گشایش‌های بانکی برجام

 فرهیختگان  تا قبل از دستیابی به توافق بزرگ برجام، اقتصاد کشور با چالش‌های زیادی دست به گریبان بود؛ ‌نقل و انتقالات ارزی با مشکل مواجه بود، بانک‌های خارجی ارتباط خود را با بانک‌های ایرانی قطع کرده بودند و کشورهای واردکننده نفت مکلف بودند عواید حاصل از فروش نفت ایران را در بانک‌های خود بلوکه کرده و حتی انتقال آن به کشورهای ثالث با محدودیت مواجه بود اما بعد از برجام، ورق برگشت و این محدودیت‌ها کم و کمتر شد تا جایی که اکنون مذاکرات و قراردادهای بزرگ در حوزه‌های مختلف یکی پس از دیگری امضا می‌شود و شرکای خارجی برای همکاری در ایران گوی سبقت را از یکدیگر می‌گیرند و میزان تولید نفت و صادرات افزایش یافته و مشکلات و موانع خارجی برطرف شده است. ارتباطات کارگزاری، اتصال به سوییفت، تسهیل پرداخت‌ها، بهبود رتبه اعتباری کشور، دسترسی به منابع، تامین اسکناس، طلا و فلزات گرانبها، تامین مالی پروژه‌های اقتصادی، آموزش استانداردهای بین‌المللی و امکان مشارکت در بازارهای بین‌المللی نیز از مهم‌ترین دستاوردهای برجام بوده که مقامات بانک مرکزی در کنفرانس اقتصاد مقاومتی و برجام که دیروز در مرکز مطالعات امور خارجه برگزار شد، درباره آنها سخن گفتند.

تعداد روابط کارگزاری به دوره پیش از تحریم‌ها رسید
اکبر کمیجانی، قائم‌مقام بانک مرکزی:  تعداد روابط کارگزاری در پسابرجام به دوره پیش از تحریم‌ها رسیده اما از نظر تعداد بانک‌هایی که با بانک‌های ایرانی ارتباط دارند، هنوز به سطح قبل از تحریم نرسیده‌ایم. همچنین روابط بانکی در حال گذر از روزهای سخت است و ریسک کشور از منظر طرف‌های خارجی بهبود یافته و به رتبه 6 از هفت رسیده است و امیدواریم در آینده هم کمتر شود. پیش از تحریم‌ها بانک‌های بزرگ و متوسط با بانک‌های ایرانی همکاری می‌کردند و ذخایر ارزی بانک مرکزی در بانک‌های کم‌ریسک و بی‌ریسک نگهداری می‌شد اما بعد از برجام این ذخایر در بانک‌های خاص نگهداری می‌شود. در این مدت اندک بهبود در روابط بانکی حاصل شده و بانک‌های بزرگ در حال آمد و شد هستند و انتظار می‌رود موانع همکاری‌ها از بین برود تا بتوان دوباره روابط را از سر گرفت.


در این میان دو مانع عمده وجود دارد؛ نخست آنکه بانک‌های بزرگ به دلیل جرایمی که به خاطر روابط گذشته خود با ایران پرداخت کرده‌اند، هنوز دست به عصا هستند و دیگر آنکه بانک‌های ما هنوز انطباق لازم را با استانداردهای بین‌المللی ندارند. وضعیت خاص ترازنامه بانک‌ها، پایین بودن سرمایه و انطباق نداشتن با مقررات بانکی ما با استانداردهای بین‌المللی سبب شده است تا ارتباطات بانکی با بانک‌های بزرگ پیشرفت چندانی نداشته باشد. اما با اجرای برنامه اصلاح نظام بانکی و استانداردهای بین‌المللی و افزایش سرمایه بانک‌ها این روند در آینده بهبود خواهد یافت. نتیجه اولیه مذاکرات هسته‌ای تا پیش از برجام، وضع نشدن تحریم جدید، آزاد شدن بخشی از منابع بلوکه‌شده ایران، تسویه‌حساب با سازمان‌های بین‌المللی و نیز نقل و انتقال ارز دانشجویی بود. نتیجه اصلی برجام این بود که همه تحریم‌های سازمان ملل در عرصه نفتی و بانکی لغو شد که در حقیقت همان تحریم‌های سازمان مللی بود که شرایط سختی را برای اقتصاد ایران فراهم کرده بود که یکی از آنها هزینه بالای نقل و انتقال وجوه بانکی بود. در کنار مذاکرات بین‌المللی اصلاح اقتصادی و بانکی کشور در دولت آغاز شد و یک بسته اصلاحات ارائه شده بود که با مطرح شدن بحث اقتصاد مقاومتی از سوی رهبر معظم انقلاب سبب شد تا دولت گام بلند خود را برای بهبود فضای کسب‌وکار بردارد که نتیجه اولیه آن رشد اقتصادی سه درصدی در سال 1393 بود. به گفته عراقچی حال برجام خوب است و درست است که آمریکا بدعهدی داشته اما آثار پایبند نبودن آن، برایش هزینه داشته است.

 صدور مجوز افتتاح حساب آمریکایی‌ها در ایران
حمید قنبری، معاون اداره تامین اعتبارات ارزی بانک مرکزی: با وجود اینکه شاید همه احتمال دهند امکان افتتاح حساب آمریکایی‌ها در ایران وجود ندارد، باید گفت که پاسخ به این سوال مثبت است. وزارت خزانه‌داری آمریکا (اوفک) در روزهای گذشته اعلام کرده که اشخاص آمریکایی می‌توانند در ایران بر اساس ضوابطی از جمله اینکه محل زندگی آنها ایران باشد افتتاح حساب بانکی کنند. مقررات خزانه‌داری آمریکا در کنار قوانین این کشور و نیز دستورات اجرایی رئیس‌جمهوری آن از پشتوانه لازم برخوردار است.

 ارتباط بانکی با 238 بانک خارجی
حسین یعقوبی، مدیرکل روابط بین‌الملل بانک مرکزی: در مذاکرات شکل گرفته در فضای پسابرجام تعداد روابط کارگزاری تا ٦٨٦ مورد افزایش یافته و بانک‌ها توانسته‌اند با ٢٣٨بانک خارجی روابط خود را برقرار کنند. البته موضع ایران در ایجاد روابط و افتتاح نمایندگی بانک‌های خارجی سختگیرانه بوده و بر اساس رفتار آنها با شبکه بانکی داخلی در زمان تحریم برخورد خواهد شد.
با لغو تحریم‌ها امکان انتقال درآمدهای ارزی به داخل یا خارج به راحتی فراهم شد و بانک مرکزی به ذخایر و دارایی‌های خود دسترسی پیدا کرد. در نتیجه تاثیر برجام بالغ بر 4/16میلیارد دلار از منابع مسدود شده شامل معوقات نفتی از امارات، انگلیس، هند، یونان، نروژ و ایتالیا دریافت و 12 میلیارد دلار از وجوه مسدود شده بانک مرکزی پس از توافقات اولیه به صورت اقساط از ژاپن، کره و هند گرفته شده است.
 
سایر اخبار این روزنامه