روزنامه اعتماد
1397/06/04
زيارتي بدون طي طريق
سال‌ها قبل كه سريال‌هاي تلويزيون كشورمان را مي‌شد به تماشا نشست مجموعه‌اي پخش مي‌شد به نام «هشت بهشت» كه در آن راهزنان براي حمله به كارواني كه راهي حج بود نقشه‌اي در سر داشتند. راهزنان براي برآورد از كاروان و توان آن نفراتي از خود را راهي كاروان كردند. در مسير هر يك از آنان كه آهنگ حج كرده بودند داستان چگونه راهي شدن خود را باز مي‌گفتند و اين روايت‌ها حال و هوايي براي راهزنان رقم زد كه كاري جز راهزني كردند. مساله مشرف شدن به حج يا امكان زيارت اينك تغييري اساسي كرده است. فاصله‌ها ديگر معنا و مفهوم خود را از دست داده است. وقتي سوار هواپيما يا قطار مي‌شويم يا حتي با خودرو عزم مقصد مي‌كنيم در زماني محدود به مقصد مي‌رسيم و فرصت‌هايي كه در مسير وبا سفر براي‌مان رقم مي‌خورد را عملا از دست داده‌ايم. بسياري معتقدند كه بخشي از فلسفه، معنا و مفهوم زيارت در طي‌طريق يا طي مسافت تا زيارتگاه نهفته بوده است كه اينك ما به نوعي از آن محروم شده‌ايم يا خود را محروم كرده‌ايم و ديگر نمي‌توانيم تجربه‌اي چون آنچه در «هشت بهشت» رقم خورد را به دست آوريم. ما در كشورمان مقاصد زيارتي بسياري داريم؛ چه براي مسلمانان، چه زرتشتيان و چه مسيحيان و كليميان. در عين حال مهم‌ترين مسير زيارتي كشورمان، مسير هجرت امام رضا(ع) از عراق به ايران است. بسياري هم تلاش كردند با تكيه بر اين مسير كه در خوزستان، فارس، يزد و خراسان بزرگ واقع شده بود فرصت‌هاي جديدي از گردشگري مذهبي رقم بزنند. با اين حال ايرانيان و شيعيان غيرايراني بسياري مسافر مشهد هستند تا به زيارت امام غريب بروند. امامي كه به «ضامن آهو» در ميان ما معروف است و همين سبب شده همزمان با سالروز ولادت امام رضا(ع) در تقويم ملي روز «محيط‌بان» نام بگيرد.اما همه اين مقدمه و بحث براي چه بود؟ مهم‌ترين جاده زيارتي كشور ما يعني جاده تهران- مشهد اينك به مهم‌ترين عامل مرگ يك گونه در معرض خطر حيات‌وحش تبديل شده است. تصادفات جاده‌اي به ويژه در محدوده عباس‌آباد (جايي بين جاده شاهرود و سبزوار) در مسير تهران- مشهد را عامل ۴۱درصد از مرگ‌هاي يوزپلنگ‌هاي ايراني برمي‌شمارند چرا كه اين جاده از بين دو زيستگاه عمده يعني پارك ملي «توران» و «مياندشت» مي‌گذرد. بحث بر سر اينكه چگونه اين جاده براي يوز‌هاي ايراني ايمن‌سازي شود به دردي كهنه تبديل شده است. با اين حال اگر مردم به‌ويژه آنان كه به قصد زيارت عازم مشهد هستند به اين موضوع توجه كنند كه فقط قرار نيست به مقصد برسند و خود جاده و طي مسافت و آداب آن نيز مي‌تواند بر كيفيت زيارت و عمل معنوي آنان بيفزايد شايد ماجراي تصادفات جاده‌اي يوز شكل ديگري مي‌يافت. طبيعتا مخاطب اين بحث آن دسته از زايراني نيست كه با هواپيما و قطار راهي مشهد هستند. ممكن است گفته شود بسياري از كساني كه جاده تهران- مشهد را طي مي‌كنند به قصد زيارت راهي آن ديار نيستند و جاده ترانزيتي، توفيق اجباري طي اين مسير براي آنان شده است. حتي اگر تعداد زايراني كه براي زيارت از مسير تهران- مشهد اندك باشد اما آنان خوب مي‌دانند كه مقام امام هشتم در ضمانت آهو و ممانعت از شكار چه اهميتي دارد. همان عده اگر حرمت اين طي طريق در جاده‌اي كه اينك قاتل جان گونه‌اي از حيات‌وحش شده را حفظ كنند و زين پس به هنگام عبور در فاصله شاهرود تا سبزوار در محدوده عباس‌آباد اندكي با حوصله‌تر برانند، مي‌توانند فرهنگي را رقم بزنند كه چند اثر دارد. نخست اينكه بيشتر به طي طريق به هنگام زيارت و آثار معنوي آن مي‌انديشند. ديگر اينكه به تأسي از هشتمين پيشواي شيعيان در حفاظت از گونه‌اي از حيات‌وحش و جانداران زمين گام برمي‌دارند. سومين اثر آن مي‌تواند به حركتي جمعي در حمايت از يوزپلنگ آسيايي كه در معرض انقراض قرار دارد بينجامد. همه مي‌دانيم پايدارترين نوع توريسم، گردشگري مذهبي است زيرا با تكيه بر اعتقادات گردشگران انجام مي‌گيرد. حالا اگر زايران بارگاه ضامن آهو با اين نيت مسير تهران- مشهد را طي كنند كه در محدوده عباس‌آباد با دقت‌تر و آرام‌تر برانند و اين موضوع را به ديگران هم گوشزد كنند رفته‌‌رفته همه كساني كه در اين مسير در حركتند به اين موضوع بيشتر توجه خواهند كرد و نتيجه تغيير وضعيت كنوني و كاهش مرگ يوزپلنگ بر اثر تصادفات جاده‌اي خواهد بود. زايران بارگاه ضامن آهو فقط كافي است نسبت به ۲۲ كيلومتر محدوده عباس‌آباد در مسير شاهرود- سبزوار توجه كرده و به ديگران هشدار دهند. اين كار مي‌تواند تاثير بسزايي در حفاظت از محيط زيست و گونه‌اي در معرض انقراض داشته باشد.
سایر اخبار این روزنامه
جامه دران اسفنديار
اين بررسي‌ها به جايي نمي‌رسد
استيضاح مقام پاسخگوي اقتصادي
از زنبيل سرخ تاجامه‌دري
حساب‌تان را ازدولت جدا نكنيد
مقابل شفافيت نمي‌توان ايستاد
شكفته در عطش و خون
روحاني اپوزيسيون نيست
با مردم حرف نزديم
مهره كوچك در بازي بزرگ
تورم پيش‌بيني‌پذير نيست
محيط زيست؛ فرصت ملت‌ها
زيارتي بدون طي طريق
