روزنامه ابتکار
1397/06/27
۵ فیلم عاشورایی سینما و تلویزیون که مورد توجه قرار گرفتند عاشورا ، از روی پرده نقره‌ای تا صحنه جعبه جادویی
سیدحسین رسولیماه محرم برای خیلی‌ها خاطره نذری‌پزان و هیئت‌های عزاداری و شام غریبان را زنده می‌کند. بسیاری هم به شهرهای پدری و مادری‌شان مسافرت می‌کنند و در کنار خانواده و آشنایان این روزها را به یاد امام حسین (ع) سپری می‌کنند. ولی این روزها برای فیلم‌دوستان و علاقه‌مندان به آثار نمایشی هم خاطرات جالب توجهی دارد.
روز واقعه
فیلم «روز واقعه» (۱۳۷۳) به نویسندگی بهرام بیضایی و کارگردانی شهرام اسدی از آثار ماندگار سینمای ایران است. این فیلم در زمان خودش سرو صدای بسیار زیادی به پا کرد. شهرام اسدی با اولین فیلمش یعنی «اوینار» مورد توجه بود اما کمتر کسی فکر می‌کرد که کارگردان «روز واقعه» بشود. طبق شنیده‌ها ماجرا از این قرار بوده است که اجازه ساخت این فیلم را به خود بهرام بیضایی نداده‌اند و شهرام اسدی پیگیر ساختش میشود و در نهایت موفق میشود که آن را جلوی دوربین ببرد. به عقیده بسیاری از فیلم‌دوستان «روزش واقعه» همچنان بهترین فیلمی است که با موضوع عاشورا ساخته شده است. بیضایی به اصل ماجرا نمی‌پردازد و سراغ داستانی در حاشیه واقعه عاشورا می‌رود. «عبدالله» جوانی نصرانی است که تازه مسلمان شده است و قهرمان داستان بیضایی است. او در روز عروسی‌اش در میان شادی دیگران، ندایی می‌شنود که او را به یاری فرا می‌خواند. عبدالله به دنبال این ندا راهی سفر میشود و در نهایت به کربلا می رسد. در واقع، او به عصر روز عاشورا می‌رسد. علیرضا شجاع نوری که نقش عبدالله را بازی کرد بعد از این فیلم تبدیل به یکی از ستاره‌های خوش‌چهره سینمای ایران شد. لادن مستوفی، همسر شهرام اسدی نیز یکی از نقش‌های اصلی این فیلم را بازی کرد. گویا بیضایی این فیلم را با نام مستعار «ع. سالک» نوشته بود تا بتواند مجوز بگیرد.
رستاخیز
فیلم «رستاخیز» (۱۳۹۱) به نویسندگی و کارگردانی احمدرضا درویش شاید یکی از پر حاشیه‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران باشد. این فیلم همچنان در محاق توقیف به سر می‌برد و نتوانسته رنگ پرده را با آرامش به خود ببیند. درویش پیش از این فیلم هم چند اثر سینمایی پر هزینه ساخته بود بنابراین تصمیم گرفت که به عنوان یک کارگردان مذهبی و متعهد سراغ موضوع عاشورا برود. «رستاخیز» یکی از فیلم‌هایی است که به شکل مستقیم به واقعه عاشورا می‌پردازد. همچنان حساسیت‌ها روی این فیلم بسیار بالاست. «رستاخیز» اگر به خوبی اکران شود به راحتی می‌تواند الگوی مناسبی برای سینمای مذهبی باشد. داستان این فیلم روایت بکیر (فرزند حر ابن یزید ریاحی) است. او از یزید دل می‌کند و یکی از یاران وفادار امام حسین (ع) میشود. این فیلم به طور ویژه به قیام امام حسین (ع) و عاشورا می‌پردازد. آرش آصفی بازیگر نقش بکیر است که شانس نداشت تا به خوبی دیده شود. حساسیت‌ها روی این فیلم بیشتر بر نمایش چهره حضرت عباس (ع) و چگونگی روایت برخی وقایع متمرکز شده است.
به خاطر هانیه
فیلم «به خاطر هانیه» (۱۳۷۳) به نویسندگی و کارگردانی کیومرث پوراحمد است. اصغر عبداللهی در نویسندگی این فیلم نیز نقش داشته است. این فیلم هم همزمان با «روز واقعه» ساخته شده است و همین امر نشان می‌دهد که در آن سال‌ها فیلم‌های عاشورایی مورد توجه سینماگران و علی‌الخصوص مدیران سینمایی بوده است. کیومرث پوراحمد پیش از این فیلم‌هایی مثل «تاتوره» و «بی‌بی چلچله» را جلوی دوربین برده بود و چهره‌ای شناخته شده در سینما محسوب می‌شد. بماند که این روزها فیلم‌های بسیار ضعیف و نچسبی را کارگردانی کرده است. «به خاطر هانیه» به خاطر برجسته کردن یک آیین مذهبی در بوشهر یعنی «دمام زنی» به شدت مورد توجه قرار گرفت. پوراحمد روایت رئالیستی جذابی را در این فیلم پیش گرفته است که از سینمای رئالیستی ایران در آن دوران نشات می‌گیرد و متاسفانه او این روزها از آن فضا به شدت دور شده است. کیومرث پوراحمد برای فیلمش چند ویژگی از واقعه عاشورا را عاریت گرفت. قهرمان کودک فیلم نذر می‌کند که شب تا صبح محرم دمام بزند.
سفیر
فیلم «سفیر» (۱۳۶۱) به نویسندگی و کارگردانی فریبرز صالح است. البته کیهان رهگذار در ابتدا در نوشتن این فیلمنامه نقش داشته است. فیلم «سفیر» را می‌توان از اولین فیلم‌های عاشورایی پس از انقلاب دانست که بارها از تلویزیون ایران هم پخش شده است. نکته مورد توجه این فیلم جلوه‌های ویژه آن بود که در زمان اکران این فیلم به شدت تاثیرگذار بود. البته انتقادایی به این فیلم به علت عدم حضور زنان وارد شده است. فریبرز صالح پیش از کارگردانی «سفیر» یک سریال به شکل مشترک ساخته بود و حضوری کوتاه در چند فیلم داشت. با این زمینه و در حالی که تجربه کارگردانی سینمایی نداشت، فیلمنامه کیهان رهگذر به او پیشنهاد شد تا آن را در قالب فیلم کوتاه نیم ساعته و با فرمت 16 میلیمتری بسازد. صالح سپس فیلمنامه را گسترش داد. «سفیر» از روایت جذاب و سینمایی، باعث شد گوشه‌ای از زندگی «قیس» بر قاب تصویر جاودانه شود. فریبرز صالح گوشه‌ای از زندگی قیس ابن مسهر را تصویر کرده است.
شب دهم
مجموعه تلویزیونی «شب دهم» (۱۳۸۰) به کارگردانی حسن فتحی مهمترین اثر عاشورایی صداوسیما در کنار «مختارنامه» است.
فتحی پیش از این مجموعه سریال «پهلوانان نمی‌میرند» را ساخته بود و در سال‌های جاری هم مجموعه نمایش خانگی «شهرزاد» را ساخت که همه آنها بسیار پر بیننده بودند. فتحی همیشه تلاش می‌کند مانند آثار هالیوودی در کنار داستان‌های تاریخی‌اش یک پیرنگ اصلی عاشقانه هم داشته باشد که در سینما با عنوان ژانر رمانتیک شناخته میشود. در مجموعه تلویزیونی «شب دهم» داستان یک لات به نام حیدر خوشمرام را شاهد هستیم که تلاش می‌کند در دوران حکومت رضا شاه پهلوی مراسم تعزیه را برپا کند. مراسمی که به شدت ممنوع است. حسین یاری با این سریال توانست تبدیل به ستاره‌ای تلویزیونی بشود. جالب است بدانید که قرار بود مجموعه تلویزیونی «شب دهم» در ابتدا یک فیلم سینمایی باشد که بعدها تبدیل به سریال شد.
سایر اخبار این روزنامه
غول آسیا قرمز می‌پوشد
رضا دهکی
دردسرهای یک عدد
عاشورا‌پژوهی چه جایگاهی در بازیابی حقیقت این واقعه تاریخی- مذهبی دارد؟
پیرایش حقیقت از تحریف
۵ فیلم عاشورایی سینما و تلویزیون که مورد توجه قرار گرفتند
عاشورا ، از روی پرده نقره‌ای تا صحنه جعبه جادویی
«ابتکار» از رونق برخی مشاغل در ماه محرم گزارش می‌دهد
وضعیت سبزِ بازار سیاه‌پوش!
با حمایت اکثر گروه‌های عراقی و مراجع تقلید، روند انتخاب رئیس دولت و خروج از بن‌بست سیاسی کلید خورد
«ابتکار» از حواشی تلاش برخی مدیران بازنشسته برای حفظ سمت با افزایش درجه جانبازی گزارش می‌دهد
عراق در مسیر تفاهم و دموکراسى
غول آسیا قرمز می‌پوشد
استسفاریه برای بهشت
«رادیو محرم» حسینه‌ای به وسعت تاریخ تشیع
