ببینیم و عمل کنیم

آفتاب یزد - گروه اجتماعی:‌ شاید برای هر زنی پیش آمده باشد که دست‌کم یک بار توسط مردان در خیابان مورد اذیت قرار گرفته باشد. وقتی که حرف از آزار و اذیت خیابانی می‌زنیم، منظور صرفا اعمالی چون زورگیری، جیب‌بری یا تلاش برای تماس فیزیکی نیست. حتی می‌توانیم متلک گفتن و حرف‌های وقیحانه، بوق زدن، سوت زدن، چشمک زدن، تعقیب کردن یا تلاش برای ترساندن و به هم ریختن آرامش را نیز در جرگه‌ی آزار و اذیت‌های خیابانی جای دهیم. خیلی‌ها تنها به مفهوم آزار و اذیت خیابانی بسنده نکرده‌اند و پا را از این هم فراتر نهاده‌اند و روی این اعمال نام خشونت را گذاشته‌اند. خشونت خیابانی یا خشونت در اماکن عمومی برای هر شهروندی ممکن است پیش آید، اما طبیعی است که برای برخی اقشار بیشتر ممکن است روی دهد؛ اقشاری چون کودکان، سالمندان و زنان. تجربه‌ی این آزار و اذیت در مکان‌های عمومی فقط مختص به ایران نیست، زنان در همه جای دنیا کم و بیش با شدت و کیفیت‌های گوناگون مورد چنین هجمه‌هایی قرار می‌گیرند. این گونه است که خیابان مکان امن یا دست‌کم آرام و راحتی برای زنان قلمداد نمی‌شود. متلک گفتن و تکه انداختن اتفاق جدیدی نیست، اما تا همین اواخر به‌عنوان نوعی از آزار و اذیت به آن نگاه نشده بود. چند سالی است که این اعمال که در ظاهر شاید پیش‌پاافتاده باشد، قلم و سخن بسیاری از فعالان زنان، جامعه‌شناسان و روان‌شناسان را به خود درگیر کرده است.
این که چه چیزی باعث شده که اعمالی که در گذشته بسیار آسان از کنار آن رد می‍‌شدیم، امروز به‌عنوان اتفاقات آزاردهنده تلقی شوند، دلایل زیادی دارد. شاید یکی از دلایل آن افزایش آگاهی خود زنان باشد. زنانی که در گذشته برای در امان ماندن از چنین آزار و اذیت‌هایی خودشان را محدود می‌کردند و دیوارهای منع و اجتناب را هر روز دور خود تنگ‌تر و بلندتر می‌ساختند، اینک به سرچشمه‌ی این آزارها پی برده‌اند و سعی در حل آن به گونه‌ای ناچار به گذشتن از خود نباشند، دارند. بخشی از این آگاهی، در نتیجه‌ی حضور بیشتر زنان در اجتماع و مکان‌های عمومی و افزایش سطح تحصیلات آن‌ها، وجود رسانه‌ها و ارتباط با دیگر زنان دنیا، و بخش دیگر توسط فعالان این حوزه و کسانی که در این باره آگاهی‌بخشی می‌کنند، به دست آمده است. در همین راستا اخیرا پوسترهایی با مضمون پرهیز و توقف آزار و اذیت زنان در مکان‌های عمومی در سطح شهر پخش شده است. این پوسترها که ساده ولی بسیار پر محتوا طراحی شده‌اند در اماکنی نظیر مترو در میان زنان پخش می‌شوند. چند تایی هم از این پوسترها در قطعی بزرگ‌تر به دیوار مترو چسبانده شده‌اند. پوسترهای مذکور که با زمینه‌ای زردرنگ طراحی شده است، می‌تواند زنان را با حق و حقوقشان در خیابان و همچنین مردان را با این حق و حقوق آشنا و آگاه کند. در بعضی این پوسترها در زیر نقاشی که در بالای آن کشیده شده است، بخشی از قانون که به موضوع مربوط است آورده شده است. این پوسترها مورد توجه بسیاری از زنان قرار گرفته است چندی پیش توجه شهین‌دخت مولاوردی، دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور حقوق شهروندی را نیز برانگیخت. مولاوردی عکس چند تا از این پوسترها را در حساب توئیتری‌اش منتشر کرد. در اینکه تصویر، آن هم به این شکل تاثیرگذار می‌تواند باشد، شکی نیست. تاثیری به مراتب بیشتر از هزار خط متن و نوشته. اما این مهم است که تا چه حد چنین پیام‌هایی در ذهن‌ها ماندگار می‌شود و تا چه حد این پیام‌ها می‌تواند، رفتار مردان و زنان را تحت تاثیر قرار دهد. مهم این است که به سادگی از کنار پیام‌ها رد نشویم و تنها به ورق زدن آن‌ها و سرگرم شدن با شکل و رنگ آن‌ها بسنده نکنیم.