روزنامه آفتاب یزد
1397/04/13
دکتر علی میرزامحمدی جامعه شناس
«دولت دوزیست» اصطلاح خودساختهای است که به کمک آن میتوان ریشه مشکلات را که دولتهایی اینچنین با آن درگیر هستند، تحلیل نمود. نخست باید بین دولت ائتلافی و دولت دوزیست تمایز قائل شد. دولت ائتلافی در نظامهای سیاسی پارلمانی که دولت از درون پارلمان بیرون میآید شکل میگیرد. اما دولت دوزیست یا چندزیست با دولت ائتلافی از چند جهت تفاوت دارد:نخست آنکه در این دولتها، حزب به معنای واقعی و کارکردی آن
وجود ندارد.
دوم اینکه کابینه دولت از درون پارلمان بیرون نمیآید بلکه پارلمان به عنوان فیلتری برای اعتماد یا عدم اعتماد به کابینه پیشنهادی رئیسجمهور
عمل میکند.
سوم اینکه انگیزه تشکیل دولت دوزیست بر خلاف دولت ائتلافی محدودیتهای قانونی نیست؛ بلکه این انگیزه بیشتر توجه به مصالحی قلمداد میشود که در قوانین به آنها اشارهای نشده است. مهمترین این مصالح تلاش برای حساسیتزدایی و رضایت "دولت پنهان" برای پیشبرد اهداف است. توجه به این مصالح دولتهای دوزیست را مجبور میکند در ترکیب کابینه و سطوح مختلف مدیریتی، امتیازهای قابل توجهی به رقبا و منتقدان دولت بدهند. کاربست استراتژی حساسیت زدایی توسط دولتهای دوزیست آنها را مجبور میکند در حوزههای مختلف مدیریتی با وجود نامزدهای قدرتمند و توانمند از نیروهای درجه دو استفاده شود. در نتیجه با اینچنین منش سیاسی، دولتهای دوزیست توان عمل به اصل شایسته سالاری را نخواهند داشت.
دولتهای دوزیست به رغم شعارهای رنگارنگ با هسته نظری مبتنی بر سودجویی و هزینه گریزی
نمیتواند وفاداری سیاسی و عمل
به تعهدات سیاسی داخلی را که بسیاری از آنها به اخلاقیات متعارف متکی هستند در دستور کار خود قرار بدهند. در نتیجه اینچنین دولتهایی هزینه قصور و اهمال در امور را به گردن جناحهای دیگر میاندازد. دولتهای دوزیست بیشتر از روشنفکران دلسوز به شبکه توجیه گران نیازمند هستند. شبکهای که از روی عمد یا جهل تصویری وارونه از بخشی که در آن مسئولیت دارند به مسئولین رده بالای خود گزارش میکنند. این نسل نه تنها خود ضعفهای مدیران رده بالای خود را به آنها گوشزد نمیکنند بلکه جاهلانه به کارکنان زیردست خود نیز یاد میدهند که وضعیتی واژگونه از نظام مدیریتی خود به تصویر بکشند.
دولتهای دوزیست ذاتا" کند هستند چراکه وجود نیروهای متضاد در بدنه مدیریتی، ترمزی برای حرکتهای روبه جلو خواهد بود. به رغم فشار برای اعمال تغییرات، تغییرات چندانی در این دولتها نمیتواند حادث بشود چراکه منش عملگرایانه و سودجویی جناحی موجب میشود با مقاومت در برابر تغییرات، هسته امتیازبندیها حفظ شود. تحکیم کننده این رویه تیم رسانهای دولت است. این تیم واقعیتهای روز جامعه را مبتنی بر استراتژی حساسیت زدایی و منش عملگرایانه نمیتواند منعکس نماید. در نتیجه سانسور و یا کمرنگ کردن و پررنگ کردن واقعیتها در آن استیلا خواهد داشت.
دولتهای دوزیست در برابر رویه توهین و افترای جناحهای مخالف، حساسیت چندانی نشان نمیدهند. اما نه این دلیل که سردمداران آنها افرادی صبور و معتقد به مماشات و تساهل هستند بلکه درست به این دلیل که اهداف عملگرایانه و سودجویانه مهمتری دارند که حساسیت آنها را در مقابل این مسایل بسیار کاهش میدهد. دولتهای دوزیست به رغم انتقاد از رویه پوپولیستی دیگر دولتها، خود در عمل ادامه دهنده آن در قالبی متفاوت یعنی "پوپولیسم پنهان" هستند. پوپولیسم پنهان در اینچنین دولتهایی با ایجاد فضای سیاسی پاردوکسیکال عملی میشود. به این شکل که این دولتها در برخی موارد به جای نقش «پاسخگویی» نقش «مطالبه گری و انتقادی» را ایفا میکنند. این فضای پارادوکسیکال به دولتمردان کمک میکند با ایجاد فضای انتقادی جدید در کشور از فشار جناحهای منتقد بر خود بکاهند و با فرافکنی افکار عمومیرا به جهتهایی دیگر متوجه میکنند. اما در زیر لایه همه اقدامات دولتهای دوزیست این نکته مهم نهفته است که هسته مرکزی دولتهای دوزیست در پی آن است که با تغییر تاکتیک در رقابتهای آینده نیز شانس بیشتری برای برد داشته باشند. اما غافل از اینکه این هسته با خاکستر کردن خمیرمایه اصلی رقابت خود یعنی اعتماد عامه
( اقشار مختلف مردم) و خاصه( احزاب و نخبهها) دیگر شانسی برای پیروزی نخواهد داشت.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
سید علیرضا کریمی سردبیر
سهیل آل رسول دکتری مدیریت استراتژیک
دکتر علی میرزامحمدی جامعه شناس
سکهها را مردم نخریدهاند؛ به آنها توهین نکنید
ایرانیها ما را روی چشمشان گذاشتند!
صفهای حیرتانگیز برای خرید گوشی اپل
مسعود نیلی قربانی حلقه خاکستری دولت
هنوز امیدوارم
فهرست واردکنندگان خودرو دریافتکننده ارز رسمی منتشر شد
اقدامات تازه ایران برای پیوستن به FATF
تهدید نفتی حسن روحانی
ثبات قیمت به لطف کاهش معاملات
ترفندهای قالیبافیها برای آمدن روی جلد
سرکار گذاشتن خبرنگار به سبک وزارت کشور!