روزنامه کيهان
1404/09/26
تهران و مسکو؛ شراکت راهبردی در مسیر نظم نوین چندجانبه
وزیر امور خارجه تأکید کرد: «معاهده مشارکت جامع راهبردی» نهتنها سندی برای تنظیم روابط دوجانبه ایران و روسیه بلکه چارچوبی برای مشارکت فعال دو کشور در شکلدهی به نظمی چندجانبه، عادلانه و متوازن است؛ نظمی که به نفع ملتها، ثبات منطقهای و عدالت جهانی خواهد بود.سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در مقصد دوم سفرش پس از حضور در مینسک پایتخت بلاروس وارد مسکو شد.
به مناسبت با این سفر، یادداشت وزیر امور خارجه در روزنامه کامرسانت روسیه منتشر شد. عراقچی در این یادداشت آورده است: روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه، روابطی ریشهدار، چندلایه و مبتنی بر درک مشترک از تحولات ژرف نظام بینالملل است؛ روابطی که نه بر اساس ملاحظات مقطعی، بلکه برآمده از پیوندهای تاریخی، ژئوپلیتیکی و منافع پایدار دو ملت شکل گرفته است. این مناسبات، در گذر زمان و در مواجهه با تحولات پیچیده منطقهای و جهانی، به سطحی از بلوغ، اعتماد متقابل و آیندهنگری رسیده است که امروز میتوان آن را نمونهای از شراکت مسئولانه و پایدار در نظام بینالملل دانست.
وی افزود: دیپلماسی همسایگی یکی از ارکان اصلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است؛ رویکردی که همواره مورد تأکید دکتر پزشکیان، رئیسجمهوری اسلامی ایران بوده و بر این اصل بنیادین استوار است که امنیت، ثبات و توسعه پایدار منطقهای، تنها از مسیر همکاری کشورهای همسایه و منطقه و بدون مداخله بازیگران فرامنطقهای محقق میشود. در این چارچوب، فدراسیون روسیه به عنوان همسایهای مهم در حوزه اورآسیا و دریای خزر و نیز قدرتی اثرگذار در معادلات جهانی، جایگاهی ویژه در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد. عراقچی خاطرنشان کرد: سابقه همکاریها و چارچوبهای حقوقی میان تهران و مسکو به دههها پیش بازمیگردد. این روابط با تصویب «معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه» در آغاز قرن بیستویکم، وارد مرحلهای نوین شد؛ معاهدهای که بنیانهای حقوقی و سیاسی همکاریهای بلندمدت دو کشور را بر پایه احترام متقابل، عدم مداخله در امور داخلی، حسن همجواری و تأمین منافع مشترک تثبیت کرد. آن سند، نقطه عزیمت مهمی برای نهادینهسازی روابط پایدار، متوازن و قابل اتکا میان دو کشور بود. با این حال، تحولات شتابان منطقهای و جهانی، گسترش نقشآفرینی ایران و روسیه در معادلات بینالمللی و تشدید چالشهای ناشی از یکجانبهگرایی، فشارهای سیاسی و تحریمهای فراقانونی و ضدبشری، ضرورت ارتقای این چارچوب همکاری را بیش از پیش آشکار ساخت. در همین بستر تاریخی و راهبردی، «معاهده مشارکت جامع راهبردی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه» شکل گرفت؛ معاهدهای که سطح روابط دو کشور را به مرحلهای کیفیتر ارتقا داده و بهمثابه نقشه راههای جامع، بلندمدت و آیندهنگر، افقهای روشنی برای همکاری درحوزههای سیاسی، اقتصادی، امنیتی، دفاعی، انرژی، علمی و فناورانه، فرهنگی، گردشگری و سرمایهگذاری ترسیم میکند.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه در کنار ابعاد راهبردی و حقوقی مشارکت دو کشور، پیوندهای فرهنگی و تمدنی ایران و روسیه، بستر نرم و ماندگار این شراکت را شکل میدهد، افزود: فرهنگ و ادبیات، همواره زبان مشترک ملتها بوده و در روابط تهران و مسکو نقشی بنیادین ایفا کرده است. ادبیات ایران با نامهایی چون فردوسی، سعدی، حافظ و مولوی و ادبیات روسیه با چهرههایی همچون پوشکین، تولستوی، داستایفسکی و چخوف، میراثی مشترک برای فرهنگ جهانی پدید آوردهاند؛ میراثی که فراتر از مرزها، زبان مشترک انسان، اخلاق، معنا و کرامت را روایت میکند و بستری ارزشمند برای تعمیق گفتوگوی فرهنگی و تحکیم پیوند میان ملتها را فراهم میآورد. چنانکه سعدی بزرگ گفته است:
«بنیآدم اعضای یک پیکرند / که در آفرینش ز یک گوهرند». این سرمایه فرهنگی، پشتوانهای ارزشمند برای گسترش دیپلماسی فرهنگی، تعاملات دانشگاهی، ترجمه آثار ادبی و تحکیم پیوندهای مردمی میان دو کشور است.
عراقچی با بیان اینکه در حوزه اقتصادی، ظرفیتهای همکاری میان ایران و روسیه بسیار فراتر از سطح کنونی است، ادامه داد: توسعه تجارت دوجانبه، سرمایهگذاری مشترک و بهرهگیری از مزیتهای مکمل اقتصادی، میتواند روابط اقتصادی دو کشور را به تراز واقعی روابط سیاسی ارتقا دهد. همکاری در چارچوب اتحادیه اقتصادی اورآسیا، امکان اتصال پایدار اقتصاد ایران به بازارهای منطقهای، تسهیل تجارت، کاهش موانع ساختاری و تنوعبخشی به مسیرهای مبادلاتی را فراهم کرده است؛ ظرفیتی که با اراده مشترک دو کشور میتواند به نتایجی ملموس و پایدار منجر شود. دریای خزر، به عنوان یکی از پیوندهای ژئوپلیتیکی مهم ایران و روسیه، جایگاهی محوری در دیپلماسی همسایگی دو کشور دارد. خزر نهتنها یک پهنه آبی مشترک، بلکه عرصهای برای همکاری در حوزههای انرژی، حملونقل، محیطزیست، امنیت منطقهای و اتصال کریدورهای ترانزیتی است. توسعه کریدور بینالمللی شمال–جنوب و تقویت زیرساختهای لجستیکی، میتواند ایران وروسیه را به دو محور مکمل در معماری ارتباطی اوراسیا و پیونددهنده شرق و غرب تبدیل کند.
وی خاطرنشان کرد: در سطح سیاسی و امنیتی، همکاری و هماهنگی میان تهران و مسکو از جایگاهی ممتاز برخوردار است. فدراسیون روسیه بهعنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، نقشی مهم در مقابله با یکجانبهگرایی، استفاده ابزاری از نهادهای بینالمللی و تلاش برای تحمیل اراده سیاسی از طریق فشار و تحریم ایفا میکند. جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه، با تأکید بر اصول منشور ملل متحد، احترام به حاکمیت ملی کشورها و مخالفت با مداخلات غیرقانونی، بر این باور مشترکاند که نظام بینالملل نیازمند بازگشت به چندجانبهگرایی واقعی، عادلانه و منصفانه است. ایران و روسیه هر دو هدف تحریمهای یکجانبه، فراقانونی و ضدبشری قرار گرفتهاند؛ تحریمهایی که نهتنها مغایر حقوق بینالملل، بلکه ناقض حقوق بنیادین ملتهاست. این تجربه مشترک، زمینهای مهم برای تعمیق همکاریها در جهت کاهش اثرات تحریمها، توسعه سازوکارهای مستقل مالی و بانکی، تقویت تجارت با ارزهای ملی و افزایش تابآوری اقتصادی و فناورانه دو کشور فراهم کرده است.
عراقچی افزود: همکاری فعال ایران و روسیه در چارچوب سازمانها و ترتیبات چندجانبه، بهویژه گروه بریکس، سازمان همکاری شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیا بازتابدهنده نگاه مشترک دو کشور به ضرورت گذار از نظم تکقطبی و حرکت به سوی نظمی عادلانهتر، متوازنتر و فراگیرتر است. بریکس امروز تنها یک چارچوب اقتصادی نیست، بلکه نمادی از اراده قدرتهای نوظهور برای اصلاح ساختارهای ناعادلانه حکمرانی جهانی، کاهش سلطه ابزارهای فشار یکجانبه و تقویت نقش کشورهای مستقل در تصمیمسازیهای بینالمللی است. همکاری نزدیک ایران و روسیه در این چارچوب، میتواند به همافزایی مؤثر در حوزههای مالی، انرژی، تجارت، فناوری و توسعه پایدار منجر شود.
وزیر امور خارجه ادامه داد: در این میان، همکاریهای علمی و فناورانه یکی از ستونهای اصلی شراکت راهبردی ایران و روسیه بهشمار میرود. دو کشور از ظرفیتهای قابل توجهی در حوزههای دانشبنیان، فناوریهای نوین، انرژیهای پیشرفته، هوافضا، فناوری هستهای صلحآمیز، هوش مصنوعی، فناوری نانو و علوم پزشکی برخوردارند. معاهده مشارکت جامع راهبردی، بستر مناسبی برای گسترش همکاری میان دانشگاهها، مراکز پژوهشی، شرکتهای دانشبنیان و نهادهای فناورانه دو کشور فراهم کرده است؛ همکاریهایی که میتواند به استقلال علمی و فناورانه و کاهش آسیبپذیری در برابر فشارهای خارجی بینجامد.
وی افزود: گردشگری و ارتباطات مردمی نیز به عنوان یکی از حوزههای مورد تصریح در معاهده مشارکت جامع راهبردی، جایگاهی مهم در روابط دو کشور دارد. تنوع اقلیمی، میراث تاریخی و فرهنگی غنی، ظرفیتهای گردشگری سلامت و جاذبههای طبیعی ایران و روسیه، زمینهای مناسب برای گسترش تعاملات گردشگری فراهم آورده است. تسهیل روادید، توسعه پروازهای مستقیم، گسترش همکاری میان نهادهای گردشگری و بخش خصوصی و طراحی برنامههای مشترک گردشگری، میتواند به افزایش رفتوآمد شهروندان دو کشور و تعمیق شناخت متقابل ملتها بینجامد. جمهوری اسلامی ایران، گردشگری را ابزاری مؤثر برای تقویت دیپلماسی مردمی و تحکیم پیوندهای پایدار انسانی میان تهران و مسکو میداند.
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: امروز، ایران و روسیه با اتکا به شراکت راهبردی، تجربه تاریخی مشترک و درک مسئولیت خود در قبال آینده نظام بینالملل، در مسیر ساختن نظمی حرکت میکنند که در آن همکاری جایگزین هژمونی، گفتوگو جایگزین فشار و احترام جایگزین تحمیل شود و در این میان «معاهده مشارکت جامع راهبردی» نهتنها سندی برای تنظیم روابط دوجانبه، بلکه چارچوبی برای مشارکت فعال دو کشور در شکلدهی به نظمی چندجانبه، عادلانه و متوازن است؛ نظمی که به نفع ملتها، ثبات منطقهای و عدالت جهانی خواهد بود.
حضور عراقچی در مجلس دوما
و نشست با جمعی از نخبگان روسیه
عراقچی بعدازظهر سهشنبه ۲۵ آذرماه در دومای روسیه حضور یافت. وزیر امور خارجه همچنین در جلسهای با حضور جمعی از صاحبنظران و اندیشمندان روسی شرکت کرد.
عراقچی در این نشست شراکت راهبردی ایران و روسیه را نهتنها تامینکننده منافع ملی متقابل دو کشور، بلکه عاملی تعیینکننده در راستای صیانت از صلح و امنیت جهانی دانست و بر عزم مشترک رهبران دو کشور برای تقویت روابط در همه عرصهها تاکید کرد.
وزیر امور خارجه با اشاره به روندهای جاری در سطح بینالملل و سیطره روزافزون قلدرمآبی و یکجانبهگرایی ستیزهجویانه در روابط بینالملل، بر مسئولیت جمعی ملل صلحدوست برای صیانت از حاکمیت قانون و جلوگیری از غلبه نظم دستوری مبتنی بر زور تاکید کرد.
وی وضعیت موجود در منطقه غرب آسیا را آشفته و خطرناک توصیف کرد که تنها علت و عامل آن نیز سیطرهطلبی استعماری رژیم اسرائیل با حمایت همهجانبه و راهبری آمریکا است.
عراقچی موضع طرفهای اروپایی در قبال نقضهای فاحش حقوق بینالملل و ارتکاب نسلکشی و جنایات جنگی توسط رژیم صهیونیستی را شرمآور دانست و با اشاره به استمرار بیکیفرمانی این رژیم در قبال جنایات شنیع ارتکابی در فلسطین اشغالی و نیز تجاوزهای آن علیه لبنان و سوریه و یمن و دیگر کشورهای منطقه، ادامه بیتفاوتی در برابر این قانونشکنیها را خطری بزرگ برای صلح و ثبات منطقه و جهان دانست.
وزیر امور خارجه ایران همچنین ضمن تشریح روند مرتبط با موضوع هستهای ایران و رویکرد مسئولانه ایران در دو دهه اخیر، وضعیت موجود را نتیجه بدعهدیهای مستمر آمریکا و تبعیت سه کشور اروپایی از رفتار غیرقانونی آمربکا بهویژه خروج یکجانبه از برجام در سال ۲۰۱۸ و تجاوز نظامی مارس ۲۰۲۵ علیه ایران دانست و بر عزم ملت ایران برای دفاع از حقوق و منافع قانونی ایران وفق معاهده منع اشاعه تاکید کرد.
عراقچی همچنین تداوم همکاری و هماهنگی بین کشورهای مستقل و همسو از جمله ایران و روسیه را در مجامع بینالمللی بهخصوص سازمان ملل متحد و بریکس و شانگهای برای جلوگیری از عادی شدن قانونشکنی و نقض حقوق بینالملل و با هدف کمک به صیانت از حاکمیت قانون و مقابله با فشارهای فزاینده علیه چندجانبهگرایی ضروری دانست.
در این جلسه، اندیشمندان شرکتکننده پرسشها و نقطهنظرات خود را راجع به روابط دوجانبه ایران-روسیه و تحولات بینالمللی مطرح کردند.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
با همه سختیها و تنگدستیها نقاط مثبت فراوانی داریم
مشکلات با الگوی شهید رئیسی حل میشود
نقاط قوت ما و نقاط ضعف دشمن(یادداشت روز)
اخبار ویژه
پیشبینی عجیب روزنامه انگلیسی از فرجام ترامپ و دولتش
تشکیل پرونده برای شبکه کلان «طوفان» در هرمزگان با برآورد 4 میلیارد لیتر قاچاق سوخت
بهرهبرداری از ۵ اتوبوس برقی ساخت داخل با حضور معاون شهردار تهران
مسدودسازی حساب ۲۵۱ مظنون به پولشویی ارزی با تراکنش ۲۱۰ هزار میلیارد تومانی
موفقیت نظام درمانی در گرو تقدم بخشیدن پیشگیری بر درمان است
جوابیه مجدد و عجیب شورای عالی انقلاب فرهنگی و پاسخ کیهان
کریدور شمال - جنوب مؤلفه تعیینکننده در ژئوپلیتیک منطقه
تهران و مسکو؛ شراکت راهبردی در مسیر نظم نوین چندجانبه
دختران انقلاب پرچمدار دفاع از آرمان شهدا در عرصه حجاب فاطمی
مواضع «رِجی» در قبال ایران به هیچ وجه موضع لبنان نیست