عربستان از وهابیت تا تروریسم دیپلماسی

ربایش و احتمال قتل جمال القاشقچی، روزنامه‌نگار برجسته سعودی ترکی‌الاصل یکی از حوادث دردناکی است که می‌تواند رژیم آل سعود را دستخوش یک تغییرات دراماتیک خطرناکی بکند. جمال قاشقچی، روزنامه نگار 59 ساله عربستان که سال‌ها به عنوان مشاور رسانه‌ای ملک عبدا...، پادشاه سابق عربستان و یکی از شخصیت‌های تاثیرگذار سعودی در طول سال‌های اخیر نقش برجسته‌ای در سیاستگذاری‌های آل سعود ایفا کرد اما پس از حمله محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان به یمن، جمال قاشقچی نسبت به این تهاجم غیرانسانی یکسری مواضع اتخاذ و انتقاداتی متوجه سیاست‌های محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان کرد. مقالاتی که جمال قاشقچی در دو روزنامه بزرگ آمریکایی واشنگتن پست و نیویورک تایمز علیه سیاست‌های محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان منتشر کرد موجب شد که ولیعهد جوان عربستان به شدت نسبت به اقدامات و سیاست‌های انتقادآمیز جمال قاشقچی از خود موضع‌گیری تندی نشان داده و وی را در لیست سیاه قرار دهد. بعد از آن بود که جمال قاشچقی احساس خطر کرد و به آمریکا رفت. اما از آنجا که او یکی از شاهزادگان امپراتوری عثمانی و دارای تبار عثمانی هست، به ترکیه رفت و در آنجا فعالیت خود را آغاز کرد که به دستور محمد بن‌سلمان، وی به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد که در آنجا توسط یک تیم 15 نفره که مرکب از ماموران امنیتی و یک تیم پزشکی بودند با زدن آمپول نیتروژن، وی را قطعه قطعه کرده و با گذرنامه‌های سیاسی از ترکیه خارج شدند. این امر افکار عمومی جهان را به شدت تحت تاثیر قرارداد و الان عربستان سعودی در آستانه یک تحول بزرگ قرار دارد. هرچند محمد بن‌سلمان پیشنهاد رشوه 5 میلیارد دلاری به ترکیه داده و سعی می‌کند با پرداخت رشوه به آمریکایی‌ها و غربی‌ها به نوعی جامعه جهانی را ساکت کند، اما شخصیت جمال قاشقچی و نفوذ وی در آمریکا و کشورهای غربی موجب خواهد شد که رژیم آل سعود در یک انزوای سیاسی و یک چالش بزرگ قرار بگیرد. به این مفهوم که افکار عمومی به شدت الان رهبران کشورهای غربی را تحت فشار قرار داده که از سرنوشت جمال قاشقچی اطلاعی به دست آورند و این مسأله می‌تواند شرایط دشواری برای عربستان سعودی به وجود بیاورد. عربستان سعودی اساسا کانون تروریسم جهانی است. به این مفهوم که از سه سال گذشته به این طرف اصلاحات شکلی و ظاهری محمد بن‌سلمان که صرفا در راستای فریب افکار عمومی صورت می‌گیرد، الان رژیم آل سعود به تمام سفارتخانه‌های خود ماموریت داده که مخالفان سیاست‌های محمد بن‌سلمان را هرجا که هستند ترور کنند. این نشان می‌دهد که تروریسم وهابی به تروریسم دیپلماسی تبدیل شده و سفارتخانه‌های عربستان با رصد تحرکات مخالفان محمد بن‌سلمان آنها را در لیست سیاه ترور قرار دهند. در گذشته هم از این نوع ترورها صورت گرفته و محمد بن‌سلمان لیستی از مخالفان خود را تهیه و به سفارتخانه‌های عربستان در سراسر جهان ابلاغ کرده که این افراد را ترور کنند و جمال قاشقچی یکی از این افراد بود که ممکن بود در آینده چالشی جدی برای محمد بن‌سلمان باشد. به همین دلیل به نظر می‌رسد که عربستان سعودی با آینده تاریکی مواجه خواهد شد و درحقیقت یک چالش و خطر جدی رژیم آل سعودی را تهدید می‌کند. اتفاقی که برای جمال قاشقچی رخ داد، ارکان رژیم آل سعود را تکان خواهد داد و موجب خواهد شد که این رژیم به عنوان یک رژیم تروریستی و فاشیستی از نظر افکار عمومی تلقی شود. بسیاری از شخصیت‌های تاثیرگذار آمریکایی به کاخ سفید و شخص دونالد ترامپ فشار می‌آورند که رابطه آمریکا را با عربستان قطع کند. هرچند عربستان با پشتوانه مالی زیاد سعی می‌کند افکار عمومی را آرام کند و شخصیت‌های آمریکایی را بخرد ولی به هر حال عربستان سعودی و نظام وهابی این‌کشور با یک چالش جدی مواجه خواهد شد و این کشور در آینده جایگاه خود را در سطح منطقه و جهان از دست خواهد داد و جهانیان به این پی خواهند برد که وهابیت کانون و خاستگاه تروریسم جهانی است.
* تحلیلگر مسائل بین‌المللی