عباس عراقچی: ساز و کارهای ویژه اروپا تا آبان‌ماه اجرایی می‌شود







بی تردید یکی از نتیجه‌بخش‌ترین تلاش‌های دیپلماتیک مقام‌های ایرانی چه پیش از برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل و چه در خلال آن، پیشرفت گفت‌وگوهای حفظ برجام بود. چه بیانیه مشترک ایران و کشورهای 1+4 در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل که مبتنی بر توافق نظر پیرامون ایجاد یک نهاد مالی مستقل برای مبادلات تجاری کشورها با تهران بود، امیدها برای حفظ برجام را پررنگ‌تر از همیشه کرده است. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا ۱۵ مرداد سال جاری بخش اول تحریم‌های هسته‌ای را به اجرا درآورد و حالا قرار است با بازگرداندن فاز دوم تحریم‌ها در ۱۳ آبان، بخش‌های نفتی و سیستم بانکی کشور را هدف قرار دهد. در چنین شرایطی است که در کنار بیانیه کشورهای 1+4، سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه هم اعلام کرده که «بر اساس مذاکرات با اروپایی‌ها، ساز و کارهای تبادل بانکی و تجاری با ایران تا شروع دور دوم تحریم‌های امریکا در ۱۳ آبان اجرایی خواهد شد.»
عراقچی در گفت‌وگو با ایرنا، درباره مذاکرات با اتحادیه اروپا به ‌منظور مقابله با تحریم‌های یکجانبه امریکا گفت: «زمانبندی ما همان چهارم نوامبر (13 آبان) است. اروپایی‌ها باید تا پیش از چهار نوامبر که دور دوم تحریم‌های نفتی و بانکی امریکا اعلام شده، ساز و کارهای پیشنهادی را برقرار کنند. یا حداقل اینکه تا آن تاریخ ساختارش مشخص شده و بخشی از آن شروع به کار کرده باشد. اروپایی‌ها نظر ما را می‌دانند که تا چهار نوامبر، حداقل بخشی از این ساز و کارها اجرایی شود.»
معاون وزیر امور خارجه ایران اضافه کرد: «بخش دوم تحریم‌های امریکا در چهار نوامبر به‌صورت رسمی برقرار می‌شود؛ اما عملاً تحریم‌های امریکا به‌صورت غیررسمی زودتر از آن پیاده شده‌اند، چون همه طرف‌هایی که از چهار نوامبر نمی‌توانند نفت بخرند، زودتر شروع به تجدید نظر در خرید نفت ایران کرده بودند.» عراقچی افزود: «در واقع باید گفت چهار نوامبر جنبه رسمی داشته و قرار نیست اتفاق عجیبی در آن روز بیفتد.»
 
تأکید وزرای خارجه چین و آلمان بر حفظ برجام
در کنار جست‌وجوی یافتن راهکارهای حفظ برجام وزرای خارجه آلمان و چین هم در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، بر لزوم حفظ توافق هسته‌ای تأکید کردند. «‌هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان طی سخنرانی در هفتاد و سومین مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با اعلام حمایت مجدد اتحادیه اروپا از برجام، تأکید کرد این اتحادیه در تلاش برای انتفاع ایران از این توافق است. ماس با بیان آنچه نگرانی غربی‌ها از نقش منطقه‌ای و توان موشکی ایران خواند، گفت: «ما اروپایی‌ها پای این برجام ایستاده‌ایم و تلاش می‌کنیم امکان تبادلات تجاری با ایران ممکن شود.» «وانگ یی» وزیر خارجه چین نیز در سخنان خود در مجمع عمومی سازمان ملل حمایت جهانیان از برجام را خواستار شد. وزیر خارجه چین گفت: «برجام باید حفظ شود چون در راستای منافع مشترک همه طرفین این موافقتنامه و در مقیاسی بزرگ‌تر، در راستای منافع جامعه جهانی است.»
 
درخواست بررسی ادعای نتانیاهو درباره «تورقوزآباد»
تأکید کشورهای حامی برجام بر حفظ این توافق در حالی بود که وزارت خارجه امریکا از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواست تا ادعای نتانیاهو درباره وجود یک سایت هسته‌ای در جنوب غربی تهران را مورد تحقیق و بررسی قرار دهد. نخست وزیر اسرائیل پنجشنبه گذشته و در خلال سخنرانی خود با نشان دادن تصاویری از یک ساختمان در «تورقوزآباد»، مدعی شد که ایران در نزدیکی تهران تجهیزات هسته‌ای دارد که آن را به آژانس گزارش نکرده است. این در حالی است که به گفته او این تصاویر مدت‌هاست که در اختیار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار گرفته و این نهاد واکنشی به آنها نداشته است.
به گزارش رویترز، یک مقام ارشد وزارت خارجه امریکا از مقامات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخواست کرد ادعاهای نخست وزیر رژیم صهیونیستی را مورد تحقیق و بررسی قرار دهد. پیش از این بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران این سخنان نتانیاهو را دروغ، نسنجیده و بی محتوا خوانده و همچنین عباس عراقچی گفته بود که من فکر می‌کنم عده‌ای نتانیاهو را سر کار گذاشته‌اند. با وجود این «دنی دنون» سفیر رژیم صهیونیستی در سازمان ملل تأکید کرد که امریکا و اسرائیل با یکدیگر در مقابل ایران می‌ایستند.
 
اتحاد ضد ایرانی اعراب در نیویورک
به موازات همگرایی کشورهای منظومه غرب برای حفظ  رابطه سیاسی و اقتصادی با ایران، بر دشمنی برخی کشورهای عربی منطقه علیه جمهوری اسلامی ایران هم افزوده شده است.  وزرای خارجه برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس با استناد به اظهارات و ادعاهای ترامپ و نتانیاهو، از طریق تریبون مجمع عمومی سازمان ملل و برگزاری نشست با وزیر خارجه امریکا در حاشیه مجمع عمومی، پروسه موهوم ایران هراسی را جدی‌تر از همیشه دنبال نمودند. چنان که عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان هنگام سخنرانی‌اش در مجمع عمومی بار دیگر ایران را به حمایت از تروریسم متهم کرد و گفت: «ریاض از راهبرد امریکا برای مقابله با ایران حمایت می‌کند.»  او با متهم کردن ایران به آموزش و تجهیز «شبه نظامیان تروریست»، مدعی شد: «عربستان سعودی معتقد است که برای رسیدن به صلح و ثبات در منطقه، نیاز به مهار ایران و سیاست‌های مخرب این کشور است.»  
علاوه بر سخنان مدعـــــــــی جویانه الجبیـــــــر، وزرای خارجه کشورهای حاشیه خلیج فارس، مصر، اردن و امریکا هم در نشستی در حاشیه نشست مجمع عمومی بر مقابله با تهدیدات ایران برای منطقه و امریکا تأکید کردند. مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا در این نشست بر ضرورت توقف فعالیت‌های ایران در منطقه و شکست داعش و دیگر گروهک‌های تروریستی تأکید کرد. کوشش برخی از کشورهای عربی برای ایجاد فشار علیه ایران در حالی بود که ابراهیم الجعفری، وزیر امور خارجه عراق در سخنان خود در مجمع عمومی سازمان ملل با بیان اینکه «هیچ گزینه‌ای جز گفت‌وگوی صریح با ایران وجود ندارد»، از کشورهای عربی خواست با ایران به صراحت وارد گفت‌وگو شوند. وزیر خارجه عراق در بخش دیگر از سخنان خود به ادعاهای نخست وزیر رژیم صهیونیستی هم واکنش نشان داد و گفت که ادعاهای او مبنی بر حضور نیروهای ایرانی در خاک عراق را محکوم می‌کند.

پیشنهاد میانجیگری مسکو به ایران و اسرائیل
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در خلال یک نشست خبری در مجمع عمومی سازمان ملل به مواضع امریکا و کشورهای عربی که مدعی نقش مخرب ایران در منطقه بودند، تاخت و این مواضع را به شدت محکوم کرد. لاوروف با بیان اینکه «به رغم ادعای امریکا و برخی کشورهای عرب منطقه خلیج فارس، مسکو هیچ مدارک و شواهدی در اختیار ندارد که ایران کشوری حامی تروریسم باشد»، افزود: «ایران به طور مؤثر و فعالانه در مبارزه با تروریسم در سوریه کمک می‌کند.» لاوروف همچنین با تأکید بر اینکه تلاش برخی کشورها برای محصور کردن ایران در مرزهای خود، فکر بسیار ساده‌لوحانه و سیاستی غیرواقع‌بینانه است، افزود: «ما سال‌هاست پیشنهاداتی برای ایجاد یک مکانیزم امنیتی کارآمد در منطقه خلیج فارس ارائه دادیم.
ما خواستار از سرگیری همکاری‌ها و آغاز مذاکرات در این زمینه هستیم و پیشنهاد روسیه برای برگزاری کنفرانسی در باره امنیت منطقه خلیج فارس با شرکت ایران و کشورهای عرب منطقه همچنان به قوت خویش باقی است.» وزیر خارجه روسیه در عین حال خواستار میانجیگری روسیه برای حل اختلافات میان ایران و رژیم صهیونیستی شد و در این رابطه گفت: «اگر هر دو طرف (ایران و رژیم صهیونیستی) روسیه را به عنوان یک مکان مناسب برای ملاقات با یکدیگر بدانند ما از این مسأله خرسند خواهیم شد.»

برش

ظریف: وسواس فکری امریکا درباره ایران همه‌جا نتیجه معکوس داشته است

وزیر امور خارجه کشورمان که در ادامه سفر سازمان مللی هیأت ایرانی در نیویورک حضور دارد روز گذشته دیدارهای دو جانبه‌اش با وزیران امور خارجه کشورهای مختلف جهان را پی گرفت. به گزارش ایرنا، محمد جواد ظریف در جریان دیدار با «ولید معلم» همتای سوری خود و رایزنی درباره آخرین تحولات سوریه و روند آستانه گفت: «اولویت ما این است که مسأله شهر ادلب به‌صورت مسالمت‌آمیز حل شود. ما با همکاری شرکایمان در آستانه، یعنی ترکیه و روسیه، مانع از بحران انسانی در آنجا شدیم و همزمان می‌خواهیم با تروریست‌ها برخورد شود.» ظریف افزود: «ما تلاش داریم که وضع امنی برای غیرنظامیان در ادلب، لاذقیه، حلب و دیگر شهرها برقرار شود». وزیر خارجه ایران در نیویورک همچنین با همتایان اتریشی، هلندی و الجزایری دیدار و گفت‌و‌گو کرد. ابعاد مختلف روابط دوجانبه، مسائل منطقه‌ای و آخرین تحولات مربوط به برجام و اقدامات اروپا برای تأمین منافع ایران از جمله مباحث مطرح در این دیدارها بود. دیدارهای جداگانه ظریف با معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور بشر دوستانه و رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ جهانی نیز با تمرکز بر کمک‌های انساندوستانه در منطقه بویژه در سوریه، یمن و افغانستان انجام شد.  
او سپس در نشست چند جانبه «مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا» که به ریاست وی در نیویورک برگزار شد، شرکت کرد. پس از ایران، قطر ریاست دوره‌ای این مجمع را عهده دار شد. محمدجواد ظریف در گفت‌وگویی درباره برنامه‌های دیگرش در نیویورک گفت: در دو سه روز گذشته ملاقات‌های سازمان مللی بود که بسیار فشرده است و هفته آینده بیشتر ملاقات‌ها با اندیشکده‌ها خواهد بود. به‌گزارش فارس، وزیر امور خارجه همچنین در مصاحبه‌ای با «المانیتور» با انتقاد از سیاست امریکا در کل منطقه گفت که این سیاست‌ها با واسواس فکری بیش از حد و تمرکز روی ایران، همه جا نتیجه معکوس داشته است. او همچنین ابراز اطمینان کرد که سازوکار مالی پیشنهادی جدید اروپا که «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هفته گذشته آن را اعلام کرد، می‌تواند به ایران کمک کند تا حدودی اثرات تحریم‌های امریکا را پشت سر بگذارد.