کرباسیان قربانی استعفا ندادنش شد

امید پورعزیز‪-‬ شاید امروز کمتر کسی‌ تردید داشته باشد که وزیر اقتصاد یک قربانی تمام‌عیار وضعیت موجود سیاسی و اقتصادی کشور شده است، در حالی عوامل اصلی بیشتر این مشکلات نه تنها اقتصادی نبوده یا لااقل عمدتا مربوط به عملکرد یکساله او نبوده است.
کرباسیان جزء مدیران بوروکرات متواضع و بی‌حاشیه‌ای بود که سعی می‌کرد در میان سیل اتفاقات و اثربخشی‌های مرئی و نامرئی دیگران در اقتصاد ایران، یک نظم و ثبات نسبی را بر آن حاکم کند. حقیقتا در این عملکرد معین خویش تا حدودی صادق و مسئولیت‌پذیر نیز عمل کرده است. ولی وقتی سیل اتفاقات و‌ بی‌تدبیری‌های سیاسی و اجتماعی سرازیر می‌شود، نه تنها کرباسیان بلکه حتی مجمعی از برندگان چندسال اخیر نوبل اقتصاد نیز نخواهند توانست در مقابلش ایستادگی کنند. از طرفی وقتی سیاست‌گذاری‌های اقتصادی یک کشور غیرشفاف، غیرکارشناسی و بدتر از همه‌ بی‌ثبات باشند، عملا مدیران اقتصادی بدل به بردگان بوروکراتی می‌شوند که بیشتر از اینکه اصلاح‌گر باشند، حفظ آبرو می‌کنند و ظواهر مملکت‌داری را یدک می‌کشند. ولی در چنین شرایطی مدیران خودشان نباید فریب آمارهای تصنعی یا لااقل مقطعی را بخورند. وزارت اقتصاد بر خلاف وزارتخانه‌هایی همچون وزارت کشور یا وزارت فرهنگ با پارامترهایی روبه‌رو است که اهمال در آنها قابل انکار، لاپوشانی یا مشمول گذر زمان نمی‌شود. اقتصاد همه بدبختی‌ها و ناکامی‌هایش را‌ بی‌کم و کاست به دنبال خود می‌کشد و حتی اگر مدتی نیز پشت خاکریزهایی همچون تزریق نقدینگی یا استقراض‌های نجومی پنهان کند، بالاخره روزی این هیولا سر بر می‌آورد و پرده حیا را می‌درد.
کیست که نداند در عرض این دو دهه چه تصمیم‌گیری‌های کلان اقتصادی فاجعه‌باری در این کشور گرفته نشده است. تصمیماتی از جمله تقسیم اقتصاد به دو حلقه پیدا و پنهان، عدم شفافیت در خصوصی‌سازی، عدم نظارت و دخالت‌های بی‌جا و ویژه‌خواری‌ها در نظام بانکی، به گروگان گرفتن صنعت و اقتصاد، ممانعت در مسیر آزادسازی و رقابتی شدن این دو، گستراندن هیولای سیاست و اقتدار بر فضای کسب و کار کشور و بدتر از همه ایجاد موانع بسیار در مسیر راهیابی اقتصاد ایران به نظام اقتصاد جهانی و هزاران عامل ریزودرشت دیگر، عملا اصلاح پایه‌های اقتصاد ایران را به امری فراتر از معجزه بدل کرده و در کنار گروگان‌گیری اسف‌بار داخلی و خارجی عملا هیچ مسئولیت‌پذیری و مواخذه‌ای نیز صورت نگرفته است و در پیش پاافتاده‌ترین حالت مسئولان دست‌وپا بسته‌ای همچون وزیر اقتصاد فعلی مسبب همه بدبختی‌ها قلمداد می‌شوند.
یکی از عللی که باعث می‌شود اقتصاد پاشنه آشیل سیستم‌های ناکارآمد شود، این است که اقتصاد برخلاف سیاست و عدالت با اهرم‌های فشار و با پروپاگاندا رام نمی‌شود. لذا اقتصاد هرچه بیشتر به فساد و ناکارآمدی آلوده می‌شود، سرکش‌تر شده و همه آرام‌بخش‌های تصنعی را کنار می‌زند.


حال در چنین شرایطی اگر مسئولی بر سرکار باشد که بینش عمیقی نداشته یا با ساده‌اندیشی گمان برد که با مسئولیت‌پذیری متواضعانه خویش می‌تواند خراب‌کاری‌های دیگران را نیز جبران کند، چه بسا خودش قربانی این تحلیل رویاپردازانه‌اش شود. به‌عنوان مثال در مورد انفجار یکباره نرخ ارز شاید وزیر اقتصاد جزء مقصرین خُرد این فاجعه بود، ولی وقتی زبان مسئولی در بیان همه حقایق موجود الکن باشد، آنگاه روند اتفاقات سیاسی او را به‌عنوان سهل‌الوصول‌ترین طعمه‌ها برای مقصر جلوه دادن مشکلات کشور شناسایی می‌کند.
سرنوشت وزیر اقتصاد و البته با درصد کمتری وزیر کار سابق شاید نمونه خوبی برای مسئولانی باشد که هنوز در طراوت هوای مطبوع اتاق‌های‌شان خفته‌اند و نمی‌خواهند باور کنند که آنها سیل‌بندهای مطمئنی در مسیر جریان امور بحرانی کشور نیستند. در واقع وقتی از چنان قدرتی برخوردار نیستی که تحولات بنیادین ایجاد کنی یا حتی در صورت بروز خلاقیت‌های اصولی، وقتی با تصمیمات وابسته سیاسی داخلی یا تصمیمات کلان سیاست خارجی کل رشته‌های چندین ساله پنبه می‌شود، استعفا نه تنها یک تصمیم عاقلانه بلکه حتی یک مسئولیت وجدانی نیز محسوب می‌شود، چرا که برخی ماندگاری‌های بیمارگونه عملا موجب جولان دادن مدعیانی می‌شود که در عین مسئولیت نپذیرفتن، مصونیتی برای تخریب و منفعت طلبی‌شان می‌یابند و انحراف افکار عمومی را تسهیل‌گر مطامع خویش می‌سازند.
سال گذشته با تهدیدهای مداوم ترامپ برای خروج از برجام و هشدارهای مکرر نخبگان اقتصادی برای آینده تیره اقتصاد ایران، وزیر اقتصاد و معاون اول ریاست جمهوری موکدا بر تاثیرناپذیری تحرکات امریکا اصرار داشته و جلسه پشت جلسه در راستای پیگیری سیاست اقتصاد مقاومتی تشکیل می‌دادند. ولی نتایج آن جلسات پر طمطراق جز سقوط‌ بی‌سابقه ارزش پول ملی، به رکورد رفتن اقتصاد و افزایش روزافزون‌ بی‌اعتمادی به اقتصاد و صنعت هیچ چیزی به‌دنبال نداشته است. شاید اقدامات وزیر اقتصاد برای پر کردن سرتیترهای خبری صداوسیما موثر بوده باشد، ولی برای مردم و سفره‌های خالی‌شان جز کابوس هیچ عایدی به همراه نداشته است. کابوسی که شاید شخص وزیر اقتصاد پدیدآورنده‌اش نبوده، ولی او و رئیس دولتش جسارت گشودن پرده‌ها را از این موقعیت فعلی نداشته‌اند.
این دولت بیش از آنکه مقصر یا منجی شرایط فعلی باشد، یک مرهم‌گذار و یک دست مهربان پرستارگونه بوده که صرفا اقتصاد را در بخش اورژانس معضلات کشور تیمار کرده است. ولی امان از حضور یک پزشک حاذق یا یک سیستم درمانی کارآمد که بتواند کمیسیون‌های درمانی حیاتی را تشکیل دهد و تصمیمات جدی و سختی را اتخاذ کند؛ کمیسیونی که بیشتر از آنکه به اقتصاددان نیاز داشته باشد، نیازمند سیاستمداران انتخابی، دیپلمات‌های حرفه‌ای و متعهد به کشور و مردم و دادگرانی مستقل است. لذا تا زمانی که اراده لازم برای تغییرات بنیادین در عرصه مملکت‌داری کشور و اولویت‌های سیاست خارجی صورت نگیرد، رفت‌وآمد این وزیر و آن وکیل تعارف و نمایشی بیش نبوده و دردی از دردهای عمیق این ملک و ملت کاسته نخواهد شد.
حال با این اوصاف در سوال روز سه‌شنبه رئیس جمهور نیز می‌تواند کرباسیان‌وار آبرو و حیا به خرج داده و خود را قربانی شرایط نابسامان کنونی سازد، یا اینکه برای یکبار هم که شده مصلحت‌سنجی از پیش شکست خورده را فدای آزادگی سیاسی و بیان حقایق فعلی ایران کند، در غیر این‌صورت شاید روحانی همچون کرباسیان عزل نشود، ولی همان ابهت‌شکننده‌اش نیز بیشتر خدشه‌دار شده و قافیه را در مقابل قضاوت عمومی خواهد باخت.
سایر اخبار این روزنامه
ظریف در گفت‌وگوی تلویزیونی: دست‌هایمان آماده فشردن دست‌های همسایگان است گفت وگوی همدلی با جمشید مشایخی در باب روزهای همراهی با داود رشیدی داود زیر دست و پای مردم هم متواضع بود «همدلی» از جان‌باختن فعالان محیط‌زیست در آتش‌‎سوزی شهر مریوان گزارش می‌دهد مـرگ سبـز «همدلی» وضع آموزش عمومی و ماجرای طبقاتی شدن تحصیل را در کشور ارزیابی می کند بابا انارش برای طبقه بالاست «همدلی» به دنبال استعفای الیاس حضرتی از فر اکسیون امید، عملکرد آنها را مورد نقد و بررسی قرار داده است سناتور جان مک‌کین، جمهوری‌خواه برجسته، چند روز پیش از تولد ۸۲ سالگی‌اش درگذشت دشمن ایران، مستقل، جنگ‌طلب، وطن‌پرست نگاهی به دلایل استیضاح مسعود کرباسیان،وزیر امور اقتصاد و دارایی و ماجرای برکناری او 2 کشته و 241 مصدوم در زمین‌لرزه «تازه‌آباد» استان کرمانشاه ای امان از زلزله هرمز شریفیان این عصاره ملت است؟! کرباسیان قربانی استعفا ندادنش شد فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: همه به دنبال راه حل برای عبور از شرایط پیچیده کشور هستند مادری به نام پرستار