تلاش مجلس برای جلوگیری از افزایش قیمت حامل‌های انرژی در بودجه 97 بنزین گران نمی شود

معصومه معظمی
زمانی که رئیس جمهوری لایحه بودجه 97 را تقدیم مجلس کرد و گفت این بودجه با هدف فقرزدایی، ایجاد اشتغال و گسترش عدالت به صورت عملیاتی و برگرفته از واقعیت و متکی بر شفافیت تنظیم شده است، نگاه‌های زیادی را به خود جلب کرد. از طرفی هم محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته بود که این بودجه متفاوت از بودجه سال‌های دیگر و به دنبال جراحی بودجه است. این تاکیدات کافی بود تا برخی به منظور مچ‌گیری، گروهی با هدف شفاف‌سازی و افرادی به نیت مخالفت با دولت به پیش‌گوئی و انتقاد از بودجه بپردازند. همانطور که روحانی گفته بود نورافکن‌ها را روی بودجه 97 انداختند و کوشیدند به عبارتی مو را از ماست بیرون بکشند و بدون هیچ تعارفی در فضای مجازی و واقعی این بودجه را به چالشی اساسی کشیدند.
البته این چالش‌ها و انتقادات تنها مختص به رقبا و منتقدان همیشگی دولت روحانی نیست و بعضی تبصره‌های این بودجه از طرف اصلاح‌طلبان و حامیان دولت نیز مورد انتقاد قرار گرفته است. بنابراین بندهای مربوط به کاهش بودجه عمرانی، قرآنی، سلامت، افزایش قیمت حامل‌های انرژی، قطع یارانه 34 میلیون یارانه‌بگیر، افزایش عوارض خروج از کشور، افزایش بودجه نهادهای فرهنگی و مذهبی، احتمال افزایش تورم در کشور، احتمال کسری بالای بودجه، افزایش نرخ ارز و بسیاری از موارد دیگر مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. این در حالی است که دولت دوازدهم در ادامه سیاست‌های دولت یازدهم می‌کوشد تورم را کنترل کرده و در راستای افزایش رشد اقتصادی و ثبات بازار ارز و دستیابی به توسعه اقتصادی گام‌هایی جدی بردارد و این موضوعات در اظهارات حسن روحانی و سخنگوی دولت مشهود است. همچنین رئیس جمهوری 28 آذرماه در نخستین اجلاس ملی گزارش حقوق شهروندی از انتقادات انجام شده نسبت به لایحه بودجه سال 97 ابراز خوشحالی کرد و گفت: «من از مردم می خواهم بودجه 97 را رها نکنید و ببینید در بودجه چه خبر است، نورافکن ها باید روی ردیف‌ ها برود. همه دستگاه ها باید اعلام کنند بودجه را کجا خرج کرده‌ اند، ما باید در اتاق ‌های شیشه ‌ای و شفاف قرار بگیریم.» روحانی در ادامه با بیان اینکه مردم باید بر کار ما نظارت کنند، تاکید کرد: «از فردای روزی که بودجه به مجلس رفت در فضای مجازی غوغایی برپا شد، چقدر قشنگ. همه مردم به صحنه آمدند اظهارنظر و نقد کردند. دستشان درد نکند. من دستشان را می بوسم. شما مردم باید خادم خودتان را نقد کنید. این حق مردم است که بدانند چه دستگاهی چقدر بودجه می گیرد. مردم می گویند فلان دستگاه فرهنگی چند میلیارد بودجه گرفته است و اعتراض می کنند که چرا انقدر به برخی دستگاه ها زیاد بودجه داده اید؟ نظرات مردم در راس امور است. اگر نظر عمومی مردم این است که این پول زیاد است، حق با آنها است. حق با اکثریت مردم است.»
بنابراین در راستای تاکید و تشویق رئیس جمهوری برای شفاف سازی بودجه، نمایندگان مردم به منظور احقاق حق و جلوگیری از نادیده شدن آنها و فشار مضاعف به اقشار آسیب پذیر، با انتقاد از بندهای مربوط به افزایش قیمت حامل های انرژی و حذف یارانه بخش اعظمی از جامعه واکنش نشان داده و با تاکیداتی اعلام کردند که موافق این حجم از افزایش قیمت‌ها نیستند. حتی برخی از آنها در گفت‌وگو با «ابتکار» به مردم وعده دادند که مجلس با این حجم افزایش قیمت حامل‌های انرژی و حذف یارانه 34 میلیونی موافقت نخواهند کرد. برخی نمایندگان از جمله فاطمه ذوالقدر در گفت‌وگو با «ابتکار» بر این عقیده‌اند که نمایندگان اصلاح‌طلب و اعضای فراکسیون امید از این افزایش قیمت‌ها و حذف یارانه‌ها حمایت نخواهند کرد. او خبرداد که صبح روز گذشته فراکسیون امید در جلسه خود همه بندهای بودجه 97 را مورد بررسی قرار داده و در این جلسه رئیس مرکز اقتصادی مرکز پژوهش‌ها در فراکسیون امید گزارش کاملی در این باره ارائه داده است. ذوالقدر همچنین به این بخش از اظهارات غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و رئیس کمیسیون تلفیق بودجه 97 اشاره کرد که معتقد است: «بودجه 97 ابهامات زیادی دارد و دچار کلی‌گویی است و افزایش قیمت حامل های انرژی مشکل‌زا است و نمی‌شود قیمت بنزین به طور ناگهانی از 1000 تومان به 1500 تومان افزایش یابد و یارانه بخش اعظمی از جامعه به طور ناگهانی حذف شود.»


ضمن حمایت از دولت منتقد هم هستیم
گفتنی است؛ مصطفی کواکبیان، نماینده مردم تهران در مجلس نیز روز گذشته در تذکری شفاهی در صحن علنی مجلس با تاکید بر اینکه اصلاح‌طلبان از رای خود به روحانی پشیمان نیستند ولی از او انتقاد خواهند کرد، گفت: «متاسفانه بعضا استنباط های خوبی از عرایض گذشته من در صحن نشده است چرا که عده‌ای گفته‌اند؛ «اصلاح‌طلبان از رای به این دولت پشیمان شده‌اند» باید بگویم همچنان از دولت دوازدهم حمایت می‌کنیم اما این حمایت به معنای انتقاد نکردن و تبدیل شدن به افرادی منفعل در مجلس نیست.» نماینده مردم تهران در مجلس با تاکید بر اینکه دولت به افکار عمومی در خصوص گرانی‌ها توجه کند، افزود: «قرار نیست مجلس در مورد گرانی‌های آورده شده در لایحه بودجه سال 97 عینا همچون دولت عمل کند چرا که بسیاری از نمایندگان مخالف گرانی فراورده‌های نفتی و بنزین هستند، همچنین موضوع یارانه‌ها در مجلس جای بحث دارد.»
البته انتقادات به بودجه 97 تنها منوط به موارد ذکر شده نیست و برخی نمایندگان از جمله علی‌اصغر یوسف‌نژاد، سخنگوی کمیسیون تلفیق نیز با انتقاد از کاهش بودجه عمرانی در بودجه 97 اعلام کرد که تنها 7 و نیم درصد از بودجه به بخش عمرانی اختصاص یافته است. او همچنین تصریح کرد: «دولت در لایحه بودجه ۹۷ از محل‌ افزایش حامل‌های انرژی به‌دنبال کسب درآمد است و افزایش قیمت حامل‌های انرژی که حدودا ۱۲ هزار میلیارد درآمد دارد، ضد بوجه عمل می‌کند.» این عضو کمیسیون شوراها و امورداخلی کشور در مجلس با اشاره به چالش‌های بودجه 97 تاکید کرد: «در بودجه چالش‌های اساسی و اصلی داریم که یکی از آنها در خصوص مطالبات بخش خصوص از دولت است و با توجه به حجم بالای آنها باید تصمیم‌گیری کنیم. حدود 77 صندوق بازنشستگی هم در کشور داریم که عمده آنها صندوق تامین اجتماعی است و باید درخصوص آن تعیین تکلیف شود.» موضوع دیگری که در بودجه 97 مورد انتقاد نمایندگان است، بحث کاهش بودجه آموزش و پرورش است که روز یکشنبه علیرضا سلیمی، نماینده محلات در صحن علنی با استناد به بند 5 و 9 اصل 3 قانون اساسی در اخطاری، به آن اشاره کرد. او گفت: «بودجه پیشنهادی سال 97 نگرانی های شدیدی را به دنبال داشته چرا که کلا 9 درصد از بودجه عمومی کشور به آموزش و پرورش اختصاص داده شده است، در حالی که سهم این وزارتخانه در سال گذشته 16 درصد بود، در واقع این بودجه به لحاظ نسبی کاهش چشمگیری داشته است.»
بودجه 97 از برنامه ششم دور است
انتقاد دیگر نمایندگان به بودجه 97 دور شدن از برنامه ششم توسعه است. سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه 97 در این باره تاکید دارد: «بودجه نسبت به مطالبات افراد و بخش خصوصی از دولت، نسبت به صندوق‌ها، همسان‌سازی حقوق بازنشستگان و هدفمندی یارانه‌ها تا حدود زیادی از برنامه ششم توسعه دور شده است، امیدواریم در کمیسیون‌ها و صحن علنی مجلس شورای اسلامی این مشکل برطرف شود.» همچنین فاطمه ذوالقدر نیز در گفت‌وگو با «ابتکار» ضمن تایید این موضوع گفت: «بسیاری از مصوباتی که در برنامه ششم وجود داشته و به صورت قانون درآمده است در بودجه 97 بودجه‌ای به آنها اختصاص داده نشده است. بنابراین از این جهت ایرادهای زیادی در بودجه 97 وجود دارد.» او همچنین ادامه داد: «اگر این بودجه را با برنامه ششم مطابقت دهیم دچار کلی‌گویی است و ابهامات زیادی دارد. برخی برنامه‌هایی که در آن آمده است هم با سیاست‌های کلی نظام همخوانی ندارد . مثلا در بودجه ای که برای آلودگی هوا و قانون هوای پاک که هم مصوبه مجلس بود و هم برنامه ششم، بودجه کافی برای اجرایی کردن آن اختصاص داده نشده است.» علی کاظمی، عضو کمیسیون برنامه وبودجه مجلس هم در گفت‌وگو با «ابتکار» ضمن تاکید بر ایرادهای فراوان دربودجه 97 اظهار کرد: «به بخش‌های زیادی از بودجه 97 انتقاد داریم و در کمیسیون برنامه و بودجه در حضور دولت آن را بررسی و نقد می‌کنیم. بنابراین در کمیسیون برنامه و بودجه بند به بند تبصره‌ها را بررسی می‌کنیم و طبق اسناد بالادستی آنها را می‌سنجیم. حتی درباره برخی تبصره‌ها یا بندها که جای بحث دارند وقت زیادی صرف می‌کنیم و بدون هیچ تعارفی بودجه را مورد ارزیابی و بررسی قرار می دهیم.» این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ادامه داد: «مثلا درباره بودجه آموزش و پرورش بحث ‌زیادی مطرح بود که استانی شدن آن در حال حاضر به صلاح نیست و استان ها در حال حاضر توانمندی کامل را ندارند، بنابراین رای نیاورد و از بودجه حذف شد.»
خدری : افزایش قیمت حامل‌های انرژی
در بودجه ۹۷ رد شد
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی از حذف تبصره ۱۸ لایحه بودجه سال ۹۷ مبنی بر افزایش حامل‌های انرژی با رای اعضای کمیسیون خبر داد.
عبدالحمید خدری در گفت‌وگو با ایلنا، درخصوص جلسه عصر سه شنبه کمیسیون انرژی گفت: در جلسه کمیسیون انرژی بخش های مربوط به مسائل انرژی در لایحه بودجه ۹۷ مورد بررسی قرار گرفت. وی ادامه داد: بر این اساس،‌ اعضای کمیسیون انرژی مجلس در نشست عصر سه شنبه خود به حذف تبصره ۱۸ این لایحه که افزایش بهای حامل‌های انرژی را پیشنهاد داده بود،‌ رای دادند.
تلاش فراکسیون امید برای ناامید نشدن
مردم از رایی که داده‌اند
گفتنی است نمایندگان مجلس بدون هیچ تعارفی با دقت هرچه بیشتر در تلاشند ابهامات و ایرادات بودجه 97 را در راستای منافع ملت و تاکیدات رئیس جمهوری مبنی بر شفافیت بودجه، برطرف کنند. اعضای فراکسیون امید هم از این قاعده مستثنی نیستند و برخی از آنها در گفت‌وگو با «ابتکار» تاکید کردند که می‌کوشند جلوی افزایش‌های بی‌منطق حامل‌های انرژی و افزایش قیمت‌هایی که منجر به نگرانی مردم و به دنبال آن ناامیدی آنها از لیست امید می شود را بگیرند. فاطمه ذوالقدر در این باره به «ابتکار» گفت: «مردم با امیدی به لیست امید رای داده اند و باید در راستای منافع ملت قدم برداریم و آنها را از انتخاب و رایشان ناامید نکینم. مردم انتظار دارند گرانی نشود و قیمتها رعایت شوند و آنهایی که مستحق دریافت یارانه هستند یارانه شان قطع نشود. باید مراقب مستمری بگیران و کسانی که تحت پوشش کمیته امداد هستند هم باشیم. البته ممکن است آنها ازاین نهادها کمک دریافت کنند، ولی شرایط زندگی آنها به نحوی است که به همان رقم یارانه هم محتاجند.» این نماینده مردم تهران در مجلس با تاکید بر تبعات منفی حدف یارانه‌های نقدی بخش اعظمی از جامعه و افزایش قیمت‌ها تشریح کرد: «درباره گران‌کردن قیمت بنزین و گاز باید مراقب باشیم، چرا که تورم ایجاد می‌کند و گرانی را به همراه خواهد داشت. ممکن است واحدهای تولیدی کوچک هم تعطیل شود و کارگران زیادی در این میان شغل خود را از دست بدهند. پس باید مراقب معیشت مردم باشیم و مشکلی به مشکلاتشان اضافه نکنیم.» علی کاظمی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم در گفت‌وگو با «ابتکار» ضمن ایرادها و انتقاداتی که به بودجه 97 وارد است، به نکات مثبت این بودجه اشاره کرد و گفت که این بودجه موارد و نکات مثبتی هم دارد که باید حفظ شوند. او افزود: «از نقاط قوت بودجه 97 شفافیت در بودجه است. همچنین بودجه عملیاتی نوشته شده است و سال‌ها آرزو می ‌بر اساس عملکردها و عملیاتی بودجه نوشته شود. نکته بعدی توجه به اشتغال است و تبصره خوبی برای ایجاد اشتغال نوشته شده و قرار است بخشی را دولت بدهد و بخشی دیگر از طریق وام تامین شود تا اشتغال ایجاد شود. وقتی اشتغال ایجاد شود به سمت فقرزدایی مدنظر رئیس جمهوری پیش می‌رویم و این از نکات مثبت بودجه 97 است.»
بنابراین با توجه به بررسی نقاط قوت و ضعف بودجه 97 و اظهارنظرات متفاوت در این باره نمایندگان و اعضای فراکسیون امید بر این عقیده‌اند که باید هم‌راستا با مردم ضمن حمایت از دولت، انتقادات سازنده خود را درباره بودجه مطرح کرد. این نمایندگان تاکید دارند که نباید با موافقت افزایش قیمت حامل‌های انرژی و حذف 34 میلیونی یارانه‌بگیران، اکثریت جامعه را از رایی که داده‌اند ناامید کنند. بنابراین باید منتظر چکش کاری بودجه 97 بعد از بررسی در کمیسیون بودجه و سپس کمیسیون تلفیق بود و دید که وکلای ملت چه تصمیمی برای رفع نگرانی مردم از افزایش قیمت‌ها و سایر موارد ذکر شده خواهد گرفت. عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۹۷ گفت: اولین جلسه این کمیسیون تشکیل و در آن پیشنهاد‌های نمایندگان در خصوص اصلاح آیین نامه داخلی کمیسیون تلفیق بررسی شد. برگزاری نخستین جلسه کمیسیون تلفیق بودجه 97 ؛ رسول خضری در گفت وگوی اختصاصی با خبرگزاری صدا و سیما تصریح کرد: نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق، پیشنهادهایی برای اصلاح آیین نامه داخلی این کمیسیون ارائه خواهند داد که این پیشنهادها در جلسه بررسی شد. وی افزود: کمیسیون تلفیق سه تا چهار هفته و هر روز جلسه خواهد داشت که این جلسات در دو نوبت از هشت صبح تا 12 ظهر و 14 تا 18 بعد از ظهر برگزار خواهد شد و ممکن است در روزهایی نیز این جلسات سه شیفته برگزار شود.
سیدمهدی فرشادان عضو کمیسیون تلفیق بودجه سال 97 از تشکیل اولین جلسه این کمیسیون در روز(سه‌شنبه 5 دی) خبر داد و گفت: در اولین جلسه کمیسیون تلفیق اعضای هیات رئیسه این کمیسیون انتخاب می‌شوند.
وی افزود: اعضای کمیسیون تلفیق پس از دریافت گزارشات کمیسیون‌های تخصصی ابتدا کلیات و سپس جزئیات لایحه بودجه سال 97 را بررسی و تصویب می‌کنند. نمایندگان کمیسیون‌های تخصصی مجلس 15 روز و کمیسیون تلفیق بودجه نیز 15 روز فرصت دارند تا بودجه را بررسی و پیشنهادات خود را به هیات رئیسه‌ جهت بررسی در صحن علنی پارلمان ارائه دهند که البته مهلت کمیسیون تلفیق با موافقت هیات رئیسه 15 روز دیگر قابل تمدید است. در صحن علنی ابتدا کلیات بودجه تصویب و پس از آن درآمد‌ها و مصارف دولت مشخص و در نهایت لایحه بودجه به تصویب مجلس می‌رسد.