روزنامه مردم سالاری
1397/04/27
یورو به شرط FATF
گروه سیاسی: پس از اعلام «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر خروج یکجانبه از برجام، کشورهای اروپایی در تلاش هستند تا این توافق چند جانبه بدون حضور واشنگتن همچنان به حیات خود ادامه دهد. برای بقای برجام قرار است اروپا تضمین‌های به ایران بدهد تا منافع ایران تضمین شود و تهران برجام را ترک نکند. چندی پیش وزرای خارجه کشورهای ۱+۴ و ایران بسته اقتصادی را از طرف کشورهای اروپایی به ایران ارائه کردند که از سوی مقامات ایران چندان مورد استقبال قرار نگرفت. روز گذشته نیز یک روزنامه آمریکایی گزارش داد: دولت‌های انگلیس، فرانسه و آلمان برای حفظ توافق هسته‌ای در حال ایجاد کانال‌های مالی میان بانک مرکزی ایران و بانک‌های خودشان هستند. به گزارش روزنامه وال استریت ژورنال، چند مقام اروپایی گفته‌اند که دولت‌های انگلیس، فرانسه و آلمان به ایران اعلام کردند که از طریق فعال کردن حساب‌های بانک مرکزی ایران در بانک‌های ملی این سه کشور اروپایی در حال ایجاد یک کانال مالی به منظور حفظ توافق هسته‌ای هستند، اما تحقق آن را به اجرای قوانین FATF گره زده‌اند.همچنین مقامات درگیر در این رایزنی‌ها به وال‌استریت ژورنال گفته‌اند: گزینه فعال کردن حساب‌های جدید یا قدیمی بانک مرکزی ایران در بانک‌های اروپا یکی از چند گزینه‌ای است که دولت‌های انگلیس، فرانسه و آلمان به‌طور جدی در حال بررسی آن هستند، با این هدف که با فعال شدن این حساب‌های غیر دلاری، ایران راحت‌تر بتواند درآمدهای نفتی خود را (پس از وضع مجدد تحریم‌های آمریکا) به کشور بازگرداند.
ایران مطمئن‌ترین بازار برای خارجی‌ها
این اقدام را می‌توان اولین گام منسجم اروپا در راستای عمل به وعده‌اش برای حفظ توافق هسته‌ای دانست، وزیر امورخارجه ایران نیز تاکید کرده است که شرکای خارجی ما این واقعیت را درک کرده‌اند که بازاری مطمئن‌تر و ایمن‌تر از ایران برای فعالیت‌های اقتصادی وجود ندارد. «محمد جواد ظریف» معتقد است که جهان بر سر یک دوراهی است که آیا بپذیرد امریکا منع سیاسی و اقتصادی خود را بر بقیه دنیا تحمیل کند یا اینکه بتوانند براساس یک نظام قانونمند که امریکا نیز زمانی جزو پایه گذاران آن بود، به تبادلات خود ادامه دهند. ظریف تاکید دارد که لازم است عادت آمریکا در زیر پا گذاشتن قراردادهای بین المللی در زمینه های اقتصادی، سیاسی و حقوقی، به وسیله جامعه بین المللی متوقف شود؛ وگرنه آینده خوبی برای نظام بین المللی، نظم جهانی و اقتصاد جهانی وجود نخواهد داشت.
توافق روسیه و اروپا
در این میان نماینده روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز از توافق این کشور با اروپایی‌ها بر سر یکسری اقدامات مشترک برای حمایت از تعاملات اقتصادی با ایران در برابر تحریم‌های آمریکا خبر داده است. به گزارش اینترفکس، «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته (سه‌شنبه) اظهار کرد: با اروپایی‌ها به توافقی برای کار روی یکسری اقدامات مشترک برای حمایت از تعاملات اقتصادی در برابر تحریم‌های ضدایرانی آمریکا دست یافته‌ایم. اولیانوف تاکید کرده است ایران باید به اجرای تعهداتش ذیل برجام به ویژه تعهدات مربوط به تضمین دسترسی کارشناسان آژانس به تاسیسات این کشور علیرغم خروج آمریکا ادامه دهد.
نماینده روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزود: ما امیدواریم که با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران، کانال‌های انتقال محصولات با کاربرد دوگانه به ایران موثرتر عمل کنند. در حال حاضر رویه‌های عملیاتی این کانال‌ها که به منظور انتقال محصولات هسته‌ای و با کاربرد دوگانه به ایران ایجاد شده است نیازی به تغییر ندارد.
اهمیت امنیتی برجام برای اروپا
به عقیده کارشناسان برجام برای اتحادیه اروپایی اهمیت امنیتی و استراتژیک دارد و عامل اقتصاد در پایین‌ترین رده اهمیت برای اروپا قرار می‌گیرد، البته این به این معنا نیست که مسائل اقتصادی برای اتحادیه اروپا اهمیت چندانی ندارد.
GDP حدود ۱۶ تا ۱۷ هزار‌میلیارد دلار و دارا بودن کمتر از یک سوم از حجم کل تجارت جهانی، با داشتن حدود ۲ هزار‌میلیارد دلار صادرات و نزدیک به ۱/ ۷ هزار‌میلیارد دلار واردات که، ۲۰درصد از کل صادراتش به آمریکا است و حدود ۲۰درصد از کل وارداتش از چین است، همه این آمار نشان می‌دهد که که این اتحادیه نگاه ویژه ای به مسائل اقتصادی دارد. اما حجم کل مراودات اقتصادی اروپا با جمهوری اسلامی ایران حداکثر ۲۵میلیارد دلار است. در حالی که این حجم از مراودات فقط با آمریکا، بیش از ۷۰۰ میلیارد دلار است که تراز مثبت اروپا بیش از ۱۶۰ تا ۱۷۰میلیارد دلار است. حجم اقتصاد مشترک بین آمریکا و اروپا، بیش از ۳۲۰۰میلیارد دلار است. یعنی آمریکا حدودا بیش از ۲۶۰۰میلیارد دلار در اروپا سرمایه‌گذاری دارد.
این آمار بیانگر این نکته است که ایران نمی‌تواند به عنوان یک شریک تجاری برای اتحادیه اروپا از اهمیت چندانی برخوردار باشد، بلکه آنها به دنبال امنیت، ثبات و پایداری هستند. کارشناسان معتقدند که سه جریان به شدت امنیتی بر حساسیت شرایط استراتژیک اتحادیه افزوده است. اول، شکاف بین‌آتلانتیکی ناشی از یکجانبه‌گرایی و سیاست خارجی تهاجمی آمریکا، دوم، تمایلات توسعه‌طلبانه تدریجی روسیه اوراسیا و خاورمیانه نکته سوم مساله احتمال جنگ گسترده‌تر در خاورمیانه که این مساله، نقش ایران را برای اتحادیه در بستر امنیت بین‌المللی به‌شدت پر رنگ و پر اهمیت می‌کند. اروپا نقش ایران را در سرنوشت این چالش‌ها بسیار مهم می‌داند. آنها معتقد هستند که اگر احتمال برخورد میان قدرت‌های خاورمیانه، از جمله ایران، افزایش یابد و تضاد بین ایران با آمریکا به تخاصم تبدیل شود، اروپا خود را در میان انبوهی از آسیب‌ها و تهدیدات امنیتی خواهد دید.
همه این موضوعات می‌تواند دلایل محکمی باشد که حفظ برجام در راستای جلوگیری از بحرانی‌تر شدن محیط امنیتی خاورمیانه در دستور کار اتحادیه اروپا قرار گیرد. در این میان نکته نیز حائز اهمیت است که اروپا به نقش موثر ایران در جلوگیری از گسترش دامنه تروریسم در خاورمیانه واقف است، اما همواره از اعتراف به آن فرار می‌کند. اروپا نیک می‌داند ایران تاثیر زیادی در حفظ تعادل موازنه امنیتی در منطقه مهم خاورمیانه و خلیج فارس ایفا می‌کند. این دلایل نشان می‌دهد که حفظ برجام برای اروپا ابعاد امنیتی گسترده‌تری دارد.
نگرانی‌های اتحادیه اروپا از حفظ برجام
حفظ برجام از مهم‌ترین مسائل و اولویت‌های سیاسی امنیتی اقتصادی اروپا به شمار می‌رود، اما در عین حال باید محدودیت‌ها و ملاحظات را نیز مد نظر قرار دهد. اروپا از یک سو نگران حجم روابط اقتصادی و ملاحظات سیاسی امنیتی خود با ایالات‌متحده آمریکاست و از سوی دیگر رقابت با روسیه و حتی چین را در سر دارد همه اینها باعث شده است که در این راه احتیاط بیشتری را صرف کند.
با این وجود درست است که اروپا منافع خود را در حفظ برجام و ادامه کار با ایران می‌بیند، اما در قد و قواره یک بلوک قدرت مایل نیست که همه ملاحظات ایران و حتی همه تعهدات خود را مطابق برجام به انجام برساند.
با همه این توصیفات و ادله ارائه شده از سوی کارشناسان نقش اروپا برای ایران در مدیریت صحنه رقابت بسیار مهم است و به همان میزان ایران نیز برای اروپا حائز اهمیت است. اروپا به ظرفیت‌های امنیتی ایران در خاورمیانه نیازمند است و ایران به ظرفیت‌های اقتصادی و سیاسی اروپا نیاز دارد.
مهم‌ترین مساله برای اتحادیه اروپایی در سطح منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، نگرانی از توسعه ناامنی گسترده، تداوم جنگ است. گسترش نا امنی و جنگ اثرات نامطلوب برای اروپا در پی خواهد داشت. در واقع احتمال وقوع موج بزرگ‌تر فرار و مهاجرت به سمت اروپا، احتمال گسترش دامنه جنگ به حوزه منافع سیاسی اقتصادی اروپا و افزایش بحران انرژی و بهره‌برداری روسیه از این بحران برای ایجاد تنگنای انرژیک علیه اروپا، این اتحادیه را نگران کرده است و حفظ برجام و نقش ایران را در جلوگیری از این چالش‌ها بسیار موثر می‌داند.
سایر اخبار این روزنامه
بازارهای اولیه، ثانویه، ثالثیه و رابعیه ارزی چیست؟
نامه رییس مجمع تشخیص به دبیرشورای نگهبان درباره پالرمو
نیاز امروز کشور تعهد تخصص و عقلانیت است
آمده‌ام تا به یوونتوس برای قهرمانی در اروپا کمک کنم
قاضی در ساخت یا انتشار مستند بیراهه نقشی نداشت
نامه رییس مجمع تشخیص به دبیرشورای نگهبان درباره پالرمو
آیا عراق به جای ایران از عربستان برق وارد می‌کند؟
قطع صادرات برق به عراق طبق توافقنامه است
کشف فساد اقتصادی به ارزش 21هزار میلیارد تومان در یک ساله گذشته
بسته ۱+۴ هنوز به بررسی بیشتر نیاز دارد
یورو به شرط FATF
