ماجرای کتاب مورد تحسین آیت‌ا...‌هاشمی

«مصلحت‌نامه» از سوی نشر ثالث منتشر شد
ماجرای کتاب مورد تحسین آیت‌ا...‌هاشمی
آرمان- علی‌زمانی: حاشیه‌نگاری دیدارهای آیت‌ا...‌هاشمی از سوی سایت شخصی ایشان از سال ۹۱ آغاز شد و به سرعت موفق شد جای خود را به عنوان نمونه‌ای قابل اعتنا از مدل جدید حاشیه نگاری متناسب با شخصیت رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام باز کند و این اقبال تا جایی پیش رفت که حضرت آیت‌ا...‌هاشمی در مرقومه‌ای ضمن ماهرانه خواندن روش نویسندگان در توضیح مطالب مبهم تاریخی، قلم آنها را شایسته تحسین خواندند و تاکید فرمودند که طبیعی است این حاشیه‌نگاری‌ها فراتر از متن بروند. با توجه به انتشار دوره دو جلدی حاشیه نگاری دیدارهای آیت‌ا...‌هاشمی از سوی نشر ثالث با عنوان «مصلحت‌نامه» مصاحبه‌ای با نویسندگان این کتاب ترتیب دادیم که شرح آن در پی می‌آید:
درباره چگونگی موضوع حاشیه‌نگاری دیدارهای آیت‌ا...‌هاشمی توضیحاتی بفرمایید؟


زهرا شیدوش: بسم‌ا... الرحمن‌الرحیم. با گرامیداشت یاد وخاطره حضرت آیت‌ا...‌هاشمی رفسنجانی (ره) که به راستی داغ فقدان ایشان به این زودی‌ها از یادها نخواهد رفت، باید عرض کنم که حاشیه نگاری دیدارهای آیت‌ا...‌هاشمی رفسنجانی امری بی سابقه در ۳۵ سال گذشته بود و با حسن ظن ایشان نسبت به پیشنهاد آقای محمودی به عنوان دبیر اجرایی سایت شخصی آیت‌ا... آغاز شد و به سرعت نیز مورد اقبال رسانه‌ها و شخص ایشان قرار گرفت.
محمد محمودی: به نام خداوند مهربان که اکنون میزبان روح پاک حضرت آیت‌ا...‌هاشمی رفسنجانی است و آرزوی اینکه ایشان همچون زمان حیات خود بازهم ما را در ادامه این مسیر سخت یاری فرمایند. باید عرض کنم که من همیشه در پی ایجاد مدلی خبری، تحلیلی و تاریخی از اخبار حضرت آیت‌ا...‌هاشمی بودم که خوشبختانه از شهریور ماه سال ۱۳۹۱ شروع شد و تا آخرین حاشیه نگاری از دیدار استاندار و جمعی از دست اندرکاران تولید و اقتصاد استان کرمان، حدود ۵ روز قبل از رحلت ایشان، ادامه پیدا کرد.
چگونه به این مدل حاشیه نگاری رسیدید؟
شیدوش: حاشیه نگاری‌ها فقط معمولا به برخی مسائل پیرامونی دیدارها می‌پردازد، ولی شخصیت خاص و منحصر به‌فرد حضرت آیت‌ا...‌هاشمی اقتضا می‌کرد با عبور از مدل‌های جاری با یک‌سازو کار جدید و مبتنی بر سه عنصر خبر، تحلیل و تاریخ به همراه تشریح فضای عمومی دیدارها انجام شود که خوشبختانه این کار مشکل به سرانجام رسید.
محمد محمودی: این حاشیه‌نگاری‌ها بر دو بخش استوار گردید که بخش اول آن از سوی خانم شیدوش به صورت حضور در دیدارها و تنظیم ساختار اولیه حاشیه‌نگاری‌ها انجام می‌شد و در بخش دوم قسمت تحلیلی، تاریخی آن از سوی من به متن اصلی اضافه می‌شد و پس از تایید نهایی توسط شخص حضرت آیت‌ا...‌هاشمی منتشر می‌شد.
علت توجه آیت‌ا...‌هاشمی رفسنجانی را به این حاشیه‌نگاری‌ها تا جایی که آن را حتی «فراتر از متن» قلمداد کردند، چه بود؟
شیدوش: حضرت آیت‌ا... رفسنجانی به معنای واقعی «کریم انقلاب» بودند واین تعریف را نیز باید بر مبنای کرامت بی‌دریغ ایشان ارزیابی کرد، ولی واقعا برای ما باعث افتخار بزرگی بود که شخصیتی با آن قلم ممتاز و توانا که نمونه‌های بی بدیل آن نوشتن آثاری ارزشمند همچون امیرکبیرو اعلامیه‌های کم نظیردوران مبارزه و مکاتبات تاریخی بعد از انقلاب (همچون نامه نگاری‌های ماندگار با صدام بعد از پذیرش قطعنامه ۵۹۸)مشهود و بارزبود، قلم نگارش این حاشیه نگاری را ماهرانه و شایسته تحسین بدانند و حتی در یکی از دیدار‌های حضوری فرمودند که خواندن این حاشیه‌نگاری‌ها برای خود ایشان هم تاثیر گذار است.
محمودی: همان‌طور که خانم شیدوش اشاره کرد، توجه و اقبال حضرت آیت‌ا...‌هاشمی که تا آخرین روزهای حیات مبارکشان به این حاشیه نگاری‌ها نیز ادامه داشت، واقعا از شخصیت کریم ایشان نشات می‌گرفت، ولی به نظر بنده همان‌طور که متدلوژی شخصیت شناسی ما از ایشان در سایت شخصی مورد پسندشان بود، مدل حاشیه نگاری‌ها که در امتداد همان متدلوژی و مبتنی بر بسط تاریخی تفکرشان و عبور از تقدیس شخصیت فردی شان بود، مورد اقبال آن شخصیت یگانه تاریخ انقلاب قرار گرفت، ضمن اینکه احاطه تدریجی بر تاریخ انقلاب و خاطرات ایشان به قدر و غنای ما می‌افزود و موجبات واکاوی مقاطع مهم تاریخی انقلاب نظیر حرام کردن مبارزه علیه شاه توسط برخی چهره‌ها، تاریخ دفاع مقدس و ناگفته‌های پایان جنگ، دوران سازندگی و اصلاحات و در نهایت ظهور«جریان انحرافی» را برای ما فراهم آورد.
چگونه به فکر انتشار کتاب افتادید؟ آیا این موضوع هم با مشورت آیت‌ا...‌هاشمی انجام شد؟
شیدوش: با توجه به نکات مهم تحلیلی، خبری و تاریخی مندرج در این حاشیه‌نگاری‌ها که قرارگیری مستندات و ارجاعات تاریخی را اجتناب ناپذیر می‌نمود، این تصمیم مشترک ما بود که کار کتاب را به صورت دوره‌های سالیانه انجام بدهیم که خوشبختانه پیشنهاد آن در مرداد ماه سال گذشته به محضر حضرت آیت‌ا... داده شد و با استقبال ایشان هم روبه‌رو شد و نسخه‌های اولیه به محضر و تایید ایشان هم رسید.
محمودی: از نگاه من مجموع حاشیه نگاری‌ها و مستندات و ارجاعات پیرامونی آن که از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۹۵ را شامل می‌شود، فشرده‌ترین دوره «هاشمی‌شناسی» است که می‌تواند نگاه و تفکر مبتنی بر اعتدال و مصلحت گرایی ایشان را از ابتدای پیدایش انقلاب تا زمان رحلت ایشان را به‌خوبی برای خوانندگان تبیین کند، ضمن آنکه این امکان را هم برای علاقه مندان مهیا می‌نماید که از اتفاقات مهم سال‌های اخیر نظیر چگونگی حضور ایشان در انتخابات ۹۲ و دفاع تمام قد از دولت روحانی و برجام با ذکر کامل ناگفته‌ها اطلاع کامل پیدا کنند.
با اینکه پرسش‌های زیادی پیرامون این کتاب وجود دارد، اما ترجیح می‌دهیم که در زمانی دیگر و با دریافت بازخوردهای آن در جامعه به مصاحبه مجددی با شما بپردازیم. به عنوان آخرین سوال آیا نکته نا گفته‌ای دارید؟
شیدوش:خدای بزرگ را شاکرم که با وجود کم استحقاقی فرصت مجاورت این مرد بزرگ و آسمانی را برایمان فراهم کرد و این کتاب را به روح پاک ایشان و همسر گرانقدرشان تقدیم می‌کنم و امیدوارم که دعای خیرشان همچنان بدرقه راه و زندگی ما باشد.
محمودی: من نیز در احساس خانم شیدوش شریک هستم و هرگز روزگار مجاورت با حضرت آیت‌ا...‌هاشمی را از خاطر نخواهیم برد و همان‌طور که به خود ایشان هم قول دادم، مابقی عمر ناقابل خود را وقف روشن نگاه داشتن چراغ تفکرشان خواهم کرد. در اینجا لازم می‌دانم از آقای مهندس محمد‌هاشمی که باور و اعتقادشان ما را همیشه یار بود، نهایت تشکر را نموده و از آقای جعفریه، مدیر محترم نشر ثالث که علاقه مندانه و به تنهایی بار انتشار این کتاب را بردوش کشیدند، نهایت قدردانی را بنمایم و امیدوارم دعای خیر حضرت آیت‌ا... بدرقه راهشان باشد. نکته‌ای را هم در پایان باید عرض کنم دوره دو جلدی منتشر شده از سوی نشر ثالث مربوط به حاشیه نگاری دیدارهای حضرت آیت‌ا...‌هاشمی در حد فاصل سال‌های ۱۳۹۳-۱۳۹۱ بوده و دوره دو جلدی بعدی کتاب مصلحت نامه با حاشیه نگاری دیدارهای رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال‌های ۱۳۹۵-۱۳۹۳ در دست تدوین است که امید وارم در اولین سالگرد ارتحال ایشان به مرحله انتشار برسد.