روزنامه ابتکار
1396/08/07
دولت مرکزی اسپانیا تمام مقامات دولت محلی کاتالونیا را از سمتهای خود خلع کرد چالش کاتالانها تهدیدی برای اروپای واحد
محمدرضا ستاریدولت محلی کاتالونیا و پارلمان این منطقه پس از همهپرسی جنجال برانگیز جدایی از اسپانیا، عصر روز جمعه بر خلاف رویکرد تعلیق موقت نتایج همهپرسی از دولت مرکزی اعلام استقلال کرد. در همین رابطه دولت اسپانیا نیز بلافاصله در اقدامی قاطع خودمختاری کاتالونیا را لغو و «ثریا سائنز ده سانتاماریا» معاون دولت اسپانیا را به عنوان رئیس منطقه کاتالونیا انتخاب کرد.
بر اساس حکم پادشاه اسپانیا که در روزنامه رسمی دولت این کشور منتشر شده است، پوجدمونت، جونکراس و اعضای دولت محلی کاتالانها از سمتهای خود خلع و سائنز ده سانتاماریا همزمان کنترل مرکز ارتباطات و فناوری اطلاعات کاتالونیا را در دست خواهد گرفت تا از ایجاد یک اداره الکترونیکی موازی و مرکز اطلاعات و جاسوسی کاتالان جلوگیری کند. دولت مرکزی اسپانیا همچنین هشدار داده است که هر گونه مقاومت از طرف بوجدمونت و اعضای دولت محلی کاتالونیا در مقابل این تصمیم بر خلاف قانون اساسی تشخیص داده شده و مجازات سنگینی را برای مخالفین به همراه خواهد داشت.
همزمان با این اقدام دولت اسپانیا چندین کشور اروپایی از جمله فرانسه، آلمان و همچنین آمریکا با رد استقلال یک جانبه کاتالونیا از تلاشهای دولت راخوی برای حفظ وحدت اسپانیا حمایت کردند. این در حالی است که بحران کاتالونیا اکنون وارد یک فاز جدید و احتمالا خطرناک خواهد شد چون استقلال طلبان کاتالونیا خواهان تقابل از طریق نافرمانی مدنی شدهاند. از سوی دیگر، بلافاصله بعد از اعلام استقلال یک جانبه کاتالونیا بازار بورس و سهام اسپانیا شاهد افت شدید از بابت نگرانیهای مربوط به این بحران شد.
کاتالونیا کجاست و چه شرایطی دارد؟
کاتالونیا بخشی خودمختار در شمال شرقی اسپانیا با مرکزیت بندر بارسلون است که از لحاظ مالی و اقتصادی مهمترین بخش اسپانیا به شمار میرود، بهطوریکه 20درصد تولید ناخالص داخلی اسپانیا متعلق به این منطقه بوده و بسیاری از کارشناسان معتقدند که با توجه به توان اقتصادی کاتالانها و اینکه تقریباً یک چهارم مقصد گردشگران اسپانیا مربوط به این منطقه است، جدایی از دولت مرکزی به سود این منطقه خودمختار خواهد بود. از سوی دیگر عدهای از کارشناسان اقتصادی نیز معتقدند که با وجود توان اقتصادی بالا در کاتالونیا این منطقه مقروضترین ایالت اسپانیا بوده و اگر از سوی اتحادیه اروپا پذیرفته نشود به لحاظ اقتصادی توان ادامه حیات را نخواهد داشت.
منطقه کاتالونیا با جمعیتی بالغ بر 7.5 میلیون نفر حدود 16 درصد از جمعیت کل اسپانیا را تشکیل داده و شامل چهار استان بارسلونا، خرنا، لریدا و تاراگونا است. خودمختاری این منطقه در قانون اساسی سال 1978 اسپانیا به رسمیت شناخته شده و جنبش کاتالانیسم به عنوان جنبشی فرهنگی، زبانی و حتی سیاسی، یکی از مهمترین روندهای استقلال طلبانه در اروپا را تشکیل میدهد. این جنبش به مانند سایر جنبشهای فرهنگی در اروپا از اوایل قرن هجدهم میلادی شکل گرفت و تفاوت آن با سایر جنبشهای اروپایی در آن است که کاتالانها مقاومتی کمنظیر در طول این سالها برای کسب استقلال فرهنگی، زبانی و سیاسی از خود نشان دادهاند.
در این رابطه، پژوهشهای صورت گرفته در خصوص 283 اقلیت ملی در جهان نشان میدهد که تفاوت کاتالانها با سایر جنبشهای فروملی در این است که آنها در طول زمان پافشاری قابل توجهی در راستای کسب استقلال فرهنگی، زبانی و سپس سیاسی از خود به خرج دادهاند. کارشناسان دلایل اصلی شکلگیری جنبش فرهنگی- زبانی کاتالونیا را در سه عامل شکست فرآیند دولت- ملتسازی در اسپانیا، تفاوت اقتصادی میان و سرزمین کاتالونیا و اسپانیا و همچنین اشغال نظامی این منطقه از سوی دولت مرکزی عنوان کرده و معتقدند وقوع این سه عامل، جنبش فرهنگی- زبانی را به مرور به سمت یک حرکت استقلال طلبانه سیاسی سوق داده است. در همین رابطه دکتر حسین زحمتکش استاد مطالعات منطقهای دانشگاه تهران طی مقالهای در فصلنامه سیاست این دانشگاه آورده است: این سه رخداد با پیوند خوردن به حادثه مهم تصویب قانون جدید در خصوص قضاوت دعاوی جدید تحت کنترل حکومت نظامی، سرکوب جمهوری دوم توسط ژنرال فرانکو در دهه 1930 میلادی و همچنین دوره انتقال از دیکتاتوری فرانکو به دموکراسی، موجب شد تا زمینههای حرکت از ناسیونالیسم فرهنگی به ناسیونالیسم سیاسی که همان استقلالخواهی است، فراهم شود.
از سوی دیگر تحلیل گران معتقدند که کاتالونیا بدون شک عوامل لازم را برای داشتن یک ملت دارد. مردمی با زبان، فرهنگ، تاریخ و اقتصاد متفاوت از کشور مادر،یعنی اسپانیا. خودمختاری این منطقه هم در کشور یکپارچه اسپانیا به دلیل همین ویژگیها محقق شده است. اما کسب استقلال و ساختن یک دولت-ملت جدید حتی در کشور دموکراتیکی مثل اسپانیا کار سادهای نیست.
چالش تازه برای اتحادیه اروپا
در خصوص شدت گرفتن مساله استقلال خواهی کاتالونیا و برخورد دولت اسپانیا با اقدام روز جمعه پارلمان این منطقه خودمختار چند نکته قابل تامل وجود دارد. نخست اینکه اتحادیه اروپا همصدا با دولت مرکزی اسپانیا هرگونه جدایی طلبی در این کشور را محکوم و با صراحت به مقامات محلی کاتالونیا اعلام کرده است که استقلال آنها را به رسمیت نمیشناسد.
دومین نکته این است که همزمان با اوج گرفتن تمایلات راست افراطی در سراسر اروپای غربی، مساله بریگزیت، همهپرسی اسکاتلند و کاتالونیا و پیوند خوردن آنها به سایر تمایلات جدایی طلبانه در مناطق مختلف اروپا، تهدیدی برای یکپارچگی اتحادیه اروپا محسوب شده و مقامات این اتحادیه را بر آن داشته تا با حمایت از دولتهای مرکزی، سایه این تهدیدات را از سر اروپای واحد دور کنند. در این زمینه دکتر عبدالرضا فرجیراد سفیر سابق ایران در نروژ و استاد ژئوپلتیک دانشگاه معتقد است: نکته اصلی این است که اتحادیه اروپایی هم از استقلال کاتالونیا استقبال نمیکند. چراکه در صورت جدایی این ناحیه از اسپانیا، سیسیل در ایتالیا، جزیره کورس در فرانسه، اسکاتلند در بریتانیا و حتی مجارهای ساکن رومانی به دنبال استقلال و جداییطلبی خواهند رفت که مجموعه این عوامل میتواند اتحادیه اروپا را با مشکل مواجه کند.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
رئیس جمهوری :
خوشبختانه امروز ظرفیتهای خوبی برای سرمایهگذاری در ایران وجود دارد
گزارش میدانی «ابتکار» از یک روز سفر درونشهری با اتوبوس
زندانهای متحرک شهر
کلیه قراردادهای بهرهبرداری چوب از جنگلهای شمال تا پایان سال لغو شد
«آه» جنگل و صدای مردم
جهانبخش محبی نیا
چه باید کرد؟
اهالی خبر از «نمایشگاه مطبوعات» میگویند
دورهمی خبرنگاران
دولت مرکزی اسپانیا تمام مقامات دولت محلی کاتالونیا را از سمتهای خود خلع کرد
چالش کاتالانها تهدیدی برای اروپای واحد
گفتوگوی ابتکار با «آروند دشتآرای» درباره «بین خودمان باشد»
دیگر حقیقتها را در تئاتر نمیگوییم
یک کارشناس اقتصادی در گفت وگو با «ابتکار»:
افزایش نرخ ارز توسط دولت کنترل میشود
همدستان بابک زنجانی از اعدام نجات یافتند
اسحاق جهانگیری در مراسم افتتاحیه بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری ها:
نمایشگاه مطبوعات کوچه آشتی کنان است
به بهانه نمایشگاه مطبوعات
نشریات ما پس از انقلاب چه نمرهای میگیرند؟
به بهانه نمایشگاه مطبوعات
نشریات ما پس از انقلاب چه نمرهای میگیرند؟
به بهانه نمایشگاه مطبوعات
نشریات ما پس از انقلاب چه نمرهای میگیرند؟