اقدامات تازه ایران برای پیوستن به FATF

آفتاب یزد- گروه سیاسی : خبرهای FATFاین روزها در صدر اخبار است، جدیدترین های آن اینکه اگرچه کره شمالی همچنان در لیست سیاه این نهاد قراردارد اما گروه ویژه اقدام مالی رسما خروج عراق را از لیست سیاه FATF اعلام کرد. شنیدن این خبر شاید برای ما ایرانی ها تا حدی شوکه کننده باشد .
بانک مرکزی عراق در بیانیه‌ای اعلام داشته :« این امر در پی تحقق پیشرفت های فراوانی صورت گرفت که بانک مرکزی عراق و دفتر مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم در این کشور در زمینه مقابله با پولشویی بدست آوردند. »
اقدام بانک مرکزی عراق در زمینه رفع کاستی ها، پایبندی به توصیه های گروه ویژه اقدام مالی و فراهم کردن الزامات مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم از محورهایی است که در توضیح خروج عراق از لیست سیاه مطرح شده است.
و حالا خبر می رسد که در ایران هم قرار است تا در این راستا اقداماتی جدی صورت گیرد. نشان به آن نشان که در اقدامی معنادار حسن روحانی رئیس جمهور طی نامه‌ای به دبیر شورای نگهبان بر لزوم تصویب لوایح چهارگانه مبارزه با پولشویی با قید فوریت تاکید کرده است؛ خبری که کریمی قدوسی عضو جبهه پایداری مجلس آن را به بیرون درز داده است. روحانی در این نامه نوشته: «برای مقابله با تحریم های یک‌جانبه و بهانه جویی های آمریکا و دیگر دشمنان ایران و حفظ روابط تجاری و بانکی با دیگر کشورها، تصویب لوایح چهارگانه مبارزه با پولشویی ضروری است.


از مقام معظم رهبری درخواست می شود که در صورت صلاحدید ترتیبی اتخاذ گردد که شورای نگهبان عدم مغایرت سه لایحه مصوب مجلس را به فوریت اعلام کند و در مورد لایحه چهارم که تصویب آن در مجلس به مدت دو ماه به تعویق افتاده است همکاری لازم برای ایجاد فضای مثبت و رفع شبهات غیر واقعی صورت پذیرد. متذکر می‌گردد تصویب لوایح چهارگانه به معنای پذیرش FATF نیست.»

سرنوشت FATF در ایران
FATF که امروز عده‌ای می خواهند در ایران از آن با عنوان ترکمانچای دوم یاد کنند اساسا نه یک پیمان بلکه یک سازمان است که بررسی‌هایی درباره وضعیت قوانین مبارزه با پولشویی در بازارهای مختلف مالی را در سرتاسر جهان انجام می‌دهد و نتیجه آن را در جلسات خود به اطلاع کشورهای عضو می‌رساند تا این کشورها درباره سرمایه‌گذاری در کشورهای مشکوک احتیاط کنند. FATF در کنار ساختار خود یک لیست سیاه نیز دارد؛ لیستی که شامل کشورهایی است که ازنظر کارشناسان این سازمان، در مبارزه جهانی علیه پولشویی و تامین مالی تروریسم همکاری نمی‌کنند. حالا با خروج عراق ازاین لیست سیاه؛ بحث اینکه پس نوبت چه زمانی به کشورمان می‌رسد داغ شده است!
در زمان ارائه لایحه الحاق به کنوانسیون CFT، در مجلس گذشته از حاشیه‌هایی از جمله پخش پلاکارد و طومار و ... جنجال‌های همیشگی نمایندگان اصولگرای موسوم به پایداری و فریاد وامصیبتا سردادن آن ها به وجود آمد و این فشارها باعث شد این لایحه و بررسی آن در پارلمان دوماه به حالت تعلیق در بیاید.

ماجرای کش‌دار و چند نظر
مجلس طرح الحاق به کنوانسیون CFT را به مذاکرات ایران با اروپا و نتایج آن منوط دانست، اما از سویی دیگر بسیاری در مخالفت با این اقدام مجلس می گویند پیوستن ایران به این کنوانسیون راه را برای به ثمر نشستن سریع‌تر مذاکرات و گرفتن تضمین از اروپایی‌ها برای تداوم برجام باز می‌کند.
جالب اینکه عده‌ای از مقامات با هردو نظر بالا مخالفند. این دسته معتقدند تا زمانی که به طور واضح گروه های حزب الله لبنان و حماس خارج از گروه‌های تروریستی اعلام نشوند و کمک به این سازمان ها جزو ممنوعیات کنوانسیون مربوطه نباشد، ایران هرگز نباید آن را بپذیرد.
این نظرات متفاوت در حالی است که دولتمردان ایرانی از مدت‌ها قبل تمایل داشتند تا لایحه الحاق به کنوانسیون CFT در مجلس رای بیاورد! مقامات دولتی بارها این اطمینان را دادند که مقصود از موضوع مبارزه با پولشویی و جلوگیری از کمک به گروه های تروریستی، حزب الله و حماس نیست .
با همه این ها همچنان بحث FATF با مخالفت‌های بسیاری در کشور روبه روست .کارشناسان بارها گوشزدکرده‌اند که مهم ترین اثر عدم پیوستن به مفاد FATF این است که بانک‌های ایران نمی توانند شفافیت خود را به جهان بقبولانند؛ امری که باعث می شود کشورمان نتواند با برخی بانک‌ها مراوده داشته باشد.
اگرچه مطمئنا بانک مرکزی ایران در شرایط فعلی بیش از هر نهاد دیگری می خواهد تا با اثبات شفافیت بانک های ایران تبادلات با سایر کشورها از سر گرفته شود اما تا زمانی که سازوکار این شفافیت از سوی ایران پذیرفته نشود و یا تایید الحاق به کنوانسیون‌های پالرمو و CFT به تعویق بیفتد مطمئنا بانک‌های کشورمان نیز نمی توانند با اروپا، آسیا و... ارتباط مطلوب برقرار کنند؛ در نتیجه این امر، ارزی که باید به سادگی وارد سیستم بانکی کشور شود با چالش روبه رو شده و این موضوع به جریان انتقال پول نیز لطمه می زند .
حال باید دید که آیا نامه رئیس جمهور به دبیر شورای نگهبان می‌تواند راهی برای پایان دادن به این چالش در شرایط فعلی باشد؛ به ویژه آنکه کدخدایی به عنوان سخنگوی شورای نگهبان به نامه روحانی واکنش نشان داده است. وی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به نامه رئیس جمهور گفت: آنچه برای شورای نگهبان در طول مدت دو سه هفته گذشته ارسال شده، اصلاح لوایح مبارزه با پولشویی و کنوانسیون پالرمو بوده است.
وی افزود: اصلاح لایحه مبارزه با پولشویی با ایراداتی مواجه و برای مجلس شورای اسلامی ارسال شده است، اما پالرمو از هفته گذشته در دستور کار شورا قرار گرفته و ادامه بررسی آن در جلسه امروز (دیروز) هم دنبال می‌شود.
سخنگوی شورای نگهبان تصریح کرد: شورای نگهبان ظرف مدت قانونی و یا حتی قبل از آن درباره این لایحه اعلام نظر خواهد کرد.
کدخدایی در پاسخ به این سوال که پیش بینی شما درباره سرنوشت این لوایح چه خواهد بود، اظهار کرد: لایحه پولشویی که با ایراد مواجه و به مجلس اعاده شده است، لایحه پالرمو هم امروز (روز گذشته) اگر به جمع بندی برسیم اعلام نظر می‌کنیم.
***آیت‌الله مکارم شیرازی: پذیرش FATF ‌سیاهی مطلق است
آیت‌الله مکارم شیرازی در دیدار جمعی از خانواده شهدا، در پاسخ به مطالبات حاضران در جلسه در مورد سند FATF با بیان اینکه غرب باید مشخص کند که آیا به‌عنوان عضوی از کنوانسیون حاضر به ارائه اطلاعات حساب‌های بانکی مشتریان خود هستند یا خیر و یا اینکه این موضوع صرفاً امری یک‌طرفه است، خاطرنشان کرد: غرب حاضر به ارائه اطلاعات حساب‌های خود نیست و اگر به مفاد کنوانسیون توجه شود مشخص خواهد شد که مفاد این کنوانسیون کاملاً استعماری و سبب سلطه محسوس اجانب بر ما می‌شود، بنابراین اگر به این کنوانسیون ملحق نشویم تحریم‌ها ادامه یافته و اتفاق دیگری بروز نمی‌کند، درحالی‌که با عضویت در کنوانسیون و پذیرش شرایط غرب به‌طور کامل در اختیار آن‌ها قرار خواهیم گرفت و این کار عقلا، شرعاً و منطقاً حرام است و نباید همه زندگی خود را در اختیار آن‌ها قرار دهیم. به گزارش تسنیم، مفسر قرآن کریم تصریح کرد: قبول کردن این سند، سیاهی مطلق است و اگر قبول نکنیم، اتفاقی ایجاد نخواهد شد و تحریم‌ها به روال قبل ادامه خواهد یافت، درحالی‌که پذیرش این سند خودباختگی، بردگی و تسلیم مطلق است و کسانی که حامی عضویت و پیوستن به این کنوانسیون هستند باید به سوالات به‌صورت شفاف پاسخ دهند و برای مردم و علما به‌صورت شفاف بیان کنند که هدف از این کنوانسیون چیست.