روزنامه اعتماد
1404/10/01
بارشهاي اخير و پيشنهاد به وزارت نيرو
بعد از وقوع دو سامانه بارشي قوي كه جنوب غربي، جنوب و مركز كشور را - در هفته گذشته- تحتتاثير قرار داد و بارشهاي بسيار سنگيني را خصوصا در استانهاي جنوبي كشور به دنبال داشت؛ از طرف مديركل دفتر اطلاعات و دادههاي آب وزارت نيرو اعلام شد كه طي فعاليت سامانههاي بارشي از ۱۵ تا ۲۶ آذر ماه، بارش متوسط كشوري با بهبود حدود ۴۰ ميليمتري مواجه شده و كاهش ۸۵درصدي نسبت به دوره بلندمدت، به حدود ۲۰درصد كاهش يافته است. لازم به ذكر است كه در سامانه بارشي اخير كه از ۲۴ آذر ماه فعال شده بود و تا ۲۸ آذر ماه ادامه داشت؛ سامانهاي نسبتا قوي از جنوب و جنوب غرب كشور وارد شد و حدود ۲۴ استان را تحت تاثير قرار داد. شرايطي كه تا قبل از وقوع اين سامانه بارشي، فقط ۷ ميليمتر بارش متوسط كشوري بود به طور محسوسي افزايش يافت.اين برآوردها همگي حاكي از آن است كه وزارت محترم نيرو بارشهاي رخ داده در يك منطقه از كشور را به طور متوسط به كل كشور گسترش داده و نسبت به وسعت ۱۶۴۸۰۰۰ كيلومتر مربعي كشور ايران محاسبه مينمايد كه چند ميليمتر باران به طور متوسط در سطح كشور نازل شده است. اين محاسبات از اساس داراي مشكلات عديدهاي است، زيرا كشور ايران از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب داراي شرايط متفاوتي بوده و به همين دليل هم كشور ايران به ۶ حوضه آبريز اصلي تقسيم شده كه هر يك با ديگري كاملا متفاوت است.
اين حوضهها: حوضه آبريز خليجفارس و درياي عمان، حوضه آبريز درياچه اروميه، حوضه آبريز درياي خزر، حوضه آبريز فلات مركزي، حوضه آبريز قرهقوم و حوضه آبريز مرزي شرق.
با اين تفاسير بارشهايي كه به عنوان مثال در حوضه آبريز درياي خزر و سه استان شمالي رخ ميدهد كاملا متفاوت با بارشهايي است كه در حوضه آبريز فلات مركزي و مناطق كويري رخ ميدهد. شرايط كمبارشي حوضه آبريز شرق مشابه شرايط اقليمي غرب زاگرس و خوزستان نيست، بنابراين به عنوان مثال شايد اقدام صحيحي نباشد كه بارشهاي خزري را كه گاهی به ۱۰۰۰ ميلي متر در سال هم ميرسد را به منطقه كويري ايران با بارشهاي حدود ۵۰ ميليمتري تعميم دهيم.
در مورد بارشهاي اخير هم، چنين امري واقع شد. بارشهاي بسيار نادر و استثنايي عمدتا در نواحي ساحلي ايران، جزاير كيش، خارك و قشم، جنوب استان فارس، استانهاي بوشهر و هرمزگان تا مناطق ساحلي جاسك، سيريك و بلوچستان جنوبي به وقوع پيوست. اين بارشها به ناچار از دسترس خارج شده و وارد خليجفارس و درياي عمان شد. قاعدتا بررسي اين مقدار از بارشها كه در محدوده ۲۷۰ ميليمتر فقط در هفته گذشته در نواحي ساحلي جنوبي و عمدتا در حوضه آبريز خليجفارس و درياي عمان و كمتر در حوضه آبريز فلات مركزي رخ داد، بايد به طور جداگانه در حوضه آبريز خليجفارس و فلات مركزي صورت گيرد. تعميم آن در كل ايران ميتواند يك آدرس خطا در ذهن مخاطب ايجاد كند. به عنوان مثال بارش متوسط سالانه ايران در سال آبي ۱۴۰4 - ۱۴۰5 در هفته گذشته به بارش متوسط سالانه كشوري نزديك شده است. بنابراين شرايط آبي كشور شرايط مطلوب قابل دسترسي است كه اينطور نيست. به خوبي آشكار است كه عمده اين بارشها در سواحل جنوبي و جزاير رخ داده و عمدتا هم رواناب و سيلاب حاصل از اين بارشها به خليجفارس روان شده و تاثير آن در منابع آبي فرضا فلات مركزي محسوس نبوده است.
پيشنهاد اصلي به وزارت محترم نيرو آن است كه به علت تفاوتهاي متعدد ۶ حوضه آبريز ايران از نظر شرايط اقليمي، موقعيت، وسعت و جمعيت، بارشهاي متوسط هر حوضه آبريز به طور جداگانه اعلام شود تا مخاطب اولا با شرايط حاكم بر هر حوضه آبريز از نظر وضعيت منابع آبي همان حوضه آبريز آشنا شده و ثانيا تفاوت بين بارشهاي رخ داده شده در هر حوضه نيز به تفكيك مشخص شود. سالهاي متمادي شاهد آن هستيم كه بارش متوسط كشوري در حدود عدد ۲۳۰ و اخيرا ۲۲۷ و شايد كمتر اعلام ميشود. درحالي كه حوضه آبريز فلات مركزي كه حدود ۷۰درصد جمعيت كشور و وسعت كشور را شامل ميشود فقط ۱۵درصد منابع آبي تجديد پذير را دارا بوده و بارش متوسط سالانه آن كمتر از ۱۵۰ ميليمتر است. اعلام بارش متوسط در سطح كشور كه همواره از طرف وزارت نيرو اعلام ميشود؛ نميتواند گوياي وضعيت بسيار شكننده منابع آبي حوضه آبريز فلات مركزي باشد، بنابراين پيشنهاد ميشود اعلام بارش رخ داده شده در هر يك از ۶ حوضه آبريز به طور مجزا توسط وزارت نيرو اعلام شود تا حداقل مخاطبين ساكن در هر حوضه آبريز از وضعيت منابع آبي محل سكونت خودشان به طور شفاف مطلع شوند.
فعال حوزه آب و محيطزيست
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
برای والدين نسلهاي زد و آلفا
وفاق زیر ضربه
فلسفهورزي در ايران معاصر
خلط عامدانه ميان طرحهاي متفاوت و القاي تداوم طرح صيانت
پايان يكهتازي چپها؟
ريشهدار، نوگرا و هنوز الهامبخش
مقصرِ آماده ؛كارت بازرگاني
خطرهای مصرف خودسرانه آنتيبيوتيكها
كوتاهترين راه بدترين راه
ديپلماسي امام خميني(ره) نامه به رهبران (۳)
یلدا، کریسمس و حنوكا ؛تاملي بر عدالت و انسانيت
پايان عصر كارت بازرگاني و آغاز حكمراني دادهمحور
فرصتها و تهديدهاي جامعه شبكهاي
بارشهاي اخير و پيشنهاد به وزارت نيرو
خوب، بد، زشت
فرهنگساز و كاشف استعدادهاي پنهان
سبز كردن شهرها فقط كاشتن درختان بيشتر نيست
تجديد حيات يك معنا
كوتاهترين راه بدترين راه
ديپلماسي امام خميني(ره) نامه به رهبران (۳)
یلدا، کریسمس و حنوكا تاملي بر عدالت و انسانيت