روزنامه فرهیختگان
1397/03/10
سرگیجه عددی گوشت قرمز
فرهیختگان: یکی از اقلام خوراکی مهمی که کارشناسان علم تغذیه بر اهمیت وجود آن در سبد خانوارها تاکید کردهاند، گوشت قرمز است. براساس آمار موجود در 10 سال گذشته، سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور با کاهش 25 درصدی به 11.43 کیلوگرم رسیده است. به عبارت دیگر، هر ایرانی سالانه بهطور میانگین 11.43 کیلوگرم گوشت قرمز مصرف میکند. اگرچه ذائقه ایرانیها میل بیشتری به مصرف گوشت قرمز دارد، اما وضعیت اقتصادی کشور، تورم و کاهش قدرت خرید مردم، از جمله مهمترین دلایلی است که کارشناسان، آن را عامل کاهش مصرف گوشت قرمز در کشور عنوان میکنند. در این میان وضعیت بازار تولید گوشت قرمز در کشور نیز با چالشهای گوناگونی مواجه است و همین امر، بر میزان مصرف خانوارها نیز تاثیرگذاشته است. براساس آماری که از سوی وزارت جهاد کشاورزی ارائه شده است، برای تامین نیاز مردم به گوشت قرمز بهعنوان یکی از محصولات اساسی، به حدود ۹۰۰ هزار تن گوشت در سال نیاز است که ۸۲۰ هزار تن آن معادل ۹۰ درصد نیاز بازار در کشور تولید و مابقی نیاز ۱۰ درصدی (حدود ۱۰۰ هزار تن) از طریق واردات، در بازار کشور عرضه میشود. با این وجود افزایش قیمت گوشت در سالهای اخیر روزبهروز قدرت خرید مردم را برای خرید و مصرف گوشت قرمز در کشور کم کرده است. معمولا در چنین شرایطی، دولت باید با ارائه راهکار و سیاستگذاریهای درست و کارآمد نوسانات بازار را کنترل کند، یا به بیان سادهتر دولت میتواند با حمایت از تولیدکنندگان گوشت قرمز، قیمتها را متعادل و بازار عرضه را کنترل کند؛ اقدامی که به نظر میرسد دولت تمایل چندانی به انجام آن ندارد و ترجیح میدهد از راههای دیگری از جمله واردات برای کنترل قیمت در بازار استفاده کند. این در حالی است که شواهد نشان میدهد نهتنها واردات گوشت قرمز نتوانسته است قیمتها را در بازار کنترل کند، بلکه وزارت جهاد کشاورزی هیچگاه اعلام کفایت برای واردات گوشت قرمز نمیکند، و چه بسا از توافقات جدید برای واردات از کشورهای تازهوارد به بازار گوشت ایران برای صادرات این محصول خبر میدهد. واردات به روایت آمار آمار ارائهشده از سوی گمرک کشور حاکی است که در سال گذشته 149 هزار تن گوشت قرمز از مبادی قانونی کشور وارد بازار ایران شده است. در فروردین امسال نیز 11 هزار و 338 تن گوشت قرمز از طریق واردات در بازار کشور عرضه شده است. میزان واردات گوشت قرمز در فروردین امسال و مقایسه آن با فروردین سال گذشته نشان میدهد که حجم واردات امسال 800 تن افزایش یافته است. همچنین نمودار واردات گوشت قرمز از سال 92 تا پایان سال 96 نیز نشاندهنده افزایش حجم واردات این ماده خوراکی به میزان 58 هزار تن شده است. در شرایطی که گفته میشود سرانه مصرف گوشت قرمز به واسطه کاهش قدرت خرید مردم کاهش یافته اما افزایش میزان واردات این سوال را در ذهن ایجاد میکند که اگر دولت از واردات بهعنوان ابزاری برای کنترل قیمتها در بازار استفاده کرده است، پس چرا همچنان قیمت گوشت روند صعودی را طی میکند؟ وزیر جهاد کشاورزی گفته است که کاهش ظرفیت مراتع به علت خشکسالی و افزایش تقاضا بر عرضه و اختلال بازار از جانب سوءاستفادهکنندگان عوامل اصلی افزایش قیمت گوشت گوسفندی بوده از این رو برای رفع این مشکل، گوشت گرم تازه گوسفندی از کشورهای اطراف و حتی از کشور استرالیا وارد و توزیع میشود. از سوی دیگر علیاصغر ملکی، رئیس اتحادیه تهیه و توزیع گوشت گوسفندی میگوید: «روزانه واردات گوشت قرمز از مبادی رسمی کشور انجام میشود که هر کیلو گوشت قرمز به مبلغ ۳۳ هزار تومان بهدست مصرفکنندگان میرسد و این در حالی است که در شرایط کنونی دام زنده سبک به کشورهای همسایه ازجمله عراق و کویت قاچاق میشود، اما صادرات رسمی آنها ممنوع است و باید گفت که بازار دچار رکود خاصی است و مردم قدرت خرید پایینی دارند که امید است با اندیشیدن تمهیدات و تدابیر ویژه از سوی مسئولان بتوان تعادل بیشتری در بازار گوشت قرمز ایجاد کرد.»واردات گوشت از استرالیا در حالی که سال گذشته، بیش از 51 درصد از گاوداریهای سنتی و صنعتی کشور به دلیل عدم حمایت دولت، ورشکسته و تعطیل شدند، موضوع تغییر در شیوه واردات گوشت از استرالیا در آخرین روزهای سال گذشته و در کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران مورد بحث و بررسی قرار گرفت. محسن بهرامی ارضاقدس، دبیر ستاد تنظیم بازار کشور در این نشست اعلام کرد که سالانه در حدود ۸۳۰ هزار تن گوشت قرمز در کشور تولید میشود و در صورت برخورداری از مزیت قیمتی گوشت تولیدشده در استرالیا، این کشور میتواند در کنار دیگر کشورها در زمره تامینکنندگان گوشت ایران باشد. تاکنون واردات گوشت قرمز از استرالیا به صورت لاشه بوده که هزینه بالای حملونقل، منجر به افزایش قیمت تمامشده این محصول در بازار شده است. به همین دلیل در صورت تایید سازمان دامپزشکی کشور و با توجه به ذائقه مصرف در داخل، پیشنهاد شد که از این پس واردات گوشت از استرالیا به صورت بستهبندیهای وکیوم باشد. کاوه زرگران، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران نیز در این نشست میزان واردات گوشت قرمز به کشور را سالانه۹۰ تا ۱۰۰ هزار تن اعلام و پیشبینی کرد که با افزایش جمعیت کشور تا سال۱۴۰۰و لزوم حفظ سرانه مصرف فعلی گوشت کشور، میزان مصرف گوشت قرمز در کشور به ۹۷۰ هزار تن در سال خواهد رسید. آنچه در پایان سال گذشته و در نشست کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران مورد اشاره قرار گرفت، بیان مشکلات واردات گوشت قرمز از استرالیا بود. در حال حاضر، گوشت لاشه گوسفندی از استرالیا از طریق هواپیما و از مسیرهای تایلند، قطر و امارات در حجم ۶۰ تن در روز وارد تهران میشود اما با توجه به اینکه گوشت گرم گوسفندی از کشور استرالیا به علت بعد مسافت با هواپیما وارد میشود، بنابراین این مساله سبب میشود قیمت تمام شده افزایش یابد. در واقع حمل هوایی گوشت قرمز از استرالیا به ایران برای هر کیلوگرم یک دلار و ۲۰ سنت هزینه در بر دارد که رقم بالایی است، در حالی که حمل از طریق دریایی و کشتی، برای هر کیلوگرم ۲۰ سنت تمام میشود. سال گذشته 6 هزار تن گوشت قرمز از استرالیا وارد کشور شده است، حال اگر میزان واردات را با نرخ دلار 4200 تومان محاسبه کنیم، در نتیجه در سال 96 حمل هوایی گوشت قرمز از استرالیا به ایران معادل 30 میلیارد تومان هزینه دربر داشته است. این در حالی است که حتی تعداد زیادی از گاوداریهای کشور با اعطای کمترین تسهیلات نیز احیا میشوند و بار دیگر به چرخه تولید باز میگردند.