روزنامه جهان صنعت
1397/07/28
صنعت خودروسازی کشور هم از زدوبندهای رانتی در امان نماند
گروه صنعت- زدوبندهای سیاسی، صنایع کشور را به مرز نابودی کشانده و فریاد صنعتگران و تولیدکنندگان دیگر تنها برای اعلام وضعیت قرمز در بخش تولید کشور نیست بلکه آنان از وجود فساد در این بخش استراتژیک بیش از حد هراس دارند چراکه در این صورت باید اکنون فاتحه صنعت کشور را به یکباره خواند. صنعت خودرو نیز از این ترکش‌ها در امان نمانده و سیستم فساد گلوی این صنعت را می‌فشارد. تغییر مدیریت در برخی از رده‌های مدیران خودروساز کشور آن هم به بهانه‌های تنظیم بازار و توسعه صنعت خودرو، خبرها و شائبه‌هایی را به همراه داشته است. این روزها محتکر و احتکارکننده الفاظی است که پس از اعمال تحریم‌های بین‌المللی به وفور و در اظهارات مسوولان نظارتی، قضایی و نمایندگان مجلس به‌کار برده میشود. در بین این اظهارات اما بیش از دیگر تولیدکنندگان، خودروسازان متهم به احتکار کالای تولیدی می‌شوند.هرچند محتکر بودن خودروسازان بارها ازسوی فعالان این صنعت و مسوولان صنعتی تکذیب شده و از سوی مراجع نظارتی و نمایندگان مجلس مورد تایید قرار گرفته اما با گذشت ماه‌ها از اولین ادعا، پرونده احتکار خودروسازان همچنان باز است.
این‌گونه گفته میشود که تولیدکنندگان با هدف افزایش قیمت و ایجاد حاشیه بازار عرضه را بسیار محدود کرده‌اند. در حال حاضر خودروسازان با توجه به فضای اقتصادی کشور و همچنین نوسان نرخ ارز، آزادسازی قیمت خودرو را تنها مسیر بازگشت بازار به روال عادی خود می‌خوانند. آنها با انتقاد از قیمت‌گذاری دستوری تاکید می‌کنند که اگر قیمت در حاشیه بازار تعیین شود نه‌تنها دلالان در بازار دوام نخواهند آورد بلکه مشتریان و تولیدکنندگان نیز از این رویه سود خواهند کرد..
صنایع بزرگ؛ حیاط خلوت سیاسیون
در همین رابطه عضو کمیسیون برنامه‌و‌بودجه مجلس با بیان اینکه برخی صنایع بزرگ حیاط خلوت سیاسیون شده‌اند گفت: نحوه انتخاب مدیران خودروسازی‌ها، تعهدات پشت پرده‌ای است که افراد پرنفوذ صاحب قدرت در دولت دنبال می‌کنند.
حسینعلی حاجی‌دلیگانی در پاسخ به اینکه خودروسازان همچنان به تعهدات خود در قبال مشتریان متعهد نیستند و همیشه کمبود قطعه را بهانه می‌کنند، آیا کشور توان تولید در این بخش را ندارد، گفت: قبل از اینکه بخواهیم به بحث کمبود قطعه بپردازیم باید بگویم در این دو مجموعه و همچنین در سطح خود وزارتخانه مشکل اصلی، مدیریت صحیح و نبود ثبات در مدیریت است و نحوه انتخاب مدیران بر اساس تعهدات پشت پرده‌ای است که افراد پرنفوذ صاحب قدرت در دولت دنبال می‌کنند که اینها مدیر شوند با شرط و شروط خودشان.
او افزود: معمولا شرط این افراد هم این است که آنچه آنها بیان می‌کنند انجام دهند و هر کدام به نوعی حیاط خلوتی را برای صاحبان قدرت ایجاد کنند و هر کدام که در هر مرحله بخواهند درست حرکت کنند یا درست مدیریت کنند یا کمتر به حرف آن فرد صاحب قدرت گوش بدهند، بلافاصله برکنار می‌شوند.
اعمال نفوذ در مدیریت اقتصادی کشور
حاجی‌دلیگانی با بیان اینکه مشکل اعمال نفوذ در مدیریت اقتصادی کشور تنها محدود به صنعت خودروسازی نیست، تاکید کرد: بنابراین ریشه مشکل در اعمال نفوذ برای نصب مدیران بزرگ است که این مساله نه فقط در صنعت خودروسازی بلکه در صنایع بزرگ دیگر هم دیده میشود. واقعیت این است که گاهی می‌بینیم واحدی که صنعتی و اقتصادی است بیشتر از جایگاه وزیر، نقش سیاسی دارد و کسانی که مدیر این واحد را نصب می‌کنند مسلما از وی خواسته‌های سیاسی دارند.
عضو کمیسیون برنامه‌و‌بودجه مجلس شورای اسلامی گفت: به دنبال این خواسته‌های سیاسی، حیاط خلوت‌هایی است که پر از رانت و پول و ثروت برای مقاطع خاص و برای هزینه‌های معینی باشد که معمولا در جایگاه‌های آشکار نمی‌توان از آن استفاده کرد و آنها را نام برد. بنابراین ما با این مشکل اساسی مواجه هستیم. ما حتی با این مواجه هستیم که وزیر مربوطه و حتی مسوول مستقیم که باید مدیرعامل شرکت یا مجموعه صنعتی و اقتصادی را نصب کند، آن هم به نوعی عملا اختیاری از خود ندارد و تنها جاده صاف‌کن است یا مجبور به تمکین از افراد یا تیم‌های بالاتری است که برای این موضوع وجود دارد.
موشک می‌سازیم، قطعه که سهل است
او در ادامه با اشاره به اینکه توان مهندسی و صنعتی کشور ما بیشتر از آن چیزی است که تصور میشود، اضافه کرد: «ما توان ساخت همه قطعات مورد نیاز در صنعت خودروسازی را داریم منتها دو دیدگاه وجود دارد؛ یکی اینکه گاهی اوقات مطرح میشود تولید برخی از این قطعات در داخل کشور مقرون به صرفه نیست، بخشی از این اظهارنظر پذیرفته است که ممکن است گاهی اقتصادی نباشد که همه چیز را در داخل تولید کنیم. حاجی‌دلیگانی با اشاره به روی دیگر این دیدگاه‌ها، اضافه کرد: اما دیدگاه دیگری که در کشور وجود دارد این است که کلا با تولید محصول یا قطعه‌ای در داخل کشور مشکل دارند یعنی دوست ندارند کشور به سمتی برود که از وابستگی نجات پیدا کند، بیشتر نگاهشان این است که فرصت اشتغال برای اتباع سایر کشورها فراهم کنند و دنبال اشتغال در داخل کشور نیستند و حتی تولید‌کننده‌های داخلی را چنان تحت فشار قرار می‌دهند که اینها هم دست از اصرار بر تولید بردارند و به واردکننده تبدیل شوند. او ادامه داد: ما شاهد این هستیم واحدهایی با نام تولید، چنان شرایطی برایشان فراهم شده که خودش این انگیزه را پیدا کرده است که به سمت واردات می‌رود، یعنی با تابلوی تولید ولی با عمل واردات در صحنه اقتصاد خودش را نگه می‌دارد و مال‌اندوزی می‌کند. نکته دیگر این است که این صنایع در برخی از رسانه‌ها و با استفاده از تبلیغات دروغ و مردم فریب زمانی که می‌خواهند امتیازی را از جامعه بگیرند اینطور به جامعه القا می‌کنند که ما همه قطعات را خودمان می‌سازیم و در روز مبادا می‌گویند که ما همه قطعات را وارد می‌کنیم. عضو کمیسیون برنامه‌و‌بودجه مجلس شورای اسلامی گفت: واقعا وضعیت موجود و حرکات این چنینی در صنایع خودروسازی باعث ناامیدی است. در کشور ما از لحاظ خلاقیت و توانمندی و ظرفیت‌هایی که جوانان ما به ویژه در مراکز دانش‌بنیان دارند، کسری نداریم. وقتی ما موشک با برد دو هزار کیلومتر می‌سازیم، وقتی ام‌آر‌آی را با آن حساسیت چند جوان پایش ایستاده و آن را می‌سازند، طبیعتا قطعات خودرو را به راحتی می‌توانند بسازند.
برخورد با سیستم فاسد دولتی
او در پاسخ به این سوال که با توجه به حجم فسادها و رانت موجود در صنایع بزرگ به ویژه صنایع و شرکت‌های خصولتی، چه راهکارهایی برای برخورد با این وضعیت وجود دارد، توضیح داد: دیدی در کشور وجود دارد که براساس آن خواسته یا ناخواسته برخی از جهت‌گیری‌ها از بیرون کشور شکل می‌گیرد که به دنبال ناراضی کردن مردم هستند تا مردم به نظام فشار بیاورند و دولت سازش و مذاکره را بپذیرد.
او درباره اینکه در شرایط حاضر چه دستگاه‌هایی باید دست به کار شوند که وضعیت به حالت عادی برگردد، گفت: مجلس این ظرفیت را دارد که وارد صحنه شود، مجلس با وجود جهت‌گیری‌های سیاسی که گاهی اوقات مانع از تصمیمات درست میشود در برخی از اوقات هم می‌بینیم که وقتی منافع عمومی کشور مطرح میشود اکثریت قابل توجهی وارد می‌شوند و از منافع مردم دفاع می‌کنند.
حاجی‌دلیگانی با تاکید براینکه برخی از بیرون به دنبال فشار برای ایجاد نارضایتی هستند، اضافه می‌کند: اگر صنایع خودروسازی خودشان را به زودی اصلاح نکنند جایی برای عرض اندام و بقا نخواهد داشت.به گزارش مهر، به صورت کاملا واضح می‌توان گفت دست‌های پشت پرده‌ای هستند که نمی‌گذارند و نخواهند گذاشت کشور به شرایط توسعه دست پیدا کند، عقب‌ماندگی کشور برای برخی از افراد پرنفوذ در سیستم دولتی پولساز و قدرت‌آفرین است و به نظر می‌رسد همین دو اتفاق برای عده‌ای کافی است و در این بین افزایش نارضایتی‌های مردم اهمیتی نخواهد داشت. با این وضعیت و منافع‌طلبی‌هایی که ریشه در خاک این کشور دوانده است انتظار اصلاح وضعیت موجود یک رویا به نظر می‌رسد.
گل زدن به خود!
عوامل داخلی بیش از هر علت دیگری می‌تواند به ضرر و زیان صنعت خودروسازی باشد ولی در کل هر تحریمی چه داخلی و چه خارجی بدن ضعیف این صنعت را بی‌جان‌تر می‌کند. اولین اقدام برای حمایت از صنایع خودروسازی و قطعه‌سازی این است که گل به خودی نزنیم. امیرحسین کاکایی عضو هیات علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت گفت: اولین اقدام برای حمایت از صنایع خودروسازی و قطعه‌سازی این است که گل به خودی نزنیم.
وی اظهار کرد: تحریم‌های مربوط به خودروسازی از ۱۵ مرداد‌ماه آغاز شده است. قبل از آنکه تحریم‌ها شروع شود اتفاقاتی در کشور افتاد که باعث تعجب شد که مهم‌ترین آن عدم توجه به تغییر قیمت‌ها و قیمت‌گذاری دستوری غلط است که مدتی هم هست همه قبول کرده‌اند اشتباه بوده است.
وی ادامه داد: در این مدت خودروسازهای اصلی طبق دستور دولت مجبور شدند بسیاری از خودروهای خود را تا سال آینده پیش‌فروش کنند در حالی که قیمت‌ها هنوز همان قیمت‌های اول سال است. بنابراین برای جلوگیری از این گل به خود، قیمت‌گذاری این محصولات باید منطقی شود و همچنین بازار از حاشیه‌های عجیب که تمام سودش را هم دلالان می‌برند، بیرون بیاید تا هم مردم آرامش داشته باشند و هم خودروسازان و قطعه‌سازان تکلیف خود را بدانند.
عضو هیات علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت افزود: در چند ماه اخیر هم نرخ ارز و هم مواد اولیه افزایش داشته است که دولتمردان مدت‌ها این موضوع را انکار می‌کردند اما الان به این نتیجه رسیده‌اند که هزینه‌های تولید بالا رفته و قیمت‌ها باید واقعی شود اما در این زمینه تاخیر دارند.
کاکایی ادامه داد: در حال حاضر قیمت دلار برای یک تولیدکننده متفاوت، غیرشفاف و بالاتر از نرخ واقعی آن است. این وضعیت در حالی است که در صنعت شفافیت بسیار مهم است با این حال حتی در واحد پولی که از آن استفاده می‌کنیم نیز ابهام وجود دارد.
وی تاکید کرد: در چنین شرایطی شاخص‌ها و متغیرهای اصلی اقتصاد کشور باید به یک ثبات برسد تا کل صنایع از جمله صنعت خودرو بتوانند برای خود برنامه‌ریزی کنند. حیات خودروسازان و قطعه‌سازان به این تصمیمات وابسته است.
بازار در انتظار مصوبه جدید
با این حال باید به فکر تنظیم بازار خودرو نیز باشیم چراکه ادامه مسیر بی‌نظمی و هرج و مرج می‌تواند لطمات بیشتری به این صنعت وارد کند. منصور معظمی رییس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با بیان اینکه قیمت‌های فعلی خودروسازان را دچار مشکل کرده است، گفت: سازمان حمایت پیشنهاد اصلاحیه قیمت‌ها را داده و ستاد تنظیم بازار باید تصمیم‌گیری کند.
وی گفت: امروز به دلیل تغییرات در نرخ ارز به طور قطع قیمت تمام شده خودروسازان بسیار افزایش پیدا کرده و خودروسازان درخواست جدی برای اصلاح قیمت‌ها دارند. رییس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران گفت: نکته مهم‌تر این است که خودروسازان ما قراردادهایی با قطعه‌سازان دارند که این قراردادها بر مبنای نرخ ارز ۳۲۰۰ تومان و ۳۸۰۰ تومان است، اما امروز با افزایش سه برابری قیمت ارز در سامانه نیما اگر قیمت قطعه‌سازان اصلاح نشود بسیاری از آنها دچار گرفتاری جدی می‌شوند. وی افزود: ما پیشنهاد تعیین قیمت تمام شده را به رییس‌جمهور دادیم و در شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا مطرح و اجازه داده شد قیمت بر اساس آنچه سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان تعیین می‌کند و ستاد تنظیم بازار آن را تصویب می‌کند، اجرایی شود.
کاهش قیمت سرعت گرفت
بعد از اعلام دو خودروساز بزرگ برای پیش‌فروش خودروهایشان، تب و تابی در میان دلالان خودرو برای فروش شکل گرفته و مصرف‌کنندگان واقعی وارد بازار خواهند شد.
بازار خودرو طی روزهای گذشته با اعلام خبر آغاز پیش‌فروش‌ها از سوی دو خودروساز بزرگ با عکس‌العمل‌های جدی از سوی دلالان و افرادی مواجه شده است که طی ماه‌های گذشته با تلاطم بازار خودرو از این کالای مصرفی به عنوان محلی برای سرمایه‌گذاری استفاده کرده بودند اما اکنون وارد میدان شده و با اصرار در انتشار آگهی‌های متعدد بنا را بر فروش خودروهای خود گذاشته‌اند.
بر این اساس، این روزها بازار خودرو با افزایش عرضه مواجه شده و به نظر می‌رسد به مرور تقاضاهای کاذب از بازار حذف شده و مصرف‌کنندگان واقعی به سمت این بازار هدایت شوند.
بررسی‌های میدانی از آگهی‌های فروش خودرو در سایت‌ها و نیازمندی روزنامه‌ها حکایت از آن دارد که آگهی‌ها برای فروش هر چه سریع‌تر خودروها افزایش یافته و مصرف‌کنندگان واقعی اعم از افرادی که خودرو را به عنوان ابزار کار یا مصرف واقعی خود نیاز دارند وارد بازار شده و خریدار شده‌اند. به این ترتیب قیمت‌های کاذب در بازار خودرو شکسته شده و اگر‌چه هنوز هم این بازار با حباب مواجه است اما نرخ‌ها تا حدودی به سمت واقعی شدن پیش رفته است.
تب و تاب فروش برای خودروهایی که با هدف کسب سود خریداری شده بود، به این دلیل بالا گرفته است که دو خودروساز اصلی اعلام کرده‌اند طرح‌های پیش‌فروش را از اوایل هفته پیش رو آغاز خواهند کرد. این افراد نگران هستند با انجام این پیش‌فروش‌ها، حاشیه سودشان بیش از قبل تقلیل رفته و حتی ضرر کنند.
گزارش‌های میدانی از بازار خودرو حکایت از آن دارد که قیمت طی یکی دو روز گذشته با کاهش بیشتری مواجه شده و در برخی مدل‌های خودروهای داخلی بین پنج تا هفت میلیون تومان کاهش را تجربه کرده است، ضمن اینکه فروشندگان در هر آگهی جدیدی که منتشر می‌کنند، تلاش دارند قیمت را کاهش بیشتری دهند تا بلکه سریع‌تر خریدار پیدا کنند.
سایر اخبار این روزنامه
نسخه بخش خصوصی برای مدیریت مصرف سوخت
ترامپ در مخمصه ریاض
حذف مهر ویزای ایران در پاسپورت اروپایی‌ها عملیاتی شد
تمدید 4 ماهه تعلیق ایران در FATF
نگاهی به نمایشگاه گروهی چیدمان «پانگ‌آ» در گالری ابد
نگاهی به فرآیند فروشگاه سازی اینترنتی
افزایش هندسی درد!
بررسی پیش‌شرط‌های ارتباط با بازارهای جهانی
آژیر خطر برای روحانی
ترامپ در مخمصه ریاض
صنعت خودروسازی کشور هم از زدوبندهای رانتی در امان نماند
از رقابت تا جنگ
تعداد کودکان کار تحصیلکرده رو به افزایش است
افزایش حقوق یا کاهش هزینه زندگی
اویل‌پرایس گزارش داد
واکاوی رواج بی‌اعتمادی در میان مردم
