روزنامه فرهیختگان
1396/11/26
دلار آرام میگیرد؟
دیروز بازار دلار نسبت به روزهای قبل آرامتر بود و با کاهشی تقریبا بیش از 100 تومانی به حدود 4850 تومان رسید. از قرار معلوم دلیل کاهش قیمت دلار، نظارت بر بازار عنوان شده است. برخی رسانهها خبر دادند شب سهشنبه با رسیدن دلار به قیمت 5000 تومان، معاون اول رئیسجمهور مدیران بانکی و برخی مدیران ارشد بانک مرکزی را به یک جلسه محرمانه دعوت کرده و از آنها درباره گرانی دلار توضیح خواسته است. گفته میشود اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور با برگزاری جلسه محرمانهای با مدیران عامل بانکها و مسئولان بانک مرکزی، علاوهبر دریافت گزارشی از وضعیت بازار ارز، خواستار به کارگیری تمهیداتی برای خروج تقاضاهای سفتهبازانه از بازار ارز شده است. شنیده شده است معرفی دلالان ارزی به مراجع قضایی، ساماندهی صرافیهای غیرمجاز، افشای نام معاملهگران مشکوک ارز و ارسال نام آنها به سازمان امور مالیاتی، برنامهریزی برای توزیع ارز مداخلهای و ساماندهی بازار ارز از جمله خطمشیهایی بوده که در جلسه جهانگیری با مدیران عامل بانکها مطرح شده است. از طرفی برخی رسانهها نیز خبر دادهاند طی روزهای اخیر در ادامه برخوردهای قانونی با سوداگری مخرب در بازار ارز ۷۵۵ حساب دلالان ارزی با گردش مالی ۲۰ هزار میلیارد تومانی بلوکه و مسدود شده است.سیف مقصر است احمد انارکی محمدی، عضو کمیسیون اقتصادی درباره علل وضعیت بازار ارز به «فرهیختگان» گفت: «دولت و بانک مرکزی باید محکم بایستند و نظارت کنند. بانک مرکزی باید وظیفه خود را انجام دهد. در ابتدای روند صعودی دلار آقای سیف به مجلس آمد و گفت این نوسانات به خاطر سال نو میلادی است. سیف در آن جلسه وعده داد تا بهمن مشکل دلار حل شود. اما بهمن تمام شد و قیمت روزبهروز بدتر میشود. این نشان میدهد که قسمتی از سیستم مریض است.» وی تصریح کرد: «یکی از علتها این است که نرخ سود سپرده بانکی پایین آمد و در شرایطی که کشور در رکود است همه به سمت بازارهای اینچنینی میروند. در گذشته به سمت املاک و مسکن میرفتند که در حال حاضر مسکن هم اوضاع خوبی ندارد.» انارکی دلالها را نیز در آشفته بازار فعلی موثر دانست و گفت: «دلالها همه دلار تزریقی بانک مرکزی را جمعآوری میکنند و عملا ابتکار عمل را دلالها در اختیار دارند. دولت میتواند تنظیم بازار را بهتر انجام دهد.» عضو کمیسیون اقتصادی درباره برنامه مجلس برای مقابله با وضعیت دلار گفت: «چند مرتبه مسئولان ذیربط را به مجلس فراخواندهایم و قولهایی دادند ولی بینتیجه بود. مجلس پیگیر است و دیروز (چهارشنبه) نیز تذکراتی به بانک مرکزی و رئیسجمهور داده است. فکر کنم مجلس از این به بعد این بحث را جدیتر دنبال کند.»
نقدینگی بالا عامل گرانی دلار معصومه آقاپور علیشاهی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس درخصوص تحولات بازار ارز به «فرهیختگان» گفت: «از جمله عوامل داخلی موثر روی افزایش قیمت دلار میتوان به بالا بودن میزان نقدینگی در کشور اشاره کرد. حجم بالای نقدینگی در کشور به سمت بازار سرمایه و مسکن هدایت نمیشود و این میزان بالای نقدینگی در جامعه روی رشد تقاضای کاذب در بازار ارز تاثیرگذار خواهد بود.» عضو کمیسیون اقتصادی افزود: «با افزایش تقاضا برای خرید ارز، بهطور بدیهی تعادل در بازار با مشکل روبهرو میشود به نحوی که در مدت اخیر، حتی در یک روز نیز حدود پنج درصد نرخ ارز با نوسان روبهرو شده که این میزان نوسان قیمتی در یک روز غیرقابل قبول است. نوسانات بالای ارزی در مدت اخیر تبعات خوبی در اقتصاد کشور ندارد.» آقاپور علیشاهی ادامه داد: «در ورود ارز به کشور مشکلاتی وجود دارد و بعد از اینکه قانون مالیات بر ارزش افزوده در کشور امارات مصوب شد، هزینه انتقال ارز از این کشور بالا رفته است.» آقاپور علیشاهی با اشاره به نقش صرافیهای خارجی در افزایش قیمت دلار در مدت اخیر، تصریح کرد: «بخشی از ارز کشور از طریق اربیل در اقلیم کردستان عراق، به ایران وارد میشد اما دستهای پنهان و دلالهای بینالمللی باعث شدهاند، در بازار اختلال به وجود بیاید. به نحوی که عواملی در ایران وجود دارند که برای تعدادی صرافی در خارج از کشور ارز خریداری میکند تا ارزهای خریداریشده به اربیل عراق برود که دلالان بینالمللی با استفاده از مکانیسمی از تبدیل نرخ ارز منتفع شوند.» وی با بیان اینکه در ورود و خروج ارز مشکلاتی وجود دارد، گفت: «وجود تقاضاهای کاذب برای ارز و محدودیت در عرضه ارز، بازار را تحت تاثیر قرار داده و باعث تورم افسارگسیخته در بازار ارز شده است. باید شرایطی فراهم شود تا هزینه معاملات ارزی که در مهار تورم در بازار ارز موثر است، کاهش یابد.»
گرانی دلار نتیجه تحریمهای شدید آمریکاست شمسالدین حسینی وزیر اسبق اقتصاد درباره گرانی دلار گفت: «من جزء افرادی هستم که نمیتوانم باور کنم دولتی به تعمد ولو برای تامین منابع مالی خود ارزش پول ملی را کاهش دهد. بنابراین فکر میکنم اتفاقی که در بازار ارز ایران در ماههای اخیر اتفاق افتاده خارج از اراده مقامات پولی کشور است.» وی افزود: «گرانی دلار برآیند دو موضوع است. یک موضوع سخت شدن نقل و انتقالات مالی است. میشد انتظار داشت با وجود تحریمهای شدیدی که آمریکاییها از چند ماه پیش وضع کردهاند افزایش قیمت ارز اتفاق بیفتد. این تحریمها برای اثرگذاری به چند ماه زمان نیاز داشت که اکنون زمان آن فرا رسیده است.» حسینی ادامه داد: «عامل دوم افزایش قیمت ارز پایان سال است. برآیند این دو عامل باعث شده که قیمت دلار افزایش پیدا کند. با توجه به اینکه بسیاری از نیازهای کشور از طریق واردات تامین میشود و بسیاری از محصولاتی که خودمان تولید میکنیم هم با قیمتهای جهانی هماهنگ میشود، باید گفت که گرانی دلار قیمتها را افزایش میدهد.» حسینی اضافه کرد: «بهعنوان مثال تولید بسیاری از محصولات انرژی متاثر از قیمتهای بینالمللی است. اگر قیمت بینالمللی آن محصول هم ثابت باشد وقتی قیمت دلار افزایش پیدا کند یا ارزش ریال کاهش یابد قیمت داخلی یک محصول هم افزایش پیدا میکند.» وی افزود: «تولیدکننده یا باید صادر کند یا باید تولیدات خود را به بازار داخل بفروشد. وقتی دریافتی صادرات به ریال به دلیل کاهش ارزش پول ملی افزایش پیدا میکند طبعا قیمت داخلی آن را هم افزایش میدهد.»
بازی خطرناک با دلار محمد خوشچهره، اقتصاددان نیز در واکنش به گرانی دلار گفت مدیریت پولی و ارزی کشور بازی خطرناکی را شروع کرده است. اکنون پدیدهای در کشور شکل گرفته که تجربه آن را در دولتهای نهم و دهم داشتهایم و استمرار و تکرار آن جای تعجب دارد. دولت باید هرچه سریعتر برای مدیریت تقاضا وارد عمل شود. وی ادامه داد: «در دو ماه اخیر روند صعودی نرخ ارزهای جهانی یک چالش در اقتصاد ایران ایجاد کرده است. بهطوری که در این دو ماه حدود 25 درصد قیمت ارز بالا رفته است. مفهومش این است که 25 درصد از ارزش پول کشور کاسته شده است، یعنی باید هر ایرانی 25 درصد بیشتر از دو ماه قبل خود کار کند تا بتواند سطح درآمد خود را ثابت نگه دارد.» خوشچهره افزود: «دولت نباید با عرضه عام طلا و سکه و آزاد گذاشتن مردم برای خرید ارز فکر کند که میتواند مدیریت عرضه انجام دهد. این اشتباه فاحشی است. در حالی که در کشورهای پیشرفته کنترل پول خارجی بهشدت مهم است.»
به راحتی میشد بازار را مدیریت کرد حسین صمصامی، سرپرست اسبق وزارت اقتصاد نیز در واکنش به گرانی دلار گفت: «افزایش قیمت دلار به دلیل سوءمدیریت دولت در بازار ارز است. دولت باید بتواند مدیریت بازار ارز و درآمدهای ارزی را انجام دهد. دولت باید درآمدهای ارزی را مدیریت کند که مدیریت نمیکند.» وی افزود: «در حال حاضر درآمدهای ارزی مدیریت نمیشود و رهاست. سوال اینجاست که در حال حاضر چه اتفاقی برای درآمدهای ارزی حاصل از صادرات غیرنفتی ما میافتد؟ چرا این درآمدها وارد بازار نمیشوند؟ به این دلیل که اکثر این درآمدها صرف قاچاق میشوند. این درآمدها وارد بازار و وارد پروسه واردات کالاهای اساسی نمیشوند و این مشکل را ایجاد میکنند. از طرف دیگر از طریق صرافیهایی که در دبی و جاهای دیگر هستند هم شوکی به بازار وارد شد. این باعث شد که قیمت دلار افزایش پیدا کند. دولت هم که مدیریتی بر این بازار ندارد.» وی ادامه داد: «مدیریت بازار ارز بهراحتی در یک هفته قابل انجام است. باید از یک طرف درآمدهای ارزی را و از طرف دیگر تقاضای ارز را کنترل کنند. میتوان با مالیات سنگین کسانی را که در بازار مشغول خرید و فروش سنگین ارز هستند، کنترل کرد. دولت در مدیریت بازار سوءمدیریت دارد. این عملکرد دولت یا به خاطر منافع شخصی است یا به این دلیل است که نمیداند باید چه کاری بکند.» صمصامی افزود: «گرانی دلار حتما بر تورم اثر میگذارد زیرا هر دو تورم بزرگ بعد انقلاب ناشی از افزایش قیمت ارز بوده است. کسانی که مشغول خرید و فروش ارز هستند هم حواسشان باشد، چون ممکن است دولت هر لحظه مدیریت درستی بر بازار اعمال کند و قیمتها بهشدت پایین بیاید.»
پربازدیدترینهای روزنامه ها