روزنامه اعتماد
1397/07/12
كردها در عكس دسته‌جمعي عراق
ديشب در پارلمان عراق، بالاخره پس از تعلل و وقت‌كشي بسيار، رييس‌جمهور عراق انتخاب و معرفي شد. بر اساس قانون اساسي عراق، رييس‌جمهور نيز به محض آنكه از سوي مجلس معرفي شد، به فرد مورد اجماع نظر احزاب سياسي حاضر در مجلس دستور داد كابينه را تشكيل دهد. به اين ترتيب، برهم احمد صالح كرد‌زبان اهل سليمانيه، عادل عبدالمهدي سياستمدار شيعه و وزير نفت سابق اين كشور را مامور تشكيل كابينه كرد و مي‌توان گفت، معادلات سياسي عراق، ديگر شباهت چنداني به كلاف سردرگم روزهاي پيشين ندارد. اما مسيري كه براي رسيدن به اين نقطه طي شد، چندان آرام و خالي از تنش، اتهام و درگيري نبود. اول اينكه امسال در انتخابات سراسري عراق، مشاركت حداقلي مردم نشان داد كه كل جامعه عراق اعم از شيعه، سني و كردها دل خوشي از دولت و مسوولان دولتي ندارند و با حضور ۴۴ درصدي در پاي صندوق‌هاي راي نشان دادند كه بخش مهمي از اميد و اعتماد خود را از دست داده‌اند و رويدادهاي تاثربرانگيز بغداد و بصره را نيز در همين راستا مي‌توان ارزيابي كرد. مشكلات عراق ارتباط دقيقي با منافع احزاب و چهره‌هاي برتر قدرتمند اين كشور دارد. كشوري كه در حال بستر ترك بيماري ترور و آثار نظام بعث است، لازم است در يك پروسه و روند سريع و پرشتاب قدم در مسير توسعه ثبات و امنيت بگذارد. به ويژه با توجه به درآمدهاي كلان نفتي عراق، چنين توقعي دور از ذهن و اغراق‌آميز نيست و اگر عراق به سمت توسعه، ثبات و پيشرفت نمي‌رود، بدون ترديد دليل نخست را بايد در فساد مالي گسترده و ريشه‌داري دانست كه اغلب گروه‌ها را درنورديده و احزاب و افراد سالم و دور از فساد مالي، يك اقليت ناچيز را تشكيل مي‌دهند. احزاب سياسي عراق در هر سه گروه شيعه، سني و كردها نشان داده‌اند كه منفعت شخصي و گروهي، از منفعت ملي و امنيت ملي براي‌شان به مراتب مهم‌تر است. آنان به راحتي صفوف حزبي خود را به خاطر دريافت پول بيشتر عوض مي‌كنند، پست‌هاي كوچك و بزرگ را خريد و فروش مي‌كنند و در اين مسير، هيچ تشكيلات و دستگاه قضايي و امنيتي قدرتمندي وجود ندارد كه به محل ابروان اين آقايان و خانم‌هاي ارجمند بر بالاي چشمان‌شان كوچك‌ترين اشاره‌اي كند. به همين خاطر در هفته‌هاي اخير، احزاب سياسي عراق با وجود تمام چانه‌زني‌ها، گفت‌وگوها، مذاكرات و لابي‌گري‌هاي طولاني، خيلي دير توانستند براي معرفي نخست‌وزير به اجماع و وحدت نظر برسند. در اقليم كردستان عراق نيز، وضعيت كردها را نبايد از تابلوي كلان عراق جدا ديد. به عنوان مثال روز يكشنبه هفته جاري در اقليم كردستان عراق، انتخابات پارلمان اقليم برگزار شد و ديديم كه با وجود تمام تلاش‌هاي تبليغاتي احزاب به‌ويژه با توجه به آنكه انتخابات تنها چند روز پس از سالگرد برگزاري رفراندوم استقلال برگزار شد، اما مشاركت مردم اقليم نهايتا از مرز ۵8 درصد فراتر نرفت. البته برخي از تحليلگران بر اين باورند كه همين رقم نيز جاي ترديد و گمان دارد و به احتمال قوي دو حزب قدرتمند اقليم كردستان يعني اتحاديه ميهني و حزب دموكرات، هر دو بخشي از آرا را با توجه به امكاناتي كه در دست دارند...با استفاده از ابزار تقلب در صندوق انداختند. در هر حال حتي اگر رقم اعلام‌شده را به عنوان ميزان مشاركت مردم در نظر بگيريم، به اين نتيجه مي‌رسيم كه نوعي از سرخوردگي، نوميدي و فاصله گرفتن و شكاف بين مردم و حاكمان، در كل عراق وجود دارد.
يك كرسي براي 7 نفر
اساس عرف سياسي عراق، دوران پس از صدام، در اين كشور پست مهم و اجرايي، بر اساس معادلات جمعيتي، در اختيار جريان شيعه است. پست رياست مجلس به دومين جمعيت بالاي عراق يعني اهل سنت داده مي‌شود و پست رياست‌جمهوري نيز كه البته ابعاد تشريفاتي دارد و داراي اختيارات چنداني نيست، به كردها سپرده مي‌شود. ولي همين پست تشريفاتي داراي اعتبارات سالانه ۲۰۰ ميليون دلاري كلان است كه دو حزب قدرتمند اقليم كردستان عراق براي تصدي آن مدت‌ها با هم رقابت كردند و آخر سر هم نتوانستند براي معرفي نامزد واحد در خانه خود به نتيجه برسند و موضوع را به بغداد كشاندند. طنز سياسي ماجرا اينجاست كه عراق فقط يك رييس‌جمهور نياز دارد اما كردها هفت نامزد را به مجلس عراق بردند. در حزب اتحاديه ميهني، دو باجناق مام جلال طالباني يعني لطيف رشيد و محمد صابر و ملا بختيار پدرزن پسر مام جلال، خواهان آن بودند رييس‌جمهور شوند. اما چهره قدرتمندي به نام كوسرت رسول با همراهي بافل طالباني پسر كوچك طالباني، توانستند برهم صالح را كه چند ماه پيش از اين حزب جدا شده بود، مجددا به اتحاديه ميهني بازگردانند. همسر مام جلال يعني هيرو ابراهيم و دو خواهر او، به‌شدت مخالف رييس‌جمهور شدن برهم صالح بودند اما اين دعواي خانوادگي بالاخره به نفع باجناق‌ها، مادر، خاله‌ها و پدرزن بافل تمام نشد و برهم صالح به مصاف فواد حسين نامزد مورد تاييد مسعود بارزاني رفت. در اين ميان، يك زن و چند چهره سياسي و دانشگاهي نيز نامزد شدند و مجلس عراق، نهايتا برهم صالح را به عنوان رييس‌جمهور برگزيد. اشاره به كريدور پرتنش خانوادگي حزب اتحاديه ميهني، به اين دليل بود كه ابعاد تاسف‌برانگيز جنگ قدرت در داخل احزاب اقليم كردستان، تا حدودي مشخص شود. البته اين وضعيت، به گونه‌اي و اندكي متفاوت در حزب دموكرات به رهبري مسعود بارزاني هم وجود دارد و ظاهرا فعلا همين وضعيت ادامه خواهد داشت.
در هر صورت، كردها در عكس دسته‌جمعي عراق بزرگ، نشان دادند كه آنها نيز نه‌تنها مانند احزاب شيعه و سني، درگير و آلوده جنگ قدرت و فساد مالي هستند، بلكه در رقابت‌ها نيز، هيچگاه نظري به منافع كلان و مشترك ندارند.
سایر اخبار این روزنامه
دادگاه لاهه به نفع ايران راي داد
پنجشنبه روز آخر نيست
بازگشت روسيه به دوران شوروي
امروز رهبر انقلاب در ورزشگاه آزادي با بسيجيان ديدار مي كنند
بهره‌برداري از حكم لاهه
اجماع در جبهه مودت
وزير خارجه امريكا: از پيمان مودت با ايران خارج مي‌شويم
گزارشي از ديدار روحاني با اصلاح‌طلبان
از روسيه انتظار داشته‌باشيم؟
اتهام مبهم فساد في‌الارض
كردها در عكس دسته‌جمعي عراق
ضرورت گفت‌وگو
