آمریکا مجری خواست دیگران است

گروه سیاسی- اردیبهشت‌ماه بود که ترامپ با تایید نکردن پایبندی ایران به توافق هسته‌ای، آمریکا را از برجام خارج کرد و مورد اعتراض بسیاری از موافقان برجام قرار گرفت. تهدیدات ترامپ عملی و در مردادماه دور اول تحریم‌ها علیه ایران اجرا شد. اما دومین مرحله بازگشت تحریم‌های معلق شده ۱۳ آبان است یعنی امروز؛ تحریم‌هایی که هدف آنها متمرکز بر صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، کشتیرانی، نظام بانکی و خدمات بیمه است و کاهش دریافت ارزی ایران را دنبال می‌کند. اما درحالی که دولت اعتقاد داشت که با آغاز دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران اتفاق جدیدی نمی‌افتد، دونالد ترامپ رییس‌جمهوری آمریکا خبر از آمدن تحریم‌ها و اعمال شدیدترین تحریم‌های تاریخی داد. البته به نظر می‌رسد هدف آمریکا ایجاد اختلال و جنگ روانی در وضعیت اقتصادی کشور است و جای نگرانی نیست چرا که آمریکا بخش اعظم تحریم‌های خود را قبل از 13 آبان آغاز کرده و این می‌تواند ‌تنها یک عملیات جنگ روانی است.
با این حال رییس‌جمهور آمریکا پس از اعلام تحریم‌های جدید واشنگتن علیه ایران، مطلبی جدید را در توئیتر به اشتراک گذاشت. «دونالد ترامپ» مدت کوتاهی پس از اعلام تحریم‌های جدید واشنگتن علیه ایران، تصویری از خود با نوشته «تحریم‌ها در راه هستند؛ پنجم نوامبر» روی آن را در توئیتر منتشر کرد.
واکنش‌ برخی مسوولان به تحریم‌های ثانویه آمریکا علیه ایران
اما این اظهارات ترامپ و خبر آغاز تحریم‌های ثانویه آمریکا علیه ایران واکنش‌هایی را به همراه داشت. از جمله این که محمدرضا عارف رییس فراکسیون امید نیز در مطلبی در صفحه توئیتر خود به بحث تحریم‌ها پرداخت و راه فائق آمدن در برابر تحریم‌های ظالمانه دولت آمریکا علیه ایران را تکیه بر ظرفیت‌های داخلی، تقویت همبستگی ملی، بازگشت به برادری‌های دوران انقلاب، رفع سوءتفاهم‌ها، اعتماد به جوانان، میدان‌داری نخبگان و همراهی همه جریانات سیاسی با دولت و دیپلمات‌های نظام دانست. راهکارهایی که به اعتقاد برخی، بیشتر به شعار نزدیک است تا عمل. صفحه اینستاگرامی منسوب به سردار قاسم سلیمانی نیز در واکنش به دونالد ترامپ و تحریم‌های جدید علیه ایران با انتشار عکسی، مطلبی با این عنوان نوشت: ترامپ قمارباز؛ من حریف تو هستم.


بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه هم درباره اقدام دولت آمریکا در بازگرداندن تحریم‌ها در 13 آبان گفت: هدف واشنگتن، جنگ روانی گسترده علیه مردم ایران است، هرچند آمریکا نمی‌تواند هیچ‌گونه اقدامی علیه ملت بزرگ و رشید کشورمان داشته باشد. قاسمی افزود: گذاشتن روز‌شمار بازگشت تحریم‌ها روی سایت وزارت خارجه آمریکا بیشتر شبیه طنز، کار بچگانه و نوعی اسباب بازی برای آمریکاست.
وی گفت: تحریم‌هایی که آمریکا می‌خواست با فشار به جامعه جهانی بر ضد ایران اعمال کند به جایی نرسیده و بخش زیادی از اقدامات آنها با صرف هزینه‌های گزاف برای فشار بر بانک‌ها، شرکت‌ها، بنگاه‌های اقتصادی و موسسات برای منصرف کردن آنها از کار با ایران با ناکامی مواجه شده است. سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: به نظر نمی‌رسد آمریکا توان بیشتری برای ایجاد فشار به کشورها و بنگاه‌های اقتصادی جهانی داشته باشد و آنچه فعلا متصور است همان جنگ روانی گسترده‌ای است که می‌خواهد از قبل تبلیغات و جنگ روانی باعث هراس و دلهره مردم ایران و تا حدی به اهداف خود نزدیک شود.
قاسمی با بیان اینکه هدف آمریکا سرپوش گذاشتن بر شکست‌هایی است که در حوزه اقتصادی و تحریم‌های اقتصادی داشته، اظهار داشت: ما کماکان می‌توانیم و آگاه هستیم و این توانایی و دانایی را برای اداره اقتصاد کشور و اداره معیشت مردم در اختیار داریم و از گذشته‌های دورتر نیز با توجه به پیش‌بینی‌هایی که در مورد سیاست زیاده‌خواه آمریکا داشته‌ایم، تمهیدات لازم با تلاش بخش‌های مختلف در دولت اندیشیده شده است. وی تاکید کرد: هیچ جای نگرانی وجود ندارد و باید نشست، منتظر شد و دید که آمریکا نمی‌تواند هیچگونه اقدامی علیه ملت بزرگ و رشید ایران داشته باشد.
سقوط اخلاقی و سیاسی بزرگ رژیم حاکم بر آمریکا
البته وزارت امور خارجه درخصوص اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا بیانیه‌ای صادر کرد. در این بیانیه آمده است: رژیم ترامپ در ادامه قانون‌شکنی‌ها و قلدرمآبی‌های آشکار خود روز گذشته پایان دوره‌ به اصطلاح تنفس شش ماهه برای اجرایی شدن کامل تحریم‌هایی که این رژیم در روز هشتم ماه می ‌با خروج غیرقانونی از برجام مجددا علیه کشورمان وضع کرده بود را اعلام کرد. این اقدام اگرچه به لحاظ عینی و عملی نسبت به دوره شش ماهه اخیر تبعات منفی اندکی برای اقتصاد ایران به دنبال خواهد داشت، اما برای رژیم حاکم بر آمریکا یک سقوط اخلاقی و سیاسی بزرگ محسوب می‌شود. این اقدام به تنهایی نقض برجام، نقض قطعنامه شورای امنیت، نقض دستور دیوان بین‌المللی دادگستری، تقابل با اراده صریح اکثریت قریب به اتفاق کشورهای جهان و بی‌توجهی به اصول انسانی، حقوقی و اخلاقی است.
همچنین این اقدام بار دیگر به همه اعضای جامعه جهانی به ویژه به کشورهای «متحد» و «شریک» آمریکا نشان داد که این دولت نه فقط وقعی به قواعد و هنجارهای بین‌المللی نمی‌نهد بلکه سایر کشورهای قانونمند را به دلیل پایبندی به تعهدات و قواعد بین‌المللی مجازات می‌کند، و این شامل کشورهای دوست و متحد آمریکا نیز می‌شود. کشورهایی که از قضا لبه تیز تحریم‌های اخیر متوجه شرکت‌ها و بانک‌های آنهاست. آمریکا همچنین نشان داد که حتی یک دولت بزرگ و قدرتمند به لحاظ نظامی و اقتصادی، می‌تواند فاقد استقلال سیاسی باشد و در طراحی و اجرای سیاست خارجی خود نقش مجری خواسته‌های برخی رژیم‌های خارجی را ایفا کند. معلوم نیست در عالم سیاست داخلی آمریکا چه می‌گذرد که دولتمردان این کشور هیچ‌یک از تجربیات نادرست اسلاف خود نمی‌آموزند و گویی هر رییس‌جمهور این کشور خود باید تمام سیاست‌های غلط قبلی را دوباره تکرار کند تا به همان نتایج نامطلوب برسد و ناکارآمدی رویکردهای غلط را به چشم خود تجربه کند.جمهوری اسلامی ایران ضمن محکوم کردن اعمال غیرقانونی تحریم‌های آمریکا، از بیانیه مشترک خانم موگرینی، وزرای خارجه و وزرای خزانه‌داری سه کشور اروپایی و نیز بیانیه‌ها و مواضع دولت‌های روسیه و چین در قبال اقدام غیرقانونی آمریکا و تعهد آنها به حفظ کانال‌های مالی با ایران و تداوم صادرات نفت و گاز کشورمان استقبال کرده و آن را گامی صحیح در مسیری درست می‌داند. پیشرفت‌های حاصله در زمینه‌ اجرایی کردن تعهدات سیاسی این کشورها برای تامین منافع اقتصادی ایران مورد توجه جمهوری اسلامی ایران است. جمهوری اسلامی ایران اطمینان دارد که با همکاری کشورهای دوست قادر است با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی و توان بین‌المللی خویش این چالش را نیز با خرد و تدبیر پشت سر بگذارد و اجازه ندهد رژیم ترامپ که سیاست خارجی آمریکا را از هرگونه اصول تهی کرده است به اهداف نامشروع خود نایل آید.
حمایت فرانسه و روسیه از ایران
وزارت خارجه فرانسه در توئیتی با توجه به بازگشت تحریم‌ها علیه ایران توسط آمریکا از اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا علیه ایران ابراز تاسف کرده است. سفارت فرانسه در تهران در صفحه توئیتر خود مطلبی را که وزارت امور خارجه این کشور در حساب توئیتری خود نوشته باز‌نشر کرده که در این توئیت آمده است: «ما از اعمال مجدد تحریم‌ها توسط ایالات متحده در پی خروج این کشور از برجام عمیقا متاسفیم. برجام عنصری کلیدی از بنای جهانی عدم اشاعه هسته‌ای است.»
همچنین سفارت فرانسه در تهران در توئیت دیگری نوشته ژان لودریان وزیر خارجه فرانسه با مضمون این که «تعهد اروپا برای حفظ برجام، عنصری کلیدی از عدم اشاعه و دیپلماسی چندجانبه است. شرکت‌های اروپایی که مبادلات مشروع با ایران را ادامه می‌دهند حمایت می‌شوند و انتظار می‌رود که ایران به کلیه تعهداتش پایبند باشد» را باز‌نشر کرده است.اما وزارت امور خارجه روسیه با انتشار بیانیه‌ای اظهار کرد که ایالات متحده آمریکا با اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران، ضربه بزرگی به پیمان «منع گسترش جنگ‌افزار‌های هسته‌ای» زده است. وزارت امور خارجه روسیه در این زمینه گفت: هدف دور جدید تحریم‌های ضدایرانی که واشنگتن از آن حرف می‌زند، سست کردن تلاش‌های راسخ طرفین برجام برای حفظ توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران است. ایالات متحده ضربه بزرگ دیگری به پیمان منع گسترش جنگ‌افزار‌های هسته‌ای وارد کرده است. آنها به طرز ریاکارانه‌ای می‌گویند که این پیمان باید مستحکم‌تر شود، اما در حقیقت باعث ازهم پاشیدن آن می‌شوند. وزارت امور خارجه روسیه همچنین با تاکید بر تایید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر متعهد بودن ایران به توافق هسته‌ای، اظهار کرد که همین مساله مدرکی بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران است. در این بیانیه آمده است: ما با وجود تحریم‌های آمریکا، تمامی اقدامات لازم برای حفظ و گسترش همکاری‌های تجاری، اقتصادی و مالی بین‌المللی با ایران را انجام خواهیم داد. اقدامات ویرانگرانه جدید آمریکا به شدت محکوم می‌شوند.اما اعلام بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران در کنار اظهارات وزرای خارجه و خزانه‌داری آمریکا مبنی بر معافیت هشت کشور از تحریم خرید نفت ایران و احتمال ادامه ارتباط ایران با سوئیفت و همچنین واکنش‌های جهانی (مانند بیانیه کشورهای اروپایی) قرار دارد و این یعنی عقب‌نشینی و کاهش فشار به ایران. ضمن اینکه مهم‌ترین تفاوت این دوره از تحریم‌ها با سنوات گذشته این است که اتحادیه اروپا حاضر به همکاری با آمریکا در اعمال تحریم‌ها نشده است و ایران هم شرکت‌های جایگزین را برای شرایط تحریم جهت مقابله با حملات اقتصادی آمریکا مشخص کرده است. اما به هر حال باید دید ایران در برابر تحریم‌های ترامپ چه استراتژی‌ای خواهد داشت و آیا سازوکار ویژه اروپا منافع ایران را تامین خواهد کرد.