت شمرده و برای روشن کردن افکار مردم و آشناییشان با نهضت امام به شهرهای مختلف استان فارس مسافرت کرد و با روشنگری و افشاگری، تحول بزرگی در روند مبارزات مردمی آن شهرها و مناطق به وجود آورد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی آیتالله دستغیب از سوی مراد و رهبر خود، حضرت امام خمینی به امامت جمعه شیراز منصوب شد و در دو سالی که پس از انقلاب در قید حیات بود، همچنان بر همان عهد اولیهاش، تمام و کمال در خدمت اسلام و انقلاب و امام ماند. از منبر نماز جمعه به مبرمترین مسائل روز انقلاب پرداخت و با شروع جنگ تحمیلی، بیشترین حمایت و پشتیبانی را از رزمندگان و جبهههای دفاع مقدس به عمل آورد.
آیتالله دستغیب، جمعه 20 آذرماه 1360، در حالی که مثل همیشه عازم سنگر نماز جمعه بود، مورد هجوم یکی از عوامل مزدور گروهک تروریستی منافقین قرار گرفت و به طرزی فجیع و مانند مولا و مقتدایش حضرت اباعبداللهالحسین علیهالسلام با پیکری پارهپاره به شهادت رسید.
حضرت امام خمینی رحمتالله علیه در پیامی که به مناسبت شهادت آیتالله دستغیب صادر کردند، نوشتند:
«... امروز روز جمعه و نماز و عبادت، دست جنایتکار آمریکائیان یک شخص ارزشمند که مربی بزرگ و عالمی عامل، که گناهش فقط تعهد به اسلام بود، از دست ملت ایران و اهالی محترم فارس گرفت و حوزههاى علمیه و اهالی ایران را به سوگ نشاند. حضرت حجتالاسلام والمسلمین شهید حاج سید عبدالحسین دستغیب که معلم اخلاق و مهذّب نفوس و متعهد به اسلام و جمهورى اسلامی بود...»8
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- نفس مطمئنه- یاران امام به روایت اسناد ساواک- شهید آیتالله سید عبدالحسین دستغیب- مرکز بررسی اسناد تاریخی- اردیبهشت 1378- صفحههای 485 و 490، 2- غرور و سقوط- خاطرات آنتونی پارسونز (آخرین سفیر انگلیس در ایران)- ترجمه محمدصادق حسینی- صفحات 90 تا 92- انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی- اردیبهشت 1391، 3- آخرین سفر شاه- ویلیام شوکراس- ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی- انتشارات البرز- چاپ دوم- 1369- صفحه 115، 4- همان-صفحه 479 ، 5- همان- صفحه 483، 6- همان- صفحه شش، 7- همان- صفحه دوازده، 8- صحیفه امام، ج15، ص: 417 تا 420
سایر اخبار این روزنامه
آقای رئیسجمهور! مخاطب این انتقاد خود شما هستید!
فاطمه(س) الگوی کامل و برتر از ازل تا ابد(یادداشت روز)
اخبار ویژه
افزایش چشمگیر مهاجرت از آمریکا؛ تورم و ناامنی دو دلیل اصلی
هیاهوی مدعیان اصلاحات برای بودجه نهادهای فرهنگی و سکوت در برابر هزینه 6300 میلیارد تومانیِ شرکتهای دولتی
تجمعات ضدصهیونیستی مردم و نیروهای مسلح! از دمشق تا قنیطره
از غبارروبی حرم امام رضا(ع) توسط بانوان نخبه تا ازدواج دانشجویی در حرم حضرت معصومه(س) و دانشگاه امیرکبیر
آقای پزشکیان! لطفاً خودتان بخوانید (نکته)
آینده جهان متعلق به ایران، چین و روسیه است
معلم اخلاق و مهذّب نفوس و متعهد به اسلام
دشمن برای توقف رشد ایران دنبال تضعیف زن و خانواده است
توقیف شناور متخلف حامل ۳۵۰ هزار لیتر سوخت قاچاق توسط سپاه
افتتاح 126 واحد جدید اقامت زائران در زائرسرای رضوی