سوار بر مركب مرگ

شهروندان اسپانيايي در واپسين روزهاي هفته گذشته، وحشتي را تجربه کردند که پيش‌تر ساکنان نيس، لندن و استکهلم به چشم ديده بودند. هرچند در نتيجه سياست‌هاي اشتباه و سلطه‌جويانه کشورهاي غربي، اين رنج و وحشت سال‌هاست که بر زندگي برخي مردمان خاورميانه سايه‌اي سنگين انداخته است؛ بااين‌حال، ديدن تصاوير مردم وحشت‌زده‌اي که براي نجات جان خود به اين‌سو و آن‌سو مي‌دوند و همچنين تصاوير بدن‌هاي خون‌آلود و بي‌جان مردان، زنان و کودکان بي‌گناهي که نقش بر زمين شده‌اند، دل هر بيننده‌اي را به درد مي‌آورد. شبح تروري که اروپا را فراگرفته، پير و جوان، زن و مرد و کودک نمي‌شناسد. 14 کشته و حدود 130 زخمي، پيامد تازه‌ترين حادثه تروريستي در اروپاست که داعش مسئوليت آن را برعهده گرفته است. اين حادثه در اوج فصل توريستي بارسلون اتفاق مي‌افتد که در آن روزانه حداقل 11 ميليون نفر از اين شهر ديدن مي‌کنند؛ امري که باعث شده در ميان کشته‌شدگان و مجروحان، اتباعي از 34 کشور مختلف ديده ‌شود. 26 فرانسوي، چهار استراليايي، سه هلندي، سه يوناني و يک چيني از جمله گردشگراني‌اند که تلخ‌ترين و شايد آخرين سفر توريستي خود را تجربه مي‌کنند. بااين‌اوصاف، اين حمله بيشتر از اينکه حمله در مقياس ملي باشد، بايد آن را حمله‌اي عليه شهروندان اروپا و حتي عليه جامعه جهاني دانست. در شرايطي که از 130 زخمي و مجروح اين حوادث تروريستي، حال 17 نفر وخيم گزارش شده است، افزايش تعداد کشته‌شدگان دور از انتظار نخواهد بود.
ونِ مرگ
روز پنجشنبه، حدود ساعت پنج به وقت محلي، يک ون سفيدرنگ در بلوار رامبلاي شهر بارسلون ناگهان از مسير خود خارج شده و به سمت جمعيتي که در ايستگاه متروي کاخ کاتالونيا جمع شده بودند، راند. راننده اين ون بدون اينکه قصدي براي متوقف‌کردن خودرو داشته باشد، 500 متر را در پياده‌رو به حرکت خود ادامه داد تا اينکه در برخورد با يک دکه روزنامه‌فروشي، متوقف شد. درحالي‌که همه وحشت‌زده ناظر اين واقعه بودند، راننده خودرو را ترک کرده و پا به فرار مي‌گذارد. هرچند راننده اين ون تاکنون دستگير نشده، اما پليس از بازداشت فردي به نام دريس اوکبير در شهر ريپول خبر داده که گفته مي‌شود نام او به عنوان فرد کرايه‌کننده خودرو ذکر شده است. بنا بر آخرين گزارش‌ها، دريس اوکبير به پليس گفته است در اين واقعه نقشي نداشته و مدارکي که براي اجاره خودروي فيات سفيد از آن استفاده شده بود، از او به سرقت رفته است.
حادثه دوم


هنوز اسپانيا از شوک حادثه تروريستي در بلوار راملاي بارسلون خارج نشده بود که حدود ساعت يك بامداد روز جمعه، يک خودرو ديگر به يک ايست بازرسي پليس در شهر ساحلي کمبريلز در 120کيلومتري جنوب بارسلون حمله برد که در جريان تعقيب و گريز و بعد از زخمي‌کردن چند عابر پياده، اين خودرو نيز واژگون و متوقف شد. چهار نفر از پنج سرنشين خودرو در تبادل آتش با نيروهاي پليس در دم کشته شدند. نفر پنجم نيز که موفق به فرار شده بود، بعد از زخمي‌کردن چند عابر پياده، بر اثر جراحات وارده از تصادف در ادامه جان سپرد. هرچند در ابتدا گفته مي‌شد راننده ون حمله بارسلون نيز در ميان پنج عامل حمله دوم بوده است اما وزارت کشور اسپانيا اين ادعا را رد کرد. اين پنج مهاجم همچنين جليقه‌هاي انتحاري به تن داشتند که در ادامه مشخص شد قلابي بوده‌اند.
شب واقعه
هرچند حادثه روز پنجشنبه همه نگاه‌ها را به بارسلون جلب کرد با اين حال، حوادث تروريستي اسپانيا در چهارشنبه‌شب و با دو انفجار در آلکانار، شهر کوچکي در جنوب کمبريلز، کليد خورد که به کشته‌شدن يک نفر و زخمي‌شدن 16 نفر منجر شد. در اين رابطه يک نفر بازداشت شده که بازجويي‌ها از او ادامه دارد. طبق گفته پليس اسپانيا، اين دو نفر در حال تدارک حمله‌اي ديگر در بارسلون بوده‌اند که بر اثر بي‌احتياطي بمبشان منفجر مي‌شود. علاوه بر اين، در شب پنجشنبه يک خودروي ديگر حين عبور از يک پست بازرسي در حومه بارسلون، دو پليس را زير گرفت. بعد از پيگيري‌هاي چندساعته مأموران، اين خودرو در شهري کوچک در 25کيلومتري بارسلون پيدا مي‌شود درحالي‌که جسد صاحبش در صندلي عقب آن رها شده بود. هنوز از ارتباط احتمالي مقتول با اين حوادث تروريستي اطلاعي در دست نيست.
هشدار سيا
هرچند حملات تروريستي روز‌هاي گذشته در بارسلون و شهرهاي مجاور آن، تازه‌ترين موج از حملات تروريستي در اروپا محسوب مي‌شود اما اسپانيا با چنين حملاتي غريبه نيست. هنوز هم از انفجار متروي مادريد که به کشته‌شدن 191 نفر و مجروح‌شدن بيش از هزار نفر انجاميد، به عنوان مرگ‌بارترين حملات تروريستي اروپا ياد مي‌شود. مسئوليت آن حمله را که در ماه مارس سال 2004 ميلادي به وقوع پيوست، القاعده برعهده گرفت. با اين حال، در ماه‌هاي اخير انفجار بمب جاي خود را به نوعي جديد از حملات داده است که مهاجمان در آن با انواع مختلف خودرو، مردم بي‌گناه را زير مي‌گيرند. از ماه جولاي 2016، بيش از صد نفر در لندن، نيس، استکهلم و برلين بر اثر اين نوع حملات جان باخته‌اند. به گزارش خبرنگار بي‌بي‌سي و به نقل از رسانه‌هاي اسپانيا، ظاهرا سازمان اطلاعات مرکزي آمريکا (سيا) حدود دو ماه پيش در اين خصوص به مقامات اسپانيا هشدار داده بود که احتمالا حمله‌اي از اين دست در خيابان رامبلا اتفاق خواهد افتاد. داعش در حالي اين کشتار را واکنشي به اقدامات ائتلاف ضدداعش به رهبري آمريکا در سوريه دانسته است که درحال‌حاضر چندصد سرباز اسپانيايي در عراق به نيروهاي محلي براي مبارزه عليه داعش آموزش مي‌دهند. به نظر مردم اسپانيا و اروپا بايد تاوان وحشي‌گري گروهي را بدهند که زير چتر حمايتي همان کشورهاي غربي به‌خصوص ايالات متحده امکان رشد و نمو پيدا کرد.
خودروهاي مرگ‌بار
14 جولاي 2016: مردي مسلح با يک کاميون سنگين به دل جمعيتي مي‌زند که در شهر نيس فرانسه براي جشن روز باستيل به خيابان آمده بودند. در اين حادثه 86 نفر کشته شدند.
19 دسامبر 2016: يک کاميون در مرکز شهر برلين خود را به بازار کريسمس مي‌کوبد. اين حادثه 12 کشته و 48 مجروح بر جاي مي‌گذارد.
22 مارس 2017: مردي با خودرو به داخل پياده‌روي پل «وستمينستر» مي‌آيد که در نتيجه شش نفر کشته و 20 نفر نيز زخمي مي‌شوند.
7 آوريل 2017: ورود يک کاميون به يک فروشگاه در مرکز شهر استکهلم، پنج کشته و 15 زخمي بر جا مي‌گذارد.
3 ژوئن 2017: سه مهاجم سوار بر يک ون، در منطقه «لاندن‌بريج» به سمت جمعيت رانده و سپس با چاقو به عابران حمله مي‌برند؛ در نتيجه اين حمله تروريستي، هشت نفر کشته و حداقل 48 نفر زخمي مي‌شوند.
----------------------
با اعلام تشکيل يک گروه جديد؛
داعش آمريکا و اروپا را تهديد کرد
به گفته يک منبع امنيتي در کرکوک، تشکيلات تروريستي داعش با اشاره به تشکيل گروهي به نام «اسب‌هاي نشان‌دار»، مأموريت‌ اين گروه را زير‌گرفتن غيرنظاميان با خودرو در کشورهاي اروپايي و آمريکايي عنوان کرد. به گزارش ايسنا، اين منبع در گفت‌وگو با شبکه تلويزيوني سومريه نيوز عراق گفت: سخنرانان داعش روز جمعه با توزيع خطبه‌اي چاپ‌شده در ميان ساکنان شهر الحويجه (واقع در ۵۵‌کيلومتري جنوب‌غرب کرکوک)، کشورهاي اروپايي، آمريکا و انگليس را به آغاز حملاتي از سوی گروه موسوم به «الخَيلِ الْمُسَوَّمَه» (اسب‌هاي نشان‌دار) براي ترور شهروندانشان تهديد کرده و هشدار دادند داعش حملات بيشتري را با استفاده از خودرو براي نابودي تمامي «کافران» ترتيب خواهند داد. اين منبع که نخواست نامش فاش شود، افزود: در خطبه‌هاي انتشار‌يافته فاش شده است که داعش در اين راستا نيروهاي خارجي را به عضويت گرفته و با تشکيل گروهک‌هاي زيرزميني براي هدف قراردادن مراکز تجمع مردم و مراکز تجاري مهم در اين کشورها برنامه‌ريزي مي‌کند. در بيانيه منتشر‌شده علت آغاز اين حملات، اقدامات کشورهاي مذکور عليه داعش و بمباران مواضع اين گروه تروريستي عنوان شده است.
چه باید کرد؟
 سایمون جنکینز
اروپا در سال گذشته هفت‌بار هدف حملات تروریستی با وسایل نقلیه قرار گرفت و قاتل بارسلون نیز آشکارا توانست فرار کند. در عمل چه ‌کاری می‌توان برای توقف این حملات انجام داد؟
رویدادهای اخیر بارسلون نشان می‌دهد که پلیس در واکنش به این کشت‌و‌کشتارها نسبت به قبل بهتر عمل می‌کند. به‌راه انداختن سریع موانع و تیراندازی بی‌درنگ به مظنونان کمبريلز درخواست‌ها برای موانع جاده‌ای و حضور پلیس‌های مسلح را افزایش خواهد داد. درخواست‌هایی حتی برای دخالت عمیق‌تر در وسایل ارتباطی الکترونیک وجود دارد و در چنین شرایطی مقاومت در کوتاه‌مدت دشوار خواهد بود.
با‌ این ‌همه بین آزادی شخصی و آنچه در واقعیت تهدیدی بسیار غیرمعمول است، تعادل باید حفظ شود. اینکه عاملان ترور در برابر بازدارندگی مصون‌اند تهدید را وحشتناک‌تر می‌کند، اما کاهش این تهدیدات به‌این طریق تقریبا غیرممکن است. شاید باید به ‌یاد بیاوریم که دولت‌های غربی از جنگ جهانی دوم تا جنگ عراق، اعمال«شوک و وحشت» را به‌عنوان سلاحی به‌کار گرفتند. بحث‌های زیادی درباره این موضوع درگرفته است که ما برای محافظت از قلمروی عمومی بدون «ترورکردن» آن، تا کجا پیش‌خواهیم رفت. بخش‌هایی از مرکز لندن همین حالا رعب‌آور و ترسناک است؛ چراکه موانعی زشت اطراف اماکن توریستی را احاطه‌ کرده‌اند. در چندین دهه با وجود تلفات بالای مرگ‌و‌میر، ما عابران پیاده را از رانندگان مست و خودروهایی با‌سرعت بالا تفکیک نکردیم. ما نباید حتی به‌خاطر خطر اندک عملیات‌های عمدی، فضای خیابان‌ها را معذب و شهرها را نابود کنیم، چه برسد به مرگ‌های تصادفی!
واکنش واضح این است که تکرار کنیم عملی شیطانی که نمی‌توان از آن اجتناب‌ کرد، بهتر است به‌عنوان اجتناب‌ناپذیر تلقی شود. لندن در دهه‌های 1970 و 1980 بمب‌گذاری‌های ارتش موقت جمهوری‌خواه ایرلند را به‌عنوان بخشی از زندگی در پایتخت پذیرفت. بهتر است در ملأعام این اقدامات تروریستی را عجیب‌و‌غریب جلوه ندهیم، چون خطرات آنها را از ریخت می‌اندازد، تروریست‌ها را تشویق به تکرار آن می‌کند و امکان رهایی از ترس را از بین می‌برد. رسانه‌ها باید بتوانند این اقدامات را پوشش دهند ولی «ترویج» ندهند، همدلی ایجاد کنند، ولی ترس در دل مردم نیفکنند. این مهارتی است که همه رسانه‌ها ناتوان از کاربرد آن بوده‌‌اند.
از منظری متفاوت، این اقدامات باید به ما گوشزد کنند یک جامعه صلح‌آمیز بر پایه چه پیمان شکننده‌ای استوار است. همان‌طور که در هفته گذشته در شارلوتزویل شاهد بودیم؛ خشونت بیخ گوش ماست و چهره کریه و تنفرآمیز «سیاست هویتی» چندان دور نیست. جوامع باید نسبت به این شعارها حساس‌تر و گوش‌به‌زنگ باشند. واقعیت ناراحت‌کننده این است که تقریبا هر عملیات تروریستی یک جزء سیاسی دارد. سیاست جنگ را نمی‌توان پشت اسم جنایت پنهان کرد. ما هنوز در‌حال مداخله نظامی در کشورهای مسلمان هستیم- که بسیاری آن را به چشم جنگ علیه اسلام می‌بینند- و به ‌نظر می‌رسد نمی‌توانیم خودمان را از ادامه این کار بازداریم. تمام جنگ‌ها به طرز فاجعه‌باری قربانی می‌گیرند.
*منبع: گاردین