روزنامه قانون
1397/05/20
مجري قانون بقا
حيدرالعبادي در حالي عليه منافع ايران موضع گرفته و از همگرايي با آمريكا سخن ميگويد كه جايگاهش متزلزل است و مشخص نيست در آيندهاي نزديك در اين سمت باقي بماند يا خير!اينجا خاوميانه است؛ منطقهاي از اين جهان خاكي كه به دليل عدم ثبات در آن همواره شاهد رويدادهايي خاص و تلخ هستيم. اگر نظام جمهوري اسلامي ايران و تا حدودي تركيه را كناربگذاريم در كشورهاي ديگري كه در اين منطقه قراردارند، بحرانهاي سياسي، اجتماعي و اقتصادي بيداد ميكند. عراق، همسايه غربي و پردردسر ايران نيز از اين قاعده مستثنا نيست و ما شاهد آن هستيم كه همواره اين كشور شاهد درگيريها و بحرانهايي است كه گاهي دلايل داخلي دارد و گاهي نيز مسائل خارجي و بينالمللي عاملي براي آشفتگي در اين كشور ميشود.
در اين چندساله حضور نيروهاي تكفيري و به ويژه داعش در اين كشور تازهترين بحراني بود كه عراقيها با آن درگير شدند و اگر ايران به عنوان كشوري كه در منطقه تاثيرگذاري دارد، نبود و بامديريتراهبردي، براي ايستادگي مقابل تروريستها هزينه نميكرد، امروز مشخص نبود كه آينده اين كشور به كجا ختم ميشد.
ادعايي براي مصرف داخلي
البته بيشك هزينههايي كه براي اين كشور شده است، در ادامه برنامههايي محسوب ميشود كه سياستمداران ارشد جمهوري اسلامي تدوين كردند و به دنبال تقويت محور مقاومت بودند؛ به همين دليل يك معامله برد-برد صورت گرفت و امروز اگر مقامات عراقي مانند حيدرالعبادي، نخستوزير اين كشور در اظهاراتي قابل تامل ميگويد: «ما آنها (تحریمها علیه ایران) را یک خطای راهبردی و غیرصحیح میدانیم اما آنها را اجرا خواهیم کرد تا از منافع مردممان دفاع کنیم. ما با این تحریمها رابطهای نداریم و از آنها حمایت نمیکنیم اما به آنها ملتزم خواهیم ماند»، نبايد وي را تخريب كرد و زير سوال برد. اين فرد به عنوان يك عرب عراقي به دنبال سياستهاي خود براي باقي ماندن در قدرت است و به خوبي ميداند كه در عراق جمع قابل توجهي از مردم حس ناسيوناليسمي بالايي دارند و مليگرايي آنها ميتواند در آينده به نفع او تمام شود و به نوعي اين رويكرد و موضعگيري بيشتر مصرف داخلي دارد.
واكنش تند رسانه غربي
اما در روزگاري كه به عصر ارتباطات معروف است بيان اظهاراتي كه فقط گفته ميشود مصرف داخلي دارد، چندان قابل قبول نيست و همگان ميدانند زماني كه اظهارات يا واكنشي را بيان و نشان ميدهند، در كمترين مدت به آن سوي دنيا مخابره و تحليل ميشود.
در همين راستا يوورنيوز بعد از اين اظهارات العبادي با طعنه به موضعگيري اين سياستمدار عراقي در گزارشي با عنوان«آیا عراق میتواند تحریمهای آمریکا علیه ایران را اجرا کند؟» نوشت كه حیدر العبادی میگوید هرچند با تحریمهای آمریکا علیه ایران مخالف است، اما دولتش ناچار است آنها را اجرایی کند.
اما او از کدام دولت سخن میگوید؟ آیا قرار است همچنان در قدرت باشد؟ هرچند هنوز نمیتوانیم با قاطعیت به این سوال پاسخ دهیم، اما دستکم میتوان گفت که صندلی او چندان هم محکم نیست. صحبتهای آقای العبادی در ایران و عراق بيشتر با واکنشهای منفی همراه بود. شاید پررنگترین عکسالعمل علیه این موضع نخستوزیر عراق توییت محمود صادقی، نماینده مردم تهران باشد که روز پنجشنبه نوشت: دولت عراق، هنوز هزار و ۱۰۰ میلیارد دلار بابت غرامت جنگ هشت ساله به ایران بدهکار است. ما به لحاظ تنگناهای مردم این کشور در دریافت این غرامت تعلل کردهایم، اکنون نخست وزیر این کشور به جای جبران، با تحریمهای آمریکا علیه ایران همراهی میکند. اين رسانه غربي در ادامه گزارش خود نوشت كه اما حیدر العبادی در انتخابات اخیر چه جایگاهی به دست آورده است؟ طبق اعلام نتایج رسمی، وضعیت ائتلافهای پیش رو پس از شمارش نهایی آرای انتخابات پارلمانی به شرح زيراست:
سائرون به رهبری مقتدی صدر ۵۴ کرسی
الفتح به رهبری هادی عامری (حشد الشعبی) ۴۷ کرسی
النصر به رهبری حیدر العبادی ۴۲ کرسی
دولت قانون به رهبری نوری مالکی ۲۵ کرسی
حزب دموکرات کردستان عراق به ریاست مسعود بارزانی ۲۵ کرسی
ائتلاف الوطنیه وابسته به ایاد علاوی، ۲۱ کرسی
جریان الحکمه، وابسته به عمار حکیم ۱۹ کرسی
اتحادیه میهنی کردستان عراق، وابسته به خانواده جلال طالبانی ۱۸ کرسی
طعنه به آقاي نخستوزير
رسانه مذكور در ادامه گزارش خود كه به نظر ميرسد با انتقاد شديد از اين مقام عراقي نگارش شده است، ادامه داد كه اما عبادی تا چه اندازه در نظام سیاسی کنونی عراق تاثیرگذار است؟ او هرچند همچنان نخست وزیر عراق است، اما تضمینی وجود ندارد که این صندلی تا چند ماه دیگر هم به او وفا کند. اگر به لیست ائتلافهای پیروز در انتخابات عراق نگاهی بیندازیم، آقای عبادی، همین حالا در رده سوم قرار دارد و دو ائتلاف مقتدی صدر و هادی عامری را بالاتر از خود میبیند. هرچند داستان بازشماری صندوقها همچنان ادامه دارد و باید منتظر قصه دنبالهدار تایید آرا و تشکیل ائتلافها و شکلگیری دولت در این کشور باشیم، اما دیگر ائتلافها و جریانهای سیاسی عراق چه نگاهی به تحریمهای ضد ایرانی آمریکا داشتهاند؟ مقتدی صدر با اینکه در سالهای اخیر به تدریج از ایران فاصله گرفته است اما همچنان وجهه آمریکا ستیزیاش را حفظ کرده است. رهبر ائتلاف سائرون روز پنجشنبه، ۹ آگوست در بیانیهای بدون اینکه اشارهای به ایران داشته باشد سیاستهای تحریمی آمریکا را مورد انتقاد قرار داد: «سیاست تحریم ملتهای منطقه، همان سیاست «غذا و ذلت» است که آمریکا به بهانه دشمنی بر دولتها در اینجا وآنجا آن را به کار میبرد. اگر آمریکا این سیاست خود را کنار نگذارد، ما در مقابل خسارتهایی که به ملتهای منطقه وارد میشود، ساکت و دست بسته باقی نخواهیم ماند» اما فقط مقتدی صدر نبود که واکنش متفاوتی نسبت به اظهارات حیدر العبادی اتخاذ کرد.
نوری مالکی که از دیرباز روابط نزدیکی با جمهوری اسلامی ایران داشته است نيز روز پنجشنبه اعلام کرد که مخالف تحریمهای آمریکا علیه ایران است». البته نوری مالکی هم پا را فراتر از اعلام مخالفت نگذاشته و فقط به حمایت لفظی از ایران بسنده کرده است اما عمار حکیم، دیگر بازیگر سیاسی نزدیک به جمهوری اسلامی موضع محکمتری در حمایت از ایران اتخاذ کرد. این سیاستمدار شیعه روز پنجشنبه ۹ آگوست اعلام کرد: «ایران در معرض تحریم و حملهای است که اقتصاد و نظام سیاسی آنرا هدف قرار داده است. از همه میخواهم در این بحران کنار جمهوری اسلامی ایران بایستند و این کشور را یاری کنند». عمار حکیم فقط به همین حد بسنده نکرد و تاکید کرد كه عراق باید راه تنفس جمهوری اسلامی باشد:«تهران در همه بحرانها کنار ما ایستاد و وظیفه دینی و اخلاقی ما این است که امروز در کنارش بایستیم. ما مطمئنیم که جمهوری اسلامی با حکمت و هوشمندی رهبرش بر این بحران فايق خواهد آمد». وزارت خارجه عراق نيز روز چهارشنبه در بیانیهای از جامعه جهانی خواست به آمریکا فشار بیاورد تا از تصمیم خود صرف نظر کند. احمد محبوب، سخنگوی وزارت خارجه این کشور در بیانیهای گفت: «عراق حمایت درخشان ایران از ما در زمان تمام بحرانها را به یاد دارد. ما ضمن تقدیر از حمایتهای ایران در مبارزه با ترویسم، از جامعه جهانی میخواهیم که برای بازداشتن آمریکا از ادامه تحریمها علیه ایران، فشار بیاورد. ما مخالف اصل تحریم بر هر کشوری هستیم که در درجه اول منجر به فشار به مردم آن کشور میشود». اینها بخشی از اظهارات ناهمگون مقامات عراقی در خصوص تحریمهای ضد ایرانی ایالات متحده آمریکاست اما اینکه این افراد در چند ماه دیگر در صندلیهای خود حضور داشته باشند یا خیر، تردیدهای جدی وجود دارد. به هر حال، میلیونها شهروند عراقی، فارغ از گرایش سیاسی و میزان دوری و نزدیکی به ایران، همچنان تجربه تحریمهای گسترده علیه رژیم پیشین این کشور را به خاطر دارند. برنامه موسوم به «نفت در برابر غذا» که در بازه زمانی محدود قدرتنمایی شورای امنیت علیه حکومت صدام حسین اجرا شد، زندگی را برای بسیاری از عراقیها و به خصوص میلیونها کودک به جهنم بدل کرد. شاید بتوان گفت این تحریمهای کمرشکن در حافظه تاریخی عراق، مقدمهای برای از هم گسیخته شدن شیرازه جامعه در این کشور شد. بینظمی و هرج و مرجی که با جنگ اول خلیج فارس و در ادامه تحریمها در عراق حاکم شد، هنوز تمام نشده است. هرچند نمیتوان این واقعیت را از نظر دور نگه داشت که نیروهای نزدیک به جمهوری اسلامی در عراق از جایگاه برجستهای برخوردارند و هر دولتی که بر سر کار باشد، موضوعات مورد علاقه و حساس ایران را مد نظر قرار خواهد داد. با آنکه در عالم سیاست، پیشبینی چندان راحت نیست، اما بعید به نظر میرسد که ایران با توجه به قدرت و نفوذی که در معادلات سیاسی عراق دارد، نتواند بر کانونهای قدرت در این کشور اثر بگذارد.
بازهم آرمانگرايي بي نتيجه
اما در طرف مقابل رسانههاي وابسته به جريانهاي محافظهكار به جاي آنكه حقيقت ماجرا را نشر بدهند، دوباره آرزوهاي خود را به عنوان حقيقت منتشر كردند؛ در همين راستا سايت مشرق از رسانههايي كه نيازي به معرفي ندارد، 16 مرداد در گزارشي كه مشخص نبود به كدام بخش از اظهارات العبادي استناد ميكرد، به نقل از پدرخوانده خود يعني خبرگزاري فارس نوشت كه او (العبادي) در نشست خبری هفتگی خود گفت که «ما هرگز با تحریمهای آمریکا علیه ایران همراهی نخواهیم کرد!». اين بنگاه خبري در ادامه مطلب خود نوشت: او این سخنان را در واکنش به تهدیدهای اخیر «دونالد ترامپ»، ريیس جمهور آمریکا علیه ایران گفت. مشرق همچنين به اظهارات نچیروان بارزانی، نخست وزیر اقلیم کردستان نيز اشاره ميكند و مينويسد: وي درباره تاثیر تحریمهای آمریکا بر روابط بازرگانی اقلیم کردستان با ایران، گفته است كه مبادلات بازرگانی اقلیم کردستان با ایران تابع روابط بازرگانی عراق با این کشور است.
حذف حزبي العبادي
اين موضعگيري حواشي ديگري نيز داشت. درهمين حال جماران نوشت كه نجاح محمدعلی، یک تحلیلگر سیاسی مسائل عراق و منطقه گفته است که موضع اخیر حیدر العبادی در قبال اقدامات خصمانه آمریکا نسبت به ایران، باعث شده است که در حزب الدعوه اسلامی بحث هایی از حذف وی از این حزب مطرح شود. وی تاکید کرده است که این موضع حیدر العبادی با خشم و انزجار شدید در عراق مواجه شده است. جمعه العطوانی، دیگر تحلیلگر سیاسی عراقی، حیدر العبادی را به دليل موضع عجیبش نسبت به جمهوری اسلامی ایران مصادق آیه 14 سوره بقره، جزو منافقان دانسته است. حسن سالم، عضو سابق پارلمان از عصائب اهل الحق به رهبری قیس الخزعلی نیز خطاب به حیدر العبادی گفته است که از روی خوش نشان دادن به کشوری (آمریکا) که عامل ویرانی عراق بوده، دست بردارد. سالم افزوده است: زمان آن رسیده است که دولت عراق پاسخ خوبی های ایران را از موضعی شجاعانه و اصولی در قبال تحریم ها بدهد و از روی خوش نشان دادن به کشوری که عامل ویرانی عراق بوده، دست بردارد. وی خاطرنشان كرده است که ملت و دولت ایران با سلاح، جان و مال در سختترین شرایط که گروه تروریستی داعش به عراق یورش آورده بود به کمک عراق شتافتند و منطق حکم می کند که اکنون که ایران در معرض اقدامات خصمانه آمریکا قرار گرفته، در کنار آن قرار بگیریم.
برخورد جهادي با نخستوزير
در ادامه واكنشها گروه مقاومت اسلامی نُجَباي عراق، درباره هرگونه همراهی نخستوزیر عراق با تحریم آمریکا علیه ایران به شدت هشدار داد. سید هاشم الموسوی، سخنگوی این گروه مقاومت عراقی، در واکنش به اظهارات حیدر العبادی نخستوزیر عراق درباره تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران گفت: «آقای نخست وزیر، ما نه اکنون، نه هیچ زمان دیگر اجازه نخواهیم داد که عراق به ایالتی از ایالات آمریکا تبدیل شود». وی ضمن درخواست از العبادی برای عدم همراهی با آمریکا در برابر ایران با بيان اينکه «به شما میگوییم که با دشمن ایران همراهی نکن»، گفت: «ما ملت عراق چه زمانی جزوپروژه تحریم ملتها بودهایم؟ فرزندان عراق از چه زمانی شریک محور تروریسم آمریکایی بودهاند؟ محوری که بهدنبال مداخله و تجزیه کشورها، ظلم به ملتها و غارت ثروتهایشان است». سخنگوی نجبا در ادامه با تاکید بر حمایت از ملل مسلمان در مقابل آمریکا افزود: «ملت بخشنده عراق نه فقط با مال، بلکه با جان خود در فلسطین و سوریه فداکاری کرده است. ما نه اکنون و نه هیچ زمان دیگر اجازه نخواهیم داد که عراق به ایالتی از ایالات آمریکا تبدیل و اراده آنان بر ما تحمیل شود... ما برای تثبیت حاکمیت عراق خون دادهایم و اجازه نمیدهیم کسی به استقلال ما دستاندازی کند». الموسوی با تاکید بر اینکه دولت عراق نباید از تصمیم یکجانبه آمریکا برای تحریم ایران بترسد، افزود: «این تصمیم شورای امنیت نیست که در برابر آن تسلیم شویم. دو سوم جهان از روسیه و چین گرفته تا هند، پاکستان و سایر کشورها در کنار ایران ایستادهاند». وی اضافه کرد:«ایران امروز بهخاطر حمایت واقعی از فلسطین، عراق، سوریه و همه کشورهای اسلامی مورد هجمه قرار گرفته است. آیا ایران خودروی انفجاری و کمربند انتحاری به عراق فرستاد؟». سخنگوی رسمی مقاومت اسلامی نُجَبا که در مراسم بزرگداشت شهدا حضور یافته بود، در پایان سخنرانی خود بار دیگر العبادی را مخاطب قرار داد و گفت: «معلوم نیست چه کسانی به تو مشاوره میدهند! مگر پاداش نیکی جز نیکی است که با دشمنان ایران همراهی میکنی؟! جواب ملت ایران را که با همه وجود به یاری ما آمد، چه میدهی؟ جواب خانوادههای شهدایشان و عرق جبین رزمندگانشان را چه میدهی؟!».
چالش اقتصادي و سياستزده
سعد الحدیثی، سخنگوی دولت عراق نيز ضمن اعلام پایبندی به تحریمهای آمریکا علیه ایران گفت که این کشور به معاملات دلاری خود با ایران پایان میدهد.
الحدیثی در گفتوگو باخبرگزاری اسپوتنیک عربی گفت که تحریمهای آمریکا علیه ایران یک خطای اساسی است و برای حل مشکلات میان کشورها این تصمیم درست نیست، این تصمیمات مشکلات را حل نمیکنند بلکه آنها را پیچیدهتر میکنند. وی افزود: به تحریمهای آمریکا علیه ایران پایبند خواهیم بود زیرا ما قبل از هرچیز به منفعت ملی عراق نگاه میکنیم. اين سياستمدار عراقي ادامه داد: کشور عراق از این پس برای معاملات مالی و تجاری با ایران از دلار استفاده نخواهد کرد، ما گامی برنمیداریم که به ضرر اقتصاد عراق باشد، کشور عراق در آینده ابزارهای مشخصی برای معامله تجاری با ایران را بررسی خواهد کرد که با تحریمهای آمریکا تعارض نداشته باشند. از سوی دیگر، مظهر محمد صالح، مشاور اقتصادی حیدر العبادی در گفتوگو با این خبرگزاری تاکید کرد که عراق روابط اقتصادی گستردهای با ایران دارد که در مقدمه آنها انرژی،برق و گاز است، همچنین سالانه حدود سه میلیون ایرانی برای زیارت به عراق میآیند و این امر بر اقتصاد عراق تاثیر دارد. وی افزود که برخی تحرکات دیپلماسی در عراق وجود دارد که هدف آن دور کردن عراق از تحریم های اقتصادی وضع شده علیه ایران است. اما درپی اعلام موضع سخنگوی دولت عراق مبنی بر اینکه«این کشور به استفاده از دلار در مبادلات مالی خود با ایران پایان میدهد»، یحیی آل اسحاق، ريیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق اعلام کرد كه دو كشور رابطه دلاری با یکدیگر ندارند و مبادلات تجاری بر اساس ریال یا دینار است و مبادلات بانکی از سوی بانک مرکزی به گونهای نیست که بخواهد روابط دلاری آن را تحت تاثیر قرار دهد. آل اسحاق، در ارتباط با اظهارات برخی مقامات دولت عراق مبنی بر پایان یافتن مبادلات دلاری ایران و عراق به دلیل تحریم و فشارهای وارده از سوی آمریکا و نیز برخی اظهارات مطرح شده پس از این موضعگیری در مورد سرنوشت مبادلات تجاری و اقتصادی ایران و عراق اظهار کرد كه متاسفانه برخی مقامات سیاسی دولت عراق به دلیل انتخابات پیش رو نه به عقبه اقتصادی ایران و عراق توجه میکنند و نه آتیه اقتصادی این کشور را در نظر میگیرند. وی با تاکید بر اینکه روابط راهبردي اقتصادی و سیاسی ایران و عراق بلندمدت است، اظهار کرد كه حجم مبادلات اقتصادی ایران و عراق سالانه ۱۲ میلیارد دلار است که قرار بر این شده در سال جاری به ۲۰ میلیارد دلار نیز افزایش یابد. به طور حتم چنین صحبتهای سیاسی خللی در مبادلات اقتصادی و تجاری ایران و عراق ایجاد نمیکند و آینده اقتصادی دو کشور روشن است. آل اسحاق در ادامه با بیان اینکه مبادلات اقتصادی و بازرگانی جاری ایران و عراق به قوت خود باقی است و با برخی موضعگیریهای سیاسی کوتاهمدت دچار آسیب نمیشود، گفت: «عربستان به عنوان یک دشمن برای ایران قصد دارد با پرداخت هزینه در این کشور نفوذ اقتصادی داشته باشد و هزینههایی که تاکنون برای داعش پرداخت میکرده و کشتهها و شهدای بسیاری را در کشور عراق به جای گذاشته، این بار با هزینهکرد به صورت یارانه اقتصادی در این کشور نفوذ کند». وی ادامه داد كه ما علاوه بر وجود دشمنانی همچون عربستان که به پشتوانه آمریکا سعی دارد روابط تجاری و اقتصادی ایران و عراق را تحت تاثیر قرار دهد، رقبای کاری نظیر ترکیه و چین نیز داریم اما با این رقبا مشکلی نداریم و مسائلی که به وجود آمده، به این دلیل است که عربستانیها قصد دارند با پول خود در حوزه اقتصادی در کشور عراق نفوذ کنند و متاسفانه افرادی نیز وجود دارند که به دلیل مسائل سیاسی به آتیه عراق فکر نمی کنند. ريیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق با تاکید بر اینکه بنیانهای اساسی اقتصاد ایران و عراق بلندمدت است، گفت:«حرفهای انتخاباتی برخی از مسئولان عراقی اشتباهی است که از سوی این افراد رخ میدهد و آنها به آینده اقتصادی این کشور توجهی ندارند. ایران از نظر اقتصادی مزیتهای فوق العادهای را برای عراق دارد و به دلیل نزدیکی به این کشور از لحاظ جغرافیایی هزینه پروژههای عمرانی این کشور را کاهش میدهد. علاوه بر این سرمایهگذاریهای بلندمدتی در این کشور از سوی ایران صورت گرفته است و سالانه حدود دو میلیون گردشگر از ایران به عراق میروند و دو میلیون گردشگر از عراق به ایران میآیند». آل اسحاق افزود:«در بخشهای مختلف نظیر مواد غذایی، مصالح ساختمانی، خدمات فنی - مهندسی و سرمایهگذاریهای اقتصادی نیز تعاملات مطلوبی بین دو کشور برقرار است و برخی از افراد سیاسی نمیتوانند در مورد مبادلات اقتصادی ایران و عراق تصمیم بگیرند و نگاه سیاسی را در این حوزه دخیل کنند».
سكوت تاملبرانگيز
نكته تامل برانگيز اين روزها سكوت عجيب و منفعلانه مقامات جمهوري اسلامي ايران است. تا لحظه تنظيم اين گزارش غير از دو تن از نمايندگان مجلس هيچكدام از مسئولان كشور در قبال اين موج اظهارات و موضعگيريهاي عراقيها واكنش مناسبي نشان ندادند. اتفاقي كه در نوع خود جالب توجه است و بايد منتظر ماند و ديد كه دلايل مسئولان براي اين سكوت معنادار چيست.
راه اشتباه يك سياستمدار
حيدرالعبادي كه درس خوانده انگليس است به خوبي ميداند براي ماندن در قدرت بايد برنامههايي داشته باشد و از احساسات مردم كه گاهي در خاورميانه بر تفكرآنها سايه مياندازد، استفاده كند. اين سياستمدار عراقي نيزكه خود، با تصميم جمعي عقلاي عراق و كشورهاي همسايه به قدرت رسيد، امروز كه مشاهده ميكند مردم به ژستها و مواضع مليگرايانه مقتديصدر به عنوان يك روحاني شيعه اشتياق نشان دادند، طمع آن را دارد كه مردم را از طريق اين نوع واكنشها به سمت خود جذب كند و اين در حالي است كه اگر صدر بعد از سالها اينگونه به قدرت باز ميگردد، وادادگي در برابر سياستهاي آمريكا را در دستور كار ندارد و همواره در برابر زيادهخواهيهاي اين كشور ايستاده است و از طرفي نيز خود را وامدار كشورها و نظامهاي منطقهاي نشان نميدهد ولي نژاد و ملت خود را در اولويت قرار ميدهد. براي صدر و ساير جريانهاي موفق در عراق ايران يا آمريكا تفاوت چنداني ندارد ولي آنها به خوبي ميدانند كه مردم كشورشان تكتك مواضع و اقدامات اين جريانها را زير نظر دارند و هر اقدامي راكه به منافع ملي آنها نزديكتر باشد به ذهن ميسپارند و در زمان مناسب تصميم لازم را ميگيرند.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه