روزنامه کيهان
1404/09/25
راه و بیراه(یادداشت روز)
فاصله میان اولویتهای دولت با اولویتهای مردم نسبتا زیاد است؛ این را حتما میشود از گزارشهای مرکز ارتباطات مردمی نهاد ریاستجمهوری فهمید. روز شنبه رئیس این مرکز در کنار متن نامه استعفای خود یکی از گزارشهای روزانه مربوط به پیامهای مردمی ثبت شده در سامانه ارتباط مردم و دولت(سامد) را منتشر کرد.طبق این گزارش در کنار دغدغههای روز مردم مانند «افزایش قیمت دارو»، «کمبود معلم»، «ضعف زیرساختهای روستایی و شهری در برخی استانها»، «عدم ساخت مسکن» و... پیامهای پرتکرار مردمی مانند نارضایتی از «افزایش قیمت برق»، «افزایش قیمت نان»، «افزایش قیمت کالاهای اساسی»، «افزایش قیمت خودرو»، «مشکلات مستمریبگیران و بازنشستگان»، «تأخیر و عدم پرداخت وامهای مسکن، ازدواج، فرزندآوری و...» و... دیده میشد. بر اساس گزارش مرکز ارتباطات مردمی نهاد ریاست جمهوری یکی از پیامهای مردمی پرتکرار طی روزهای مختلف «مطالبه قوانین حجاب اسلامی در فضای عمومی» بود.
با این حال مطالبی که مردم در تماس با مرکز ارتباطات مردمی ریاستجمهوری بسیار تکرار کردهاند؛ متأسفانه در سخنان رئیسجمهور و دولتمردان کمترین تکرار را داشته و آنها اغلب در سخنان خود موضوعات دیگری را به عنوان مطالبات مردمی عنوان کردهاند. ما هنوز نمیدانیم چهکسانی ماجرای «ماراتن کیش» را به عنوان دغدغه مردم برای رئیسجمهور مطرح کردند و ایشان نیز حمایت از این رویداد ضدفرهنگی را وظیفه خود دانست! همچنین نمیدانیم موضوع «سیمکارتهای سفید و سیاه» کجای دغدغههای مردم قرار دارد که رئیسجمهور محترم به آن پرداخته است! از این دست موارد در سخنان آقای پزشکیان و سایردولتمردان بسیار است و نشان میدهد جریانی در درون دولت دغدغههای فانتزی یک اقلیت بیدرد و مرفه را به عنوان مطالبات و دغدغههای عمومی مردم جا میزند.
از آنجا که رئیسجمهور بارها اعلام کرده برنامهاش، عمل به سیاستها و سخنان رهبر معظم انقلاب است و ما هم در حسن نیت و صدق گفتار ایشان در این زمینه تردید نداریم، لازم دانستیم مروری بر توصیههای رهبر انقلاب به ایشان و اعضای هیئت دولت در شهریور گذشته مبنی بر رسیدگی به مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم، داشته باشیم؛ به این امید که آقای پزشکیان خودشان به مقایسه بنشینند و ببینند دولت چقدر از این دغدغهها را پیگیری و برطرف کرده و چقدر از آن فاصله گرفته است.
رهبر انقلاب 16 شهریور 1404 در دیدار با دولتمردان فرمودند: «تولید کلید پیشرفت اقتصاد کشور است. به تولید برسید، احیا کنید واحدهای تولیدی را. حالا البتّه اشاره شد به اینکه برقِ بعضی از کارخانهها قطع میشود؛ یک جاهایی هست که یک اضطراری وجود دارد، لکن آنجایی که اضطراری وجود ندارد مسئله تولید را باید جدّی گرفت.»
تقریبا دیگر آشکار شده است که دولت به دلیل سوءمدیریت در تأمین ذخیره سوخت نیروگاهها خاموشیهای گستردهای را به بخشهای خانگی و صنعتی در پاییز و زمستان ۱۴۰۳ تحمیل کرد. اما متأسفانه ماجرا به اینجا ختم نشد. با آغاز فصل گرما در بهار و تابستان 1404 اگرچه مشکل تأمین سوخت نیروگاهها خود به خود حل شد اما با افزایش مصرف انرژی و به دلیل عدم تدبیر مناسب دولت در مدیریت منابع و مصارف بار دیگر قطعی برق در بخشهای خانگی و صنعتی ادامه پیدا کرد. 25 اردیبهشت 1404 رؤسای تشکلهای بزرگ صنایع معدنی، فولادی و سیمانی در نامهای خطاب به رئیسجمهور نسبت به سیاستهای دولت و اعمال محدودیتهای 90 درصدی برق به این صنایع گلایه کردند و نوشتند: «کاهش برق مصرفی صنایع فولادی و معدنی در حد ده درصد... در عمل به منزله توقف تولید و تعطیلی کامل کارخانههای زنجیره فولاد، سیمان، معدن و صنایع معدنی کشور است.» این اتفاق در حالی میافتاد که طی بازه زمانی مشابه در سال گذشته (یعنی پاییز و زمستان 1402 و بهار و تابستان 1403) با مدیریت دولت سیزدهم خاموشیهای خانگی تقریبا صفر و قطعی برق بخش صنعتی نیز در حداقل بود.
علاوه بر سوءمدیریت در تأمین برق و گاز صنایع، سیاستهای نادرست و سستی مدیران دولتی مانعی بر سر راه تأمین مواد اولیه تولید کنندگان بود. 9 آذر 1404 مدیرعامل اتحادیه کارخانههای خوراک دام، طیور و آبزیان در نامهای به وزیر جهاد کشاورزی مدعی شد بیش از 75 درصد کارخانههای این اتحادیه در آستانه تعطیلی هستند و با کمتر از 5 درصد ظرفیت خود فعالیت میکنند. اعتراضی که در میان کارخانههای صنایع غذایی نیز وجود داشت و دبیرکل تشکل آنها با بیان اینکه دستگاههای دولتی خود به مانع تولید تبدیل شدهاند گفت: «کمبود مواد اولیه مشکلات جدی برای واحدهای صنایع غذایی در سراسر کشور ایجاد کرده و برخی واحدها را تعطیل یا نیمهتعطیل کرده است.» گلایههای مشابه در صنایع دیگر مانند صنایع فولادی، ساختمانی، معدنی و... نیز وجود دارد.
رهبر انقلاب در همان دیدار 16 شهریور خطاب به آقای پزشکیان و دولتمردانشان فرمودند: «ما باید به موقع کالاهای اساسی را تأمین کنیم و میزان ذخایر کالاها نسبت به نصاب مورد نیاز باید همیشه ملاحظه بشود... جنسی را که الان میشود وارد کرد ممکن است در یک برهه زمانیِ دیگر نشود وارد کرد؛ باید این فکرها را کرد، این مخاطرات را باید در نظر گرفت. بنابراین، وجود کالاهای اساسی در کشور باید کاملاً اطمینانبخش باشد. اگر به موقع کالاهای اساسی در کشور وجود داشته باشد، این در سفره مردم اثر مستقیم دارد؛ یعنی گرانیهای عارضی و دلبخواهی در بازار دیگر وجود نخواهد داشت و امنیّت غذائی تهدید نخواهد شد.»
متأسفانه دولت چهاردهم در پیگیری این توصیه نیز موفق عمل نکرد. تأمین و واردات کالاهای اساسی با اخلال مواجه شد و این اقلام با قیمتهای بسیار بالا در دسترس مردم قرار گرفت. 13 آبان 1404 ذبیحالله خدائیان، رئیس سازمان بازرسی کل کشور انتقاداتی جدی در این زمینه به وزارت جهاد کشاورزی کرد. آقای خدائیان گفت وزارت کشاورزی آمار دقیقی از تولید و مصرف داخلی کالاهای اساسی ندارد و علاوهبر آن نظارت کافی نیز بر واردات آن ندارد. او گفت: «زمانی که سامانه ثبت سفارش باید باز باشد تا واردکنندگان [کالاهای اساسی] ثبت سفارش خود را انجام دهند زمان خاصی است، در زمان طلایی برای ثبت سفارش سامانه باز نبوده است و ما زمان را از دست دادهایم.»
به دلیل همین سوءمدیریتها بود که معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهادکشاورزی کنار گذاشته شد اما در کمال تعجب همین معاون برکنار شده که با سوء عملکردش هزینه گزافی به مردم و کشور تحمیل کرده بود بار دیگر در دولت آقای پزشکیان این بار به عنوان مشاور وزیر خارجه به کار گرفته شد!
رهبر انقلاب در دیدار 16 شهریور با دولتمردان نسبت به انحصار واردات کالاهای اساسی نیز هشدار دادند و فرمودند: «واردات بعضی از کالاهای اساسی انحصاری است؛ انحصار بد است، انحصار موجب دستبسته ماندن دستگاهها است. بایستی تلاش کرد که هم در مورد آن کشورهای مبدأ واردات، هم کسانی که مباشر واردات هستند، به اینها حالت رقابتی داد؛ این به مسئله واردات کالاها به کشور کمک خواهد کرد.»
اما متأسفانه رئیسجمهور محترم و دولتمردانشان در این زمینه نیز کارنامه قابل قبولی ندارند و عملکردشان منجر به انحصار بیشتر شده است. آمار بانک مرکزی از فهرست دریافتکنندگان ارز ترجیحی در شش ماهه ابتدای سال 1404 نشان میدهد مجموع 6 شرکت وابسته به «گروه مدلل» معادل بیش از یک میلیارد و 119 میلیون دلار ارز ترجیحی (28500 تومانی) برای واردات برخی کالاهای اساسی دریافت کردهاند. این در حالی است که کل ارز اختصاص داده شده بانک مرکزی برای رفع نیازهای کشور معادل 5 میلیارد و 119 میلیون دلار بوده است؛ یعنی «گروه مدلل» به تنهائی حدود 22 درصد ارز اختصاص داده شده کشور برای واردات را دریافت کرده است. طبق آمار بعدی بانک مرکزی در پایان مهر 1404 این وضعیت همچنان ادامه پیدا کرده و شرکتهای وابسته به «گروه مدلل» بیش از یک پنجم کل ارز ترجیحی اختصاص داده شده بانک مرکزی تا پایان مهر 1404 را برای واردات در اختیار گرفتند. رشد انحصار «گروه مدلل» برای واردات کالاهای اساسی و نهادههای دام و طیور در دولت چهاردهم در حالی رخ میدهد که دولت سیزدهم توانسته بود انحصار «گروه مدلل» در این بازار را به حداقل برساند. در دولت سیزدهم سهم «گروه مدلل» از وزن کل ثبت سفارش واردات ۳ قلم اصلی نهادههای دام و طیور (ذرت، جو و کنجاله سویا) تقریبا نصف شد و از 27 درصد در سال ۱۴۰۰ به 13 درصد در نیمه اول سال ۱۴۰۳ رسید. اما متأسفانه دولت چهاردهم این روند را معکوس کرد و دوباره مسیر انحصار در واردات کالاهای اساسی را برای این گروه هموار ساخت.
رهبر انقلاب در دیدار شهریور ماه خود با دولتمردان به آنها تأکید کردند: «بایستی برای انضباط بازار یک فکری کرد؛ یعنی مردم نباید احساس کنند که بازار رها شده است؛ امروز یک قیمت است، فردا با یک فاصله عجیبی قیمت بالا رفته؛ اینجا یک قیمت است، آن طرف یک قیمت دیگر است! یک چنین حالتی که حالتِ رهاشدگیِ بازار است، به روحیه مردم صدمه میزند؛ این حالت هم نبایستی احساس بشود.»
همان روز پس از سخنان رهبر انقلاب، معاون اول رئیسجمهور جلسه فوقالعاده ستاد تنظیم بازار را تشکیل داد. آقای عارف در تشریح مصوبات گفت: «ستادی با حضور وزرای صمت، کشاورزی و اقتصاد و رؤسای سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی، تشکیل و ظرف دو هفته آینده سازوکارهای لازم و برنامههای راهبردی برای اجرائی شدن منویات رهبر معظم انقلاب درخصوص توجه به معیشت مردم به ویژه تثبیت قیمت و تأمین کالاهای اساسی تدوین میشود.»
از آن دو هفتهای که آقای عارف برای تعیین سازوکارهای تثبیت قیمتها گفت بیش از 14 هفته میگذرد. ما نمیدانیم ستاد مد نظر آقای عارف و برنامههای راهبردی آن به کجا رسید اما میدانیم پس از وعدههای معاون اول رئیسجمهور فقط در یک هفته قیمت برخی محصولات لبنی سه بار گران شد؛ قیمت مرغ، تخممرغ، گوشت، برنج، حبوبات و... پیوسته در نوسان به سمت سقفهای بالاتر نسبت به قبل است و روند صعودی قیمت طلا و ارز نیز مردم را شگفتزده کرده است.
رهبر انقلاب 16 شهریور 1404 در دیدار با دولتمردان چهاردهم توصیههای دیگری نیز درباره «ساخت مسکن»، «تولید و صادرات نفت»، «جلوگیری از اسراف در دستگاههای دولتی»، «کالابرگ» و حتی «ذخیره گاز برای زمستان» مطرح کردند که میشود عملکرد دولت را در این موارد نیز ارزیابی کرد اما بعید است بتوان به نتیجهای متفاوت از موارد قبلی رسید. رهبری با دقت خوبی راه را به دولتمردان نشان دادند اما متأسفانه برخی اطرافیان و نزدیکان آقای پزشکیان، دولت را به بیراهه میبرند، اهداف و دغدغههای واهی برای او میسازند و میان رئیسجمهور و جمهور فاصله میاندازند. سید محمدعماد اعرابی
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
راه و بیراه(یادداشت روز)
کارشناسان: تیراندازی در ساحل سیدنی کار موساد است
اخبار ویژه
گاردین: ترامپ در آمریکا مشغول پاکسازی قومی است
مافیای کنکور پدر تعلیم و تربیت را درآورده است
پیکر آیتالله سید محمد شاهچراغی با حضور باشکوه مردم و مسئولین در سمنان تشییع شد
برخورد جدی با مدیران بانکی که با دلالان ارز و طلا همکاری میکنند
دستاوردهای ارزشمندی در انرژی هستهای کسب کردهایم
چین حاکمیت خود بر تایوان را قابل تردید دانست(نکته)
دلیل اصرار گروسی بر بازرسی از تأسیسات بمبارانشده تأیید موفقیت یا شکست حمله آمریکا است
بقایی ادعای بیاساس درباره جزایر ایرانی را رد کرد
امیر سرتیپ الهامی فرمانده قرارگاه و نیروی پدافند هوائی شد
برای آیندگان بگویید این برهه از تاریخ ایران را
خاطرهای از حضرت آیتالله شاهچراغی