روزنامه آفتاب یزد
1396/11/17
انتخابات نمایندگان معلمان؛ راهحل مسئله؟
این روزها در حالی که هنوز پرونده اختلاس و سوءاستفادههای مالی در صندوقذخیرهفرهنگیان روشن نشده و نتیجه ماهها تحقیقوتفحص به اطلاع مالکان واقعی این بنگاه اقتصادی وابسته به آموزگاران نرسیده است، خبریهای گوناگونی درباره انتخاب «دو نفر نماینده و یک بازرس» برای عضویت در هیئت امنای صندوقذخیرهفرهنگیان از میان معلمان مطرح میشود.به گفته اصغر حصیری، مشاور اقتصادی وزیر آموزشوپرورش، فرآیند انتخاب 2 نفر از فرهنگیان بهعنوان عضو هیئت امنای صندوقذخیرهفرهنگیان در دو مرحله انجام خواهد شد؛ مرحله اول آن الکترونیکی استانی بوده و ۸۳ نفر به مرحله دوم کشوری راه خواهند یافت و در نهایت ۲ نفر انتخاب خواهند شد که با ابلاغ وزیر آموزشوپرورش بهعنوان عضو هیئت امنای صندوق به مدت ۴ سال منصوب میشوند.
موسسه صندوقذخیرهفرهنگیان با هدف حمایت و کمک به تامین مالی معلمان پس از دوران خدمت تاسیس شد. صندوقذخیرهفرهنگیان میتوانست کثرت جمعیت معلمان را یک ظرفیت ببیند، اما عدم شفافیت، نبود نظارت اعضا، حجم بالای سرمایه و انجام فعالیتهای گوناگون و وجود دهها شرکت در زیرمجموعه این موسسه، صندوقذخیرهفرهنگیان را به محیط مناسبی جهت رشد تخلفات و رانت تبدیل کرده است. عملکرد ضعیف و توام با روابط ناصحیح مسئولان صندوقذخیرهفرهنگیان باعث شده تا صندوقی که باید در دوران بازنشستگی به یاری فرهنگیان بیاید، حالا به دغدغه اصلی آنان تبدیل شده است.
بدون تردید انتخاب نمایندگان فرهنگیان برای اداره و نظارت بر فعالیتهای موسسه مسئله مهمی است و جامعه فرهنگیان باید نسبت به آن حساس باشند، اما بهزعم نگارنده مهمتر از انتخاب نمایندگان، پرداخت به چرایی به وجود آمدن اختلاس و سوءاستفاده مالی در این صندوق است چراکه فساد محصول یک ساختار نادرست است و بدون ریشهیابی ساختاری علل روی دادن فساد و اختلاس، به درستی نمیتوان با آن به مقابله پرداخت و قطعا در آیندهای نزدیک و به شکلی دیگر تکرار خواهد شد.
یکی از مهمترین راهکارهای مبارزه با فساد، نهادهای نظارتی است. یکی از ایرادات اساسی صندوقذخیرهفرهنگیان، فقدان مکانیسمی برای نظارت اعضاء (رسمی یا غیر رسمی) بر فعالیت دهها شرکتی است که توسط این موسسه اداره میشوند. شوربختانه فرهنگیان در هیچ کدام از تصمیمات موسسه از زمان تاسیس تا به امروز نقشی نداشتهاند که این عدم حضور در اداره و نظارت، به شدت فرهنگیان را رنجانده و شفافیت عملکرد صندوق را برایشان مخدوش کرده است.
صندوقذخیرهفرهنگیان، امروز با چالشهایی جدی روبهرو است که ناشی از ایرادهای متعدد در اساسنامه آن میباشد. یکی از دلایل ابهام در عملکرد صندوق، بحث پیرامون ماهیت آن است. صندوقذخیرهفرهنگیان یک شرکت سهامی نیست بلکه یک موسسه تجاری است و براساس قانون تجارت تاسیس شده است؛ بنابراین تمام فعالیتهای آن و ضوابط مربوطه براساس قانون تجارت صورت میگیرد و این قانون، نحوه مدیریت آن را «هیئت امنایی» تعریف کرده است.
قانون ایجاد این صندوق به شکلی تدوین شده است که دست وزیر آموزشوپرورش را برای انتخاب اعضای هیئت امنا باز گذاشته است. مطابق ماده 12 اساسنامه، رئیس هیئت امنای صندوقذخیرهفرهنگیان وزیر آموزشوپرورش است و انتخاب اعضای هیئت امنا (پنج نفر از فرهنگیان شاغل یا بازنشسته یا متخصصان اقتصادی کشور) که طبق اساسنامه شرط فرهنگی بودن برایشان الزامی نیست، توسط وی انجام میشود، باعث شده است که طی سنوات گذشته هیچ فردی از فرهنگیان توسط وزیر بهعنوان هیئت امنا انتخاب نشود. بنابراین تمامی تصمیمات و خط مشی موسسه از سوی وزیر آموزشوپرورش اتخاذ میشود و «هیئت امنای انتصابی» نقش مجمع عمومی را به نیابت از اعضاء برعهده دارد.
اگرچه انتخاب دو عضو هیئت امنای صندوقذخیرهفرهنگیان از میان معلمان یک گام رو به جلو جهت افزایش مشارکت و نقشآفرینی معلمان در فرآیندهای صندوق ذخیره بوده و موجب نظارت و اعتماد بیشتر جامعه فرهنگیان خواهد شد، اما نباید فراموش کرد که از یک سو هنوز «شرح وظایف و حیطه اثرگذاری و تصمیمگیری» نمایندگان انتخابی در اساسنامه صندوق ذخیره فرهنگیان تدوین و تصویب نشده است و از سوی دیگر اطلاعرسانی و سازوکار انتخاب نمایندگان معلمان برای عضویت در هیئت امنای صندوقذخیرهفرهنگیان کاملاً مشخص نیست.
بنابراین در این مقطع به نظر میرسد که اساسنامه موسسه نیاز به اصلاح و بازنگری اساسی دارد. اما از آنجایی که هرگونه تغییر در اساسنامه باید با مصوبه و حداقل اطلاع مجلسشورایاسلامی انجام شود، هدف و نیت طرح جدید وزارت آموزشوپرورش مبنی بر انتخاب دو عضو هیئت امنای صندوقذخیرهفرهنگیان از میان معلمان را درهالهای از ابهام و تردید قرار داده است.
سخنی با رئیس ستاد راهبری انتخابات نمایندگان
تصمیم به برگزاری انتخابات برای حضور دو نفر از نمایندگان معلمان در صندوقذخیرهفرهنگیان با همه کاستیها و نواقص، اقدام مثبتی است، اما باید به این سوالات پاسخ داد که «اضافه شدن دو نماینده انتخابی چه تاثیری بر سیاستها و تصمیمگیریهای هیئتمدیره 5 نفره انتصابی خواهد داشت و نمایندگان منتخب چگونه قادر به دفاع از حق و حقوق فرهنگیان خواهند بود؟ بازرس منتخب تا چه اندازه قادر به ایفای نقش نظارتی و شفافسازی فرآیندهای موسسه خواهد بود و چگونه میتواند بر ساختار تودرتوی صندوق ذخیره فرهنگیان و نحوه فعالیت 27 شرکت زیرمجموعه آن نظارت داشته باشد؟ آیا حضور نمایندگان فرهنگیان، تشریفاتی و توجیهکننده عملکرد دستاندرکاران کنونی صندوق نیست؟»
به نظر میرسد برای این صندوق و آینده آن باید چارهای اساسی اندیشید و در این میان بهترین کار نظرخواهی از اعضاء درباره انحلال یا ماندگاری این صندوق است.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
سوال ترس ندارد
توانایی اروپا در دور زدن تحریمهای آمریکا
تاوان پرکاری های بی برنامه
جهانبخش امینی نماینده پیشین مجلس
محمود پلنگصفت!
تیراندازی در نهاد ریاستجمهوری
خانم مژگان صابری! ما را ببخش
دستگاهها استاد پاسکاری مردم به هم هستند
سیاست ورزی اصولگرا یان نیاز به تجدید نظر دارد
زیر پوست افزایش ازدواج دختران با مردان بالای ۶۰ سال
نقش رنگ در فضاهای شهری
انتخابات نمایندگان معلمان؛ راهحل مسئله؟
چالشها و دستاوردهای جمهوری اسلامی