دیپلماسی هوشمند تهران در مسکو و مینسک
گروه سیاسی: سفر سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، به بلاروس و روسیه در شرایط حساس کنونی، فراتر از یک برنامه دیپلماتیک معمولی است و میتوان آن را بخشی از راهبرد کلان تهران برای تثبیت جایگاه خود در نظم جدید اوراسیایی دانست. این سفر در حالی انجام میشود که فشارهای تحریمی غرب علیه ایران و متحدانش همچنان ادامه دارد و ضرورت یافتن مسیرهای تازه برای همکاری اقتصادی، سیاسی و امنیتی بیش از هر زمان دیگری احساس میشود. حضور عراقچی در مینسک و مسکو، نه تنها به معنای تقویت روابط دوجانبه با دو شریک مهم منطقهای است، بلکه نشانهای از عزم ایران برای ایفای نقش فعالتر در معادلات بینالمللی و ایجاد توازن در برابر فشارهای یکجانبهگرایانه غرب به شمار میرود.
به گزارش «تجارت»، سفر سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، به بلاروس و روسیه در مقطع زمانی کنونی، یکی از مهمترین تحرکات دیپلماتیک تهران در عرصه منطقهای و بینالمللی محسوب میشود. این سفر در شرایطی انجام میگیرد که تحولات ژئوپلیتیک اوراسیا، فشارهای تحریمی غرب و ضرورت ایجاد مسیرهای تازه برای همکاری اقتصادی و سیاسی، اهمیت ویژهای یافته است. حضور عراقچی در مینسک و مسکو، نه تنها نشاندهنده عزم ایران برای گسترش روابط با دو شریک کلیدی خود در اوراسیا است، بلکه پیامی روشن به جامعه جهانی درباره سیاست خارجی فعال و چندجانبهگرایانه تهران ارسال میکند.
ابعاد اهمیت سفر عراقچی به مسکو و منیسک
سفر عراقچی به بلاروس و سپس دیدارهای رسمی او در مسکو، در امتداد سلسله رایزنیهای راهبردی ایران با متحدان منطقهای انجام میشود و میتواند زمینهساز تقویت همکاریهای اقتصادی، امنیتی و سیاسی در چارچوب پیمانهای چندجانبه باشد. در شرایطی که ایران و روسیه پیمان مشارکت راهبردی جامع را وارد مرحله اجرایی کردهاند و بلاروس نیز بهعنوان یکی از بازیگران مهم در اتحادیه اقتصادی اوراسیا شناخته میشود، سفر عراقچی را باید بخشی از تلاشهای تهران برای تثبیت جایگاه خود در نظم جدید اوراسیایی دانست؛ نظمی که بیش از هر زمان دیگر بر همکاریهای متقابل و مقاومت در برابر فشارهای خارجی استوار است. دیدارهای دیپلماتیک سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در مینسک و مسکو را باید بخشی از راهبرد کلان تهران برای تثبیت جایگاه خود در نظم جدید اوراسیایی دانست. این سفرها در شرایطی انجام میشود که فشارهای تحریمی غرب علیه ایران و متحدانش همچنان ادامه دارد و ضرورت ایجاد مسیرهای تازه برای همکاری اقتصادی، سیاسی و امنیتی بیش از هر زمان دیگری احساس میشود. رایزنیهای عراقچی در بلاروس و روسیه فرصتی برای تقویت روابط سنتی ایران با این دو کشور است. امضای اسناد همکاری اقتصادی با بلاروس و پیگیری توافقات راهبردی با روسیه نشان میدهد که تهران به دنبال عملیاتیسازی ظرفیتهای موجود و ارتقای روابط به سطحی پایدارتر است. این دیدارها همچنین زمینهساز افزایش حجم تجارت، توسعه پروژههای مشترک در حوزه انرژی و حملونقل و ایجاد زیرساختهای مالی مستقل از فشارهای خارجی خواهد بود. این سفرها در شرایطی انجام میشود که تحولات قفقاز جنوبی، دریای خزر و غرب آسیا نیازمند هماهنگیهای تازه میان بازیگران منطقهای است. ایران با حضور فعال در مینسک و مسکو تلاش میکند جایگاه خود را در معادلات امنیتی و سیاسی منطقه تثبیت کند و همزمان از ظرفیتهای ترانزیتی و انرژی برای افزایش نقشآفرینی بهره گیرد. همکاری نزدیک با روسیه و بلاروس در چارچوب سازمانهای منطقهای مانند اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان همکاری شانگهای، به ایران امکان میدهد تا نفوذ خود را در معادلات منطقهای گسترش دهد. دیدارهای عراقچی پیامی روشن به جامعه جهانی دارد؛ ایران در برابر فشارهای تحریمی و اقدامات قهری غرب منفعل نخواهد بود. همکاری نزدیک با روسیه و بلاروس در چارچوب سازمانهای بینالمللی مانند بریکس، شانگهای و اوراسیا نشاندهنده عزم تهران برای مشارکت در شکلدهی به نظم چندجانبه جدید و مقابله با یکجانبهگرایی است. این هماهنگیها همچنین میتواند به ایجاد جبههای مشترک در برابر بحرانهای ساختگی غرب، از جمله پرونده هستهای ایران، منجر شود.
تقویت شراکت استراتژیک در دستور کار تهران، مسکو و منیسک
در مقام اهداف سفر، مهمترین مؤلفه تقویت مناسبات استراتژیک میان ایران با روسیه و بلاروس است؛ دو کشوری که در سالهای اخیر بهعنوان مخالفان جدی سیاستهای غربی شناخته میشوند و تجربه مشترکی در مقابله با فشارهای تحریمی و اقدامات یکجانبه دارند. سفر سید عباس عراقچی به مینسک و مسکو را باید در همین چارچوب تحلیل کرد؛ سفری که نه تنها به دنبال گسترش روابط دوجانبه است، بلکه پیامی روشن از عزم تهران برای ایفای نقش فعالتر در معادلات منطقهای و بینالمللی دارد. تقویت شراکت میان ایران با روسیه و بلاروس را باید در چارچوب مقاومت مشترک این سه کشور در برابر فشارهای غربی و سیاستهای یکجانبهگرایانه تحلیل کرد. ایران طی سالهای اخیر با افزایش تحریمها و محدودیتهای اقتصادی، بهطور جدی به سمت توسعه روابط با کشورهایی حرکت کرده است که نه تنها تجربه مشابهی در مقابله با فشارهای خارجی دارند، بلکه در سطح بینالمللی نیز بهعنوان مخالفان جدی سیاستهای غرب شناخته میشوند. روسیه و بلاروس در این مسیر، بهعنوان دو شریک راهبردی، جایگاه ویژهای برای تهران پیدا کردهاند.
در سطح اقتصادی، همکاری ایران با روسیه و بلاروس میتواند به ایجاد مسیرهای تازه برای تجارت، انرژی و حملونقل منجر شود. هر سه کشور با هدف کاهش وابستگی به نظام مالی غرب، به دنبال ایجاد سازوکارهای مستقل برای تسویهحسابهای تجاری و پروژههای مشترک هستند. این همکاریها نه تنها به تقویت اقتصاد داخلی کمک میکند، بلکه امکان بهرهگیری از ظرفیتهای منطقهای مانند اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان همکاری شانگهای را نیز فراهم میسازد. در سطح سیاسی و امنیتی، همگرایی ایران با روسیه و بلاروس به معنای هماهنگی بیشتر در برابر بحرانهای ساختگی غرب است. این سه کشور با مواضع مشترک در موضوعاتی همچون پرونده هستهای ایران، تحولات قفقاز جنوبی و غرب آسیا، تلاش میکنند جبههای متحد در برابر فشارهای دیپلماتیک و رسانهای غرب ایجاد کنند. چنین هماهنگیهایی میتواند نقش مهمی در تثبیت امنیت منطقهای و جلوگیری از نفوذ یکجانبهگرایانه غرب ایفا کند. در سطح راهبردی و نمادین، تقویت شراکت ایران با روسیه و بلاروس نشاندهنده تغییر مسیر دیپلماسی تهران به سمت شرق و چندجانبهگرایی است. این همکاریها پیام روشنی به جامعه جهانی دارد: ایران بههمراه متحدان خود در اوراسیا، به دنبال شکلدهی به نظمی جدید است که بر پایه استقلال، احترام متقابل و مقاومت در برابر فشارهای خارجی بنا شده است. چنین رویکردی نه تنها جایگاه ایران را در معادلات بینالمللی ارتقا میدهد، بلکه نشان میدهد که مسیر آینده روابط تهران با مسکو و مینسک، فراتر از همکاریهای سنتی و در جهت ایجاد شراکتهای پایدار و راهبردی خواهد بود.