روزنامه جمهوری اسلامی
1397/05/08
«بیکاران شیک» نتیجه بیتوجهی به مهارت آموزی جوانان
مجید زندیاگر جوانی که با انگیزه رسیدن به شغل به اصطلاح آبرومند به دانشگاه میآید، پس از دریافت مدرک کارشناسی نتواند به شغل مورد نظر خود برسد،سعی میکند با دریافت مدرک کارشناسی ارشد، به خواسته مورد نظر خودش دست یابد.اگر بازهم نتواند به خواستههای درآمدزایی خود در سطح و به اصطلاح شان فوق لیسانسیاش برسد، تلاش برای دریافت مدرک دکترا یقینا برای او بسیار با اهمیت میشود و امروز بدون تردید بسیاری از جویندگان کار در ایران دارای مدرک کارشناسی ارشد و دکترا هستند که کماکان به دنبال شغلی در شان مدرک تحصیلی خود روزگار میگذرانند!
این افراد که نتیجه توجه افراطی دولت و جامعه به توسعه دانشگاهها و دریافت مدرک دانشگاهی و بیتوجهی نظام آموزشی و حتی خانوادهها به «مهارت آموزی» هستند، روز شنبه هفته جاری از زبان وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی عنوان «بیکاران شیک» را دریافت کردند که حاضر به مهارت آموزی نبوده و نیستند، وعلیرغم زندگی در دهه سوم عمر خود، هنوز ازسوی خانوادهها تامین مالی میشوند.
«علی ربیعی» در مراسم اختتامیه هجدهمین دوره از مسابقات ملی مهارت با انتقاد از شیوه مدرن شدن جامعه افزود: «کج و بد» مدرن شدن سبب شد تا مفهوم استخدام با شغل تغییر کند و مهارت آموزی به حیطه فراموشی سپرده شود.این روزها استخدام و رسیدن به یک منصب، مفهوم خوشبختی محسوب میشود و دیگر کسی داشتن مهارت را مایه مباهات نمیداند.درحالیکه نیروی انسانی بیمهارت، نمیتواند ارزش افزوده خلق کند و ما حتی در تربیت « کاردان فنی تجربی» مشکل داریم.
سخنان وزیر کار، اگر چه بخشی از مشکلات ساختاری دهههای متمادی کشور به ویژه در بخش آموزش و پرورش، آموزش عالی و دانشگاهها و حتی بدنه خود وزارت کار را نشان میدهد، اما آنچه اکنون میبینیم ضعف فرهنگ کار و علاقه بیکاران به پشت میز نشینی است که جامعه را گرفتار بحران بیکاری کرده است. ضعف نگاه ارزشی به کار و کارگر سبب شده که بخش بزرگی از جوانان این کشور در قالب لشکر بیکاران جای داشته باشند، چرا که بیکاری جوانان خصوصا جوانان تحصیل کرده امروزه یکی از دردهای غیرقابل درمان بسیاری از خانوادههای دارای فرزند جوان شده است که هر روز در به در به دنبال شغل اداری و به اصطلاح در شان مدرک تحصیلی خود میگردند که اتفاقا برای آن هم هزینههای هنگفتی پرداخت کردهاند.
البته جوان ایرانی هم در همین جامعهای رشد کرده است که هنوز وزرایش تبلیغات ایجاد سالانه یک میلیون شغل را ملاک موفقیت خود میدانند، اما نتوانستند فرهنگ کار را تقویت کنند.فرهنگی که به جای کار در جستجوی شان و هویت فردی و فامیلی است به همین دلیل بیش از 3 میلیون شغل در ایران در اختیار اتباع خارجی قراردارد.
این درد ملی درحالی دامن همه را گرفته است که تعداد شغل ایجاد شده سالانه در کشور به گرد بیکاران هم نمیرسد، چرا که بالغ بر یک سوم جمعیت کشورما جوان هستند و طبیعتا به دنبال شغل، مسکن،و حل مساله ازدواج خود میگردند.اما اگر کار نداشته باشند، نه میتوانند ازدواج موفقی داشته باشند و نه میتوانند سرپناهی برای خود تهیه نمایند.و به یقین میتوان مطرح کرد که اکنون حل مشکلات اجتماعی و حتی سیاسی کشور نیز به حل مساله اشتغال جوانان گره خورده است؛ ولی چرا هنوز نتوانستهایم در این مسیر به راه حل غیرمقطعی برسیم؟
راه حل آقای وزیر برای مهارت آموزی اگر چه شرط لازمی است، اما کامل نیست چراکه در این راه همه وزارتخانهها و سازمانها و حتی خانوادهها باید گرد یک محور و برنامه مدون حرکت کنند. چرا که اشتغال و مهارت آنچنان به هم تنیدهاند که در همه جای دنیا این موضوع که نخست مهارت و سپس اشتغال و یا نخست اشتغال و سپس ارتقاء مهارت باشد، سیاستگزاران اشتغالزایی را به خود مشغول کرده است و تنها کشورهایی موفق هستند که کار در آن جامعه عار نباشد و مهارت آموزی را اصلیترین شرط آموزش و پرورش ابتدایی و عالی بدانند.چراکه توسعه حقیقی در بخش کار و تولید انسانهای با مهارتی را میخواهد که از مهارتهای فنی و شغلی و مهارت برای تعامل با محیط و زندگی، بیشتر برخوردار باشند.
علی زرافشان، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در این باره با تاکید بر ضرورت تکمیل چرخه «مهارت آموزی» نسل جوان برای حذف بیکاری در دهههای آینده میگوید: وزارت آموزش و پرورش نیز با درک وجود چنین حفرهای در ساختار آموزشی کشور به طور آزمایشی طرح ایران مهارت را در 8 استان آغاز کرد در سال 97 و 98 در همه استانها 10 درصد دانشآموزان را تحت پوشش طرح مذکور قرار میدهد تا حداقل 300 هزار نفر در این طرح آموزش ببینند.
وی با اشاره به دنبال کردن دو هدف ازسوی وزارت آموزش و پرورش برای گسترش مهارت آموزی ادامه میدهد: هدف اول تامین شایستگی مهارتی و هدف دیگر آشنایی دانشآموزان با آموزشهای مهارتی برای انتخاب رشته در دوره دوم متوسطه است.
معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش همچنین با اشاره به دو درس کار و فناوری که از پایه ششم شروع شده و تا نهم آموزش داده میشود و همچنین درس هنر که زمینههای هنری را برای دانشآموزان مستعد پوشش میدهد، از آنها به عنوان طرحهایی برای افزایش مهارت آموزش دانشآموزان نام میبرد.
وی با تاکید بر اینکه صرف آموزش مهارت منجر به اشتغال نمیشود، میافزاید: اگر هدف اشتغال باشد باید در کنار مهارت کارآفرینی هم آموزش داده شود که در طرح کاشف این موضوع دیده شده است. طرح کاشف را سال گذشته برای یک میلیون و 800 هزار دانشآموز اجرا کردیم؛ در این طرح که بر مبنای استاندارد کارآفرینی نوشته شده است شناسایی استعدادها براساس آزمونی که در دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران گرفته شد، انجام گرفت.
وی تشکیل بازارچههای کسب و کار دانشآموزی را از خروجیهای این طرح معرفی میکند و میافزاید: برگزاری جشنوارهها و مراکز کارآفرینی و بازارچههای اشتغال حاصل پیوند بین آموزش و اشتغال است که در همین زمینه در خراسان رضوی جشنوارهای برپا شد و از 60 طرحی که منتج به اشتغال شده بود، تقدیر شد. خوشبختانه دانشآموزان در بازار مجازی نیز فعالیت دارند و میتوانند تولیدات خود را برای عرضه به کل ایران و فارغ از محدودیتهای منطقهای عرضه کنند.
معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش میگوید:هماکنون 38 درصد دانشآموزان دوره متوسطه در شاخه کار و دانش و فنی حرفهای مشغول تحصیل هستند و با استقرار پایه 12 در سال تحصیلی پیش رو جمعیت دانشآموزی این شاخهها به بیش از 900 هزار دانشآموز خواهد رسید.
زرافشان نیز با نگرانی از وجود فارغ التحصیلان بیکار دانشگاهی میافزاید: اگر سرمایهگذاری درمهارت آموزی پیش از دانشگاه ایجاد شود، در ورود به اشتغال کمک بیشتری به دانشآموز خواهد شد اگرچه اکنون نیز 75 درصد شاغلان در کشور دارای مدرک دیپلم و فارغ التحصیل مدارس هستند و 25 درصد شاغلان تحصیل کرده دانشگاهی هستند.
وی با درخواست از دولت و مجلس برای تامین به موقع بودجه آموزشگاههای فنی و حرفهای ادامه میدهد: در برنامه ششم توسعه، توسعه کمی و کیفی آموزش مهارتی را به عنوان یک تکلیف عمومی مدنظر داریم و باید 50 درصد دانشآموزان دوره متوسطه در شاخه فنی وحرفهای و کاردانش مشغول به تحصیل شوند.
دکتر مسعود برومند، معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز با تاکید بر لزوم استفاده از امکانات سایر دستگاهها برای مهارتآموزی دانشجویان، میگوید: براساس آمارها، در سال گذشته، 37 درصد از مهارت آموختگان مراکز دولتی و آزاد سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور که اشتغال یافتهاند از میان دانشجویان بوده که این تعداد بالغ بر 580 هزار نفرمیشود.
وی افزود: برای رسمیت بخشیدن به این آموزشها از سال گذشته تفاهمنامهای با سازمان آموزش فنی و حرفهای امضا شد. در این تفاهمنامه طرفین پذیرفتند کارآموزی دانشجویان باید در کارگاههای مهارتی فنی سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور بگذرد و در ازای آموزشهای ارائه شده گواهینامه صلاحیت نیز اعطا شود.آئین نامههای این طرح تهیه ودر سال جاری این طرح اجرایی شده است و اجرای آن باعث میَشود که سازمان آموزش فنی و حرفهای به دانشگاهها نزدیک شود.
برومند انطباق محتوای آموزشی در کارگاههای آموزش فنی و حرفهای با آموزشهای دانشگاهی را هم از دیگر اقدامات این وزارتخانه عنوان میکند و ادامه میدهد: ایجاد انگیزه برای دانشجویان به منظور ورود آنها به حوزههای مهارتافزایی از دیگر اقدامات ما در این حوزه بوده است.بر همین اساس ما تفاهمنامهای با نیروهای مسلح به امضا رساندیم که براساس آن دانشآموختگان دانشگاهها بتوانند بخشی از دوران سربازی خود را در آزمایشگاهها گذرانده یا به عنوان دستیار پژوهشی در دانشگاهها مشغول به فعالیت شوند.
وی با تاکید بر اینکه آئیننامه این تفاهمنامه تدوین شده است، میافزاید: در سال جاری 700 نفر در این دورهها معرفی میشوند ولی قبل از آن نیاز است تا سیستمهای ما مکانیزه شود که این امر در دستور کار قرار دارد.
دکتر برومند با اشاره به برنامههای دانشگاهها برای مهارتافزایی دانشجویان ادامه میدهد: این تجربیات باید توسعه یابد تا همه دانشگاهها بتوانند از تجربیات به دست آمده در فعالیتهای پراکنده استفاده کنند. بر این اساس اقدام به سنجش میزان اشتغال فارغالتحصیلان دانشگاهی کردیم که در این راستا از دانشگاهها خواسته شده است تا از طریق کانون فارغالتحصیلان، آمار مربوط به اشتغال دانشجویان را در هر حوزه به ما اعلام کنند. ما همچنین از موسسه آموزش و پژوهش وزارت علوم درخواست کردیم تا میزان اشتغال دانشجویان و فارغالتحصیلان دانشگاهی را از طریق سازمانهایی چون تامین اجتماعی و گذرنامه مورد بررسی قرار دهد.
دکتر برومند با تاکید بر اینکه در شرایط فعلی باید گامهای بزرگی برای ایجاد اشتغال برای نیروهای تحصیل کرده برداشته شود، ادامه میدهد: ما راهی نداریم جز اینکه همه سازمانهای مربوط در این حوزه وارد میدان شوند. که اجرای طرح فرصت مطالعاتی در صنعت یکی از ضرورت برای مهارتافزایی فارغالتحصیلان دانشگاهی است.
سلیمان پاک سرشت،معاون وزیر کار و رئیس سازمان فنی و حرفهای نیز مهارت آموزی را کلید حل مشکلات کشور در بخش کاهش شمار بیکاران به ویژه بیکاران شیک پوش میداند و میافزاید: با توسعه مهارت آموزی، راهی جدید را تجربه و به توسعه میرسیم.چرا که کشور به وجود جوانان نخبهای که بتوانند در بخش مهارت آموزی صاحب عنوان و مدال شوند، نیاز دارد.
وی با هشدار نسبت به فقر مهارتی در کشور، میگوید: مهارت آموزی هنر تبدیل دانایی به توانایی است و وظیفه داریم از مدیرانی که میخواهند درد جامعه را با مهارت آموزی حل کنند، حمایت کنیم. مهارتآموزی در شرایط فعلی به عنوان اقدام اساسی و مورد اجماع نظر همه حوزهها در مسیر توسعه اشتغال و توانمندسازی نیروی انسانی مطرح است.
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ادامه میدهد: اینکه مهارت نیروی کار در کشور ما کافی نیست و این ضعف خود در مصادیق مختلفی آشکار میکند از جمله در بیکاری فارغالتحصیلان و بهرهوری نیروی کار شاهد آن هستیم، ضرورت برداشتن گامهای جدید در حوزه مهارتآموزی را الزامی میکند.
پاک سرشت با اشاره به این نکته که پیوند بین آموزشهای رسمی و غیررسمی همواره به عنوان یک دغدغه در حوزه مهارت آموزی مطرح بوده است، تاکید میکند: دستگاههای مختلفی که در این حوزه ماموریت دارند، گرچه تا به حال به صورت منفصل کارهایی را انجام دادهاند اما همگرایی این دستگاهها ضروری بوده است.
وی گفت مصادیقی از این همگرایی و اقدامات مشترک به نام طرح ایرانمهارت که در سال 1396 مصوب شده و این طرح مربوط به دوره اول و دوم متوسطه برای آشنایی دانشآموزان با فضای کار و مهارتهای مرتبط با استعدادهای آنها و فعالیتهای کارآفرینانه در نظر گرفته شده است و بر مبنای تفاهمنامه نیز میان سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور و وزارت آموزش و پرورش دستورالعمل اجرایی آن تصویب شده است.
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور با اشاره به برگزاری دورههای آموزشی مهارتی در آموزشگاههای آزاد فنی و حرفهای در چند استان به صورت پایلوت،می گوید: مرحله اول این طرح به صورت آزمایشی در استانهای قزوین، مرکزی، سمنان، گلستان، مازندران و البرز بوده، به صورت دورههای 20 ساعته مهارتی در خارج از ساعات فعالیتهای تحصیلی به اتمام رسیده و از مهر ماه امسال اجرای سراسری آن در کشور آغاز خواهد شد.
وی طرح دیگر را طرح مهارتی سازی آموزشهای دانشگاهی در قالب همکاری با وزارت علوم تحقیقات و فناوری برمی شمرد و میافزاید: تفاهمنامه این کار برای اجرای آن در چند مرحله منعقد شده است، در مرحله اول واحدهای کارآموزی دانشجویان قرار است در مراکز آموزش فنی و حرفهای گذرانده شود و نظام ارزشیابی هم برای آن دیده شده است که چارچوب کار آماده است.
پاکسرشت ادامه میدهد: گام دوم ورود مراکز آموزش فنی و حرفهای به واحدهای کارگاهی دانشجویان است که این کار نیاز به برنامهریزی دقیق دارد چرا که ارزشیابی تحصیلی دانشجویان نیز مطرح است لذا با برنامهریزی این تعریف از مهرماه آغاز خواهد شد.
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور با اشاره به اینکه 40 درصد افرادی که به مراکز آموزشی این سازمان مراجعه میکنند فارغالتحصیلان دانشگاهی هستند، میگوید: انجام فعالیتهای مشترک با دانشگاهها مهارت را در زمانی کوتاهتر (دوران تحصیل) به دانشجویان منتقل میکند. همچنین اگرمسابقات ملی مهارت با همکاری دستگاههایی که در بحث مهارت فعالیت دارند، برگزار شود و برای سال بعد الگوی جدید و فراگیری برای برگزاری این مسابقات در نظر گرفته خواهد شد.
***
نقش خانوادهها در حل مشکل بیکاری جوانان
خانوادهها به حق از بیکاری جوانان فارغ التحصیل دانشگاهی شکایت میکنند، ولی راه حل این مساله در دست هیچ کسی به تنهایی نیست و خود خانوادهها میتوانند بیشترین نقش را در توسعه فرهنگ کار در جامعه ایفاء نمایند. متاسفانه در خانوادههایی که جوانان بیکار دارند افراد آن خانواده سخت کوشی را ملاک موفقیت نمیدانند و جوان این خانواده هم برای پیدا کردن شغل بیش از آنکه به فکر افزایش توانایی خود باشد، به دنبال پیدا کردن رابطه، پارتی و نامه نگاری است. و عجیب خواهد بود اگر بگویم در بازار کار کارفرمایان بسیاری به دنبال افراد کار بلد هستند،اما نمییابند تا با کمک آنها نیازهای شرکت، موسسه و کارگاه و کارخانه خود را برطرف سازند و درد از این بالاتر هم نیست که متقاضیان چنین کارهایی بیشتر از آنکه به قدرت فکر و پیشبرد کاری که قرار است به آنها سپرده شود،فکر کنند؛ مدرک دانشگاهی رو میکنند که نمیتواند مشکل اصلی کارفرمایان جویای تکنیسین کاربلد را حل کند.
همچنان که اشاره شد صنعت و دانشگاه نیز هر کدام در این میان رسالتی دارند که تکمیلکننده هم هستند و مهارتهای آموزش داده شده در دانشگاهها باید طوری باشد که دانش آموختگانش بتوانند برای حضور در بازار کار یا فعالیت در صنایع مختلف دارای علم و آگاهی عملیاتی و اجرایی باشند و با به روز رسانی آگاهیهای فنی خود، نیازهای صنعت را برآورده سازند و علم آنها صرفا برای علم آموزی و نگارش پایان نامه نباشد، بلکه علمی باشد که دردی از دردهای جامعه را علاج سازد.
*«بیکاران شیک» نتیجه توجه افراطی دولت و جامعه به توسعه دانشگاهها و دریافت مدرک دانشگاهی و بیتوجهی نظام آموزشی و حتی خانوادهها به «مهارت آموزی» است
*متاسفانه در بسیاری از خانوادههایی که جوانان بیکار دارند، افراد آن خانواده سخت کوشی را ملاک موفقیت نمیدانند و جوان این خانواده هم برای پیدا کردن شغل بیش از آنکه به فکر افزایش توانایی خود باشد، به دنبال پیدا کردن رابطه و پارتی است
*سلیمان پاک سرشت،معاون وزیر کار و رئیس سازمان فنی و حرفهای: با توسعه مهارت آموزی، به راهی جدید برای توسعه ملی میرسیم.چرا که کشور به وجود جوانانی نیاز دارد که بتوانند با مهارت آموزی به رونق کار و تولید کمک کنند
*علی زرافشان، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش: اگر سرمایهگذاری درمهارت آموزی پیش از دانشگاه ایجاد شود، در ورود به اشتغال کمک بیشتری به دانشآموز خواهد شد؛ زیرا 75 درصد شاغلان در کشور دارای مدرک دیپلم و فارغ التحصیل مدارس هستند و تنها 25 درصد شاغلان تحصیل کرده دانشگاهیاند
سایر اخبار این روزنامه
رئیس کل سازمان امور مالیاتی:
فهرست 50 نفر اول خریدار سکه به سازمان مالیاتی تحویل شد
رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس:
مشکل شرکت گاز پروم در تهران حل شد
بانک مرکزی:
بانکها سهام در اختیار خود در بنگاههای اقتصادی را واگذار کنند
جزئیات بازداشت شهرام جزایری در مرز بازرگان
شهرام جزایری هنگام فرار از کشور دستگیر شد
«التمیمی»، دختر مبارز فلسطینی پس از آزادی از زندان رژیم صهیونیستی:
مقاومت تا نابودی اشغالگری ادامه مییابد
ریلگذاری برای حذف همیشگی مسئله فلسطین
رئیس اتاق بازرگانی ایران مطرح کرد؛
استفاده از فضاهای مالی کشورهای دوست برای بیاثر کردن تحریمها
شهردار قم:
تغییر اقلیم خشک شهر قم با افزایش فضای سبز میسر میشود
«بیکاران شیک» نتیجه بیتوجهی به مهارت آموزی جوانان
دکتر ظریف در سومین نشست در یک ماه اخیر با فعالان اقتصادی:
اعتیاد آمریکا به تحریم را از بین می بریم
عصبانیت رئیسجمهوری مصر از هشتک «برو سیسی»
پسر ریگان: حامیان ترامپ، پوتین را حتی به دموکراتها هم ترجیح میدهند
برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در کشور مالی
معاون دادستان کل کشور:
حسابهای بانکی سایتهای شرط بندی مسدود میشود
دکتر روحانی «قانون اصلاح قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخابات شهرداران» را برای اجرا ابلاغ کرد