روزنامه قانون
1397/07/05
مافياي نفتي و جولان قاچاقچيان
افزايش قاچاق سوخت اين روزها موجب كمبود بنزين در برخي جايگاه‌هاي كشور شده است؛ به طوري كه برخي از شهروندان در استان‌هاي مرزنشين و اطراف آن از ازدحام در اطراف پمپ بنزين‌ها خبر مي‌دهند. به همراه افزایش قیمت دلار و فاصله گرفتن قیمت هر لیتر بنزین در ایران از قیمت جهانی آن، قاچاقچیان سوخت فرصت را غنیمت شمرده و از استان‌های شرقی و جنوبی سوخت را از کشور خارج می‌کنند و سود خوبی هم نصیب‌شان میشود. افزایش قاچاق سوخت همچنين موجب شده، در ساعاتی از شبانه‌روز تعدادی از پمپ‌بنزین‌های مسیرهای بین‌شهری استان کرمان سوخت کافی نداشته باشند و مسافران در مسیر بمانند.آن‌ها می‌گویند که «شب گذشته با خیال اینکه می‌توانیم در میان مسیر سوخت ماشین‌مان را تامین کنیم، راهی جاده شدیم. اما با ورود به اولین جایگاه سوخت در این محور مطلع شدیم که بنزینی در کار نیست. به ناچار راه خود را تا پمپ‌بنزین بعدی و بعدي ادامه دادیم و هربار با همین پاسخ که جایگاه‌ها خالی از سوخت هستند، مواجه شدیم». یک منبع آگاه در شرکت پخش فرآورده‌های نفتی استان کرمان نيز گفته است که به دلیل افزایش قاچاق سوخت، سهمیه سوخت جایگاه‌های بین‌راهی کاهش‌یافته و به‌موجب آن ممکن است مسافران در ساعتی از روز با این مشکل مواجه شوند. به گفته شهروندان كرماني نيز شهر كرمان اين روزها بسيار خلوت و سوت و كور است و پمپ بنزين‌ها به دليل كمبود سوخت تعطيل شده‌اند. در اين ميان مسئولان بعد از شنيدن اين اخبار اعلام كردند كه هيچ كمبود سوختي در كشور وجود ندارد و دليل اين اتفاق تنها افزايش قاچاق است.مشکلی در تامین و توزیع سوخت وجود ندارد
بر اساس اعلام شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، مشکلی در تامین و توزیع حامل‌های سوخت در جایگاه‌های سراسر کشور وجود ندارد و مردم از ازدحام در جایگاه‌ها خودداری کنند. جو روانی ایجاد شده ناشی از انتشار شایعاتی درباره کمبود سوخت در روزهای گذشته سبب ازدحام و شلوغی در جایگاه‌های عرضه سوخت شده است، به نحوی که مقدار فروش سوخت در برخی جایگاه‌های مهم در مراکز استان‌ها تا ۳۰۰ درصد افزایش یافته است.در تماس‌هایی که با مدیران برخی مناطق شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی داشتیم، مدیران توزیع فرآورده در این مناطق تاکید کردند، مشکلی به لحاظ تامین و عرضه فرآورده وجود ندارد و مردم از ازدحام در جایگاه‌های عرضه سوخت خودداری کنند.
افزایش ۷۷ درصدی عرضه سوخت در کرمان
فضل‌ا... اکبری، مدیر شرکت پخش فرآورده‌های نفتی منطقه کرمان، درباره روند سوخت‌رسانی در این منطقه گفت: نه تنها مشکلی به لحاظ تامین سوخت وجود ندارد، بلکه با افزایش حضور مردم در جایگاه‌ها، عرضه سوخت در روزهای اخیر حدود ۷۷ درصد افزایش یافته، اما به هیچ وجه متوقف نشده است. افزون بر سوخت‌رسانی بی‌وقفه در این منطقه، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه کرمان سوخت‌رسانی به دیگر نواحی از جمله خراسان رضوی، نواحی شرق استان فارس، تربت حیدریه و ... را نیز به‌عهده دارد و سوخت‌رسانی به این مناطق نیز بدون وقفه در حال انجام است. هم اکنون هیچ جایگاهی در منطقه غیرفعال نیست و سوخت‌رسانی طبق روال عادی ادامه دارد.
مردم نگران تامین سوخت نباشند
مهرداد بائوج لاهوتی، نماینده لنگرود در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سوخت‌رسانی و سوخت‌گیری در جایگاه‌های عرضه در حوزه انتخابی‌اش روال عادی دارد، گفت: جایگاه‌های عرضه سوخت در استان گیلان شرایط عادی دارند و کمبود بنزین در این منطقه به هیچ عنوان وجود ندارد.وی با اشاره به اینکه کمبود بنزین در کشور وجود ندارد، افزود: مردم نگران تامین سوخت مورد نیاز خود نباشند وبه شایعات توجه نکنند.محمد دامادی، نماینده ساری در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: جایگاه‌های عرضه سوخت در این شهر روال عادی داشته و مردم برای سوخت‌گیری مشکلی ندارند.
بازگشت کارت سوخت!
نگاهی گذرا بر آمار منتشر شده از سوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی از ابتداي سال جاری تا انتهاي تیر نشان مي‌دهدمصرف بنزین رشد ۹.۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته و میانگین حجم مصرف روزانه به حدود ۸۶ میلیون و ۸۰۰ هزار لیتر رسيده که این رقم در سال گذشته حدود ۷۹ میلیون و ۲۰۰ هزار لیتر به ثبت رسیده است. نکته قابل توجه این است، میزان مصرف بنزین در پایان هر ماه از سوی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی اعلام می‌شد اما از مرداد تاكنون اطلاع رسانی صورت نگرفته است. با اين حال عبدالرضا رحمانی‌فضلی وزیر کشور در یکصدوبیست‌ویکمین جلسه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به افزایش قاچاق سوخت از داخل به خارج از کشور به دلیل صرفه اقتصادی اشاره و بیان کرد: برای جلوگیری از قاچاق سوخت به خارج از کشور لازم است تصمیم‌های مناسب اتخاذ کنیم، بر همین اساس بايد کارگروه ویژه‌ای برای تصمیم‌گیری به‌اين منظور در اسرع وقت تشکیل شود.به همین خاطر اقداماتی مانند طرح کنترل باک خودرو‌های سواری با هدف کنترل مصرف سوخت و جلوگیری از قاچاق فرآورده‌های نفتی ارزشمند در مرز دوغارون واقع در استان خراسان رضوی اجرا شد که پیش از این نیز تجربه موفق کنترل باک خودرو‌های نفت‌گاز در برخی مناطق صورت گرفته بود.بیژن زنگنه وزیر نفت در حاشیه جلسه هیات دولت در اواسط شهریور با تایید افزایش قاچاق سوخت، بيان كرده بود: همچنان تصمیمی برای دو نرخی شدن بنزین گرفته نشده است.گفتنی است بنا بر برنامه ششم توسعه دولت مجاز به افزایش بهای حامل‌های انرژی شده و منع قانونی در این زمینه وجود ندارد. از آنجايي كه مسئولان شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی بارها بر استفاده از کارت سوخت تاکید داشته‌اند، زنگنه نيز در اين باره گفته است كه احتمال دارد کارت سوخت برای کنترل قاچاق، دوباره احیا شود.
قاچاقچيان ؛ صاحبان قدرت و ثروت
به گفته خاقاني يكي از كارشناسان حوزه نفت و انرژي در دولت‌هاي قبل از دولت نهم برنامه حذف يارانه‌هاي سوخت به صورت علمي آماده براي اجرا بود. يكي از مشكلات عمده‌اي كه شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي ایران با آن روبه‌رو بود، صادرات فرآورده‌هاي نفتي نظيرقيري بود كه خريداران از شركت نفت با قيمت بسيار ارزان به طور مثال تني 10 دلار مي‌خريدند و تني 180 دلار به خارج صادر مي‌كردند. مهندس زنگنه که در آن روزگار وزير نفت بود دستور داد كه با تعريف و مطالعه بازار بورس بين‌المللي نفت ايران به منظور ثبت و رديابي تجارت فرآورده‌هاي نفتي براي آماده‌سازي واگذاري سهام پالايشگاه‌ها به مردم اقدام شود تا از رانت‌خواري عده‌اي معدود جلوگيري به عمل آيد. متاسفانه همه آن زحمات در دولت نهم و دهم هدر رفت و مافیاهای نفتی پا به عرصه وجود گذاشتند که با تصمیمات تحریم صنعت نفت ایران در واشنگتن همراه بودند و این روزها بیش از هرزمان می‌توان وجود وحضور آن‌ها را در بازار ارز، کالا و خدمات حس کرد. قاچاقچیان فرآورده‌های نفتی اكنون به اصحاب ثروت و قدرت نیز تبدیل شده‌اند.
افزايش ميزان قاچاق سوخت
مرتضي بهروزي فر، عضو هیات علمی موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در اين خصوص به«قانون» مي‌گويد: با وجود ستاره خليج فارس براي تامين بنزين به مشكل خاصي برنخورديم و در آينده نيز مشكلي در اين خصوص نخواهيم داشت. اگر اين مساله در شهريور اتفاق مي‌افتاد كه فصل مسافرت‌ها بود، شايد چندان عجيب نبود زيرا در اين فصل به شكل مقطعي افزايش تقاضا وجود دارد. اما اين اتفاق رقم نخورده كه بگوييم به اين خاطر جايگاه‌هاي سوخت دچار كمبود شده‌اند.
اكنون در فصل سفر قرار نداريم وتا جايي كه اطلاع دارم، توليد داخل كفاف مصرف داخلي را مي‌دهد. در اين ميان اتفاقي كه موجب كمبود بنزين در جايگاه‌ها شده،مربوط به افزايش قيمت دلار است. همراه با افزايش قيمت دلار و كاهش شديد ارزش پول ملي طي ماه‌هاي گذشته، به همان نسبت قيمت سوخت دركشورهاي همجوار بسيار بالاتر رفته است؛ به همين خاطر قاچاقچيان اكنون انگيزه بيشتري براي قاچاق دارند و درصد قاچاق نيز بسيار افزايش پيدا كرده است. اگر دلار 3700 توماني را با دلار 18 هزار توماني مقايسه كنيم، مي‌بينيم كه ارزش پول ملي تا 80 درصد كاهش پيدا كرده است. قاچاق و صادرات هر كالايي از ايران به كشورهاي ديگر بسيار مقرون به صرفه است. به همين خاطر اگر مشكلي وجود دارد فقط به دليل حجم بالاي قاچاق است وگرنه مشكلي براي توليد داخل در زمينه سوخت وجود ندارد.
حاكميت بايد با قاچاق مبارزه كند
او در پاسخ به اين پرسش كه آيا دولت نبايد در اين زمينه تمهيداتي بينديشد، خاطرنشان مي‌كند: گاهي بحث افزايش قيمت مطرح مي‌شود، اما با توجه به افزايش قيمت دلار چقدر بايد قيمت بنزين افزايش يابد كه به جايگاه گذشته بازگرديم و بتوانيم از اين طريق قاچاق را كاهش دهيم.
حتي اگر قيمت داخلي را پنج برابر كنيم (يعني پنج هزار تومان) هر ليتر به كمتر از 30سنت مي‌رسد؛ در اين صورت باز هم نمي‌توان جلوي قاچاق را گرفت. مساله قاچاق ارتباط چنداني به دولت ندارد. مرزباني نيروي مسلح به دولت مربوط نمي‌شود و حاكميت بايد جلوي آن را بگيرد. تدابيري بايد فراتر از دولت رقم بخورد. حجم بالاي قاچاقي كه وجود دارد (چند ميليون ليتر)، توسط مردم عادي و مرزنشينان اتفاق نمي‌افتد و بايد مافيا و ارتباطاتي پشت آن باشد. اينكه تصور كنيم با افزايش قيمت مي‌توانيم از قاچاق سوخت جلوگيري كنيم يعني بايد كشور را تعطيل كنيم. دلار از 3700 به بيش از 15 هزار تومان رسيد؛ چقدر مي‌توان افزايش قيمت داد؟ تنها راه اين است كه كنترل بيشتري بر مرزها داشته باشيم وجلوي مافيا را بگيريم تا يك رانت بزرگ از جيب مردم به جيب سودجويان منتقل نشود.
سهميه بندي يا كارت سوخت فساد آور است
بهروزي فر ادامه مي‌دهد: با روي كار آمدن دوباره كارت سوخت، سهميه بندي و روي كار آمدن كوپن نمي‌توان اقدام خاصي انجام داد، اين اقدامات تنها فساد آور است. مرزها نياز به حفاظت بيشتري دارند تا امنيت بيشتري در داخل كشور حاكم باشد، اما همان‌طور كه مي‌بينيد شايد به طور جدي اقدامي در خصوص حفاظت مرزها براي جلوگيري از قاچاق سوخت صورت نمي‌گيرد.
سایر اخبار این روزنامه
چکش بی صدا
ازدواج از دسترس «كودكان» خارج مي شود
مافياي نفتي و جولان قاچاقچيان
آبستراكسيون حـزبـي
ارسال لایحه مبارزه با قاچاق انسان به دولت
باز آمد بوی ماه دربی!
لزوم تصميم گيري براي هزينه هاي زندگي حقوق بگيران
راهکاری برای مدیریت مصرف سوخت
اراده‌اي براي توليد مسكن استيجاري وجود ندارد
کوپن و شرایط جنگی
