توانایی اروپا در دور زدن تحریم‌های آمریکا

اتحادیه اروپا به مثابه یک قطب سیاسی و اقتصادی و سه غول این اتحادیه یعنی فرانسه، آلمان و انگلستان در این حدود 38سال بر پایه رفتارهای جمعی و فردی با ایران، سیاست هاى کج دار و مریزى را نشان داده اند. برخی مقاطع آنها حتی جسورتر از آمریکایی ها بوده اند و گاهى به مثابه سدی در مقابل روند فزاینده تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران عمل کرده اند. پس از آنکه پرونده هسته‌ای علیه ایران گشوده شد، رهبران این سه کشور رفتار جمعی پیشه کرده و در نقش آلترناتیو غرب و برخی مقاطع در نقش همراه آمریکا و برخی اوقات به عنوان بازدارنده تحریم‌های گسترده ظاهر شده‌اند. با این حال برآیند رفتار اتحادیه اروپا و هرکدام از این سه کشور نشان می دهد آنها در شرایط سخت و دشوار و درمقاطع اوج گیری منازعات و تخاصمات آمریکا علیه اقتصاد ایران، با آمریکا همراه شده اند که عمدتا از سر بیم وخوف بوده است.
... حالا یک مدیر بانکی در فرانسه پس ازیک سال مطالعه و بررسى، راه حلى فنی برای دورزدن تحریم آمریکا علیه اقتصاد ایران ارائه و با استناد به این راه حل ادعاکرده است می توان بدون اینکه شامل تنبیه و جریمه آمریکا شد ،تحریم ایران را با نوعى قرض دادن دور زد .
در باره این اقدام فرانسوی ها دیدگاههای گوناگونى وجود داردکه در دو سر طیف این دیدگاهها خوشبینان و بدبینان افراطی تر قرار دارند. بدبینان می گویند اولا این بانک فرانسوی بانک مشهور و بزرگ و چندان معتبرى نبوده و در اندازه ای نیست که بتواند گامهای بلندی برای فرار از تله دلار بردارد. این گروه بد بینان باوردارند که استیلای بدون چون و چرای آمریکا بر نظام مالی بین الملل به اندازه ای است که چنین بانکها یى در اقلیت محض قرار می گیرند و در یک دوره کوتاه به تسلیم واداشته می شوند. از سوی دیگر همین گروه بد بینان معتقدند اتحادیه اروپا را باید از فرانسه جداکرد. این اتحادیه دریک تعامل سیاسی و اقتصادی با نظام آمریکا قراردارند و شرکاى راهبردی به حساب می آیند که حاضر نخواهند شد بخاطر ایران از آمریکا بگذرند.
به طور مثال آلمان در سال 2017 مازاد تجاری صدها میلیون دلاری با آمریکا داشته است و حاضر نیست این بازار بزرگ را برای بازار کوچک ایران از دست بدهد.


همین بدبینان با اشاره به تجربه سه دهه اخیر و بررسی فراز و فرود حیرت انگیز مناسبات این دول اروپایی با ایران موکدا اعتقاد دارند که روی دوستی این سه کشور با ایران نباید حساب محکم بازکرد. یکی دیگر از استدلالهای این مخالفان حجم اندک فاینانس ایران ازسوی این بانک است و می گویند این روش به لحاظ اجرایی به جایی نمی رسد.
اما از سوی دیگر خوش بینانی هستند که این برگ روشده از سوی بانک فرانسوی را سوراخ کردن و فروپاشی سد تحریم های آمریکا دانسته و باوردارند در دنیای پر از رقابت نفس گیرامروز، شرکتها بدون توجه به رفتارهای سیاسی دولتها به این فکر هستند که بازار بزرگ ایران را به دست آورند و شرکتهای اروپایی در صدر این رقابت قرار دارند.
این گروه استدلال مى کنند که در دنیای رقابت همواره راههایی برای استیلا بر دشواری تحریم یافت می شود و به سرمایه گذاری توتال و چند شرکت فرانسوی در نیمه دوم دهه 1370 اشاره دارند.
خوش بینان باوردارند صدمه ایجادشده در نظام تحریم از سوی این بانکدار اروپایی را نباید دست کم گرفت چون به لحاظ فنی یک معبر جدید به حساب می آید و در ادامه و درعمل مى تواند به فروپاشى دیوار تحریم ها منجر شود.
به نظر می رسد اگر این موضوع جدی و البته اجرایى شود، 27 کشورعضو اتحادیه هم می توانند آن را الگوی کار قرار دهند و موجبات انزواى ترامپ فراهم شود.
*نایب رئیس اتاق ایران