روزنامه شرق
1395/10/16
هم کسب‌وکار، هم سرگرمی
رئيس‌جمهور در گفت‌وگوی تلویزیونی اخیر خود با مردم، به درستی درباره کسب‌وکار در فضای مجازی و اشتغال‌زایی این بخش مهم در اقتصاد جهانی، نکاتی را بیان کرد. در ماه‌های اخیر همچنان صحبت از تداوم فیلترینگ برخی شبکه‌های اجتماعی از یک سو و تلاش برای اضافه‌کردن پیام‌رسان تلگرام به فهرست فیلتری‌هاست. درباره گرفتن مجوز از سوی کانال‌های پرطرفدار تلگرام و... هم به طور مداوم مطالبی منتشر میشود. پیام‌رسانی که چندصباحی است وارد خانواده‌های ایرانی شده است و با سرعت زیادی توانسته دل میلیون‌ها کاربر را به دست آورد. این پیام‌رسان با ردوبدل‌کردن روزانه ۱۵ میلیارد پیام، پرطرفدارترین شبکه اجتماعی در ایران است. مردم کشورمان در محیط تلگرام بیش از ۱۷۰ هزار کانال تلگرامی به راه انداخته‌اند که در این میان ۱۱ هزار کانال بیش از پنج هزار عضو دارد. هر کاربر ایرانی به‌طور میانگین در ۱۰ کانال عضویت دارد و روزانه بیش از ۱۰۰ مطلب را از تلگرام مطالعه می‌کند که در نوع خود در جامعه ایرانی که به پایین‌بودن سطح مطالعه مشهور است، درخور‌تأمل است. کاربران ایرانی با استفاده از این پیام‌رسان جدید دریافتند که دیگر برای ارتباط با دوستان خود نیاز به فیلترشکن ندارند و اختلال‌های آزاردهنده را در این پیام‌رسان شاهد نیستند و از همه مهم‌تر با سرعت بسیار بالاتری قادر به ارسال هر نوع فایلی در این پیام‌رسان تازه از راه رسیده هستند؛ در نتیجه آوازه آن خیلی زود بین کاربران فضای مجازی ایران پیچید و خیلی زود روی اکثر گوشی‌های هوشمند نصب شد. این پیام‌رسان باعث افت چشمگیر درآمدهای شرکت مخابرات از پیامک شد اگرچه هم‌زمان، انواع بسته‌های اینترنتی اپراتورها را به شدت محبوب کرد و مصرف آنها را بالا برد؛ چرا كه درآمدزایی آن کم از پیام‌های کوتاه نیست. با نگاهی دقیق‌تر به این پیام‌رسان درمی‌یابیم که در عین سادگی، امکانات زیادی در اختیار انواع کاربران قرار می‌دهد که می‌توان به ایجاد گروه و سوپر گروه و کانال که هر یک کاربرد خاصی دارند، اشاره کرد. اما آیا واقعا می‌توان به این پیام‌رسان و سایر شبکه‌های اجتماعی به عنوان فرصت‌های شغلی نگریست؟ با فراگیرشدن استفاده از تلگرام در ایران، برای بسیاری از افرادی که در پیداکردن شغل مناسب ناکام مانده بودند، روزنه امیدی باز شد و توانستند بدون نیاز به سرمایه یا حضور در محل کار و با کمترین هزینه از منزل با کارفرمایان خود ارتباط برقرار کنند و مانند یک کارمند حضوری شرکت، به انجام امور محوله بپردازند؛ فقط با این تفاوت که این امر از راه دور انجام می‌شد که به نوعی هم صرفه‌جویی در هزینه کارفرما و هم صرفه‌جویی در هزینه متقاضی کار محسوب می‌شد. از طرف دیگر بسیاری از افراد نیز با ایجاد کانال‌ها و گروه‌های کاری در حوزه‌های مختلف از طریق تبلیغات در این کانال به درآمد خوبی رسیده‌اند. به‌جرئت می‌توان گفت اثری که تبلیغات در تلگرام برای تبلیغ‌کننده داشته است، تبلیغات میدانی به صورت بیلبورد و فیکسچر در سطح شهر برای او نداشته است؛ چراکه در تلگرام می‌توان جامعه هدف و گروه متناسب با محصول یا خدمات خود را انتخاب و به طور اختصاصی برای آن قشر، محصول مرتبط را معرفی کرد. از این حیث می‌توان به افزایش بیلبوردهای خالی سطح شهر اشاره کرد که با آمدن تلگرام، تبلیغ‌کنندگان کمتری میل به استفاده از آن براي معرفی محصول یا خدمات خود دارند و تبلیغ‌کنندگان، بیشتر به سمت تبلیغ هوشمند در شبکه‌های مجازی گرایش پیدا کرده‌اند. همچنین در دورانی که عصر اطلاع‌رسانی یک‌طرفه اخبار از طریق کانال‌های تلویزیونی به سر رسیده است؛ شبکه‌های اجتماعی مثل تويیتر، فیس‌بوک و... نقش مهمی در این زمینه بازی می‌کنند و سرعت انتقال اخبار دست اول در این شبکه‌ها بسیار بیشتر از شبکه‌های تلویزیونی است که دیده شده برخی اخبار مهم داخلی و جهانی را نیز در بسته‌های خبری خود نمی‌بینند. با توجه به اینکه توييتر و فیس‌بوک در ایران فیلتر هستند، کاربران ایرانی باز هم از تلگرام در اطلاع‌رسانی سریع اخبار کمک گرفته‌اند و شاهد ایجاد کانال‌های خبری با تعداد اعضای بالا هستیم که اخبار روز ایران و جهان را به ثانیه در آنها می‌توان مشاهده کرد. در کنار بعد مثبت اطلاع‌رسانی سریع و بدون سانسور در تلگرام، نکته دیگری که در این زمینه مطرح است، این است که به همان سرعت نیز امکان نشر یک شایعه در این بستر ارتباطی وجود دارد. در حوزه فرهنگ نیز اثر تلگرام در فرهنگ را از دو منظر می‌توان بررسی کرد چراکه یک بعد مثبت برای جامعه ایرانی داشته است و یک بعد منفی. به لطف تلگرام و مطالب جالب و خواندنی که در حوزه‌های مختلف مثل علمی، پزشکی، خودرو، ورزشی، حوادث و... در گروه‌های مختلف وجود دارد یا کاربران به صورت پیام برای یکدیگر فوروارد می‌کنند، نوع دیگری از مطالعه در جامعه ایرانی شکل گرفته که به رشد سطح اطلاعات عمومی جامعه کمک شایانی کرده است؛ چراکه با وجود مشغله زیاد افراد در جامعه کنونی، کمتر کسی فرصت مطالعه کتاب‌های چندصدصفحه‌ای را دارد و همین مطالعه مطالب کوتاه در تلگرام را نیز باید غنیمت بشمریم. اما بعد منفی تلگرام در فرهنگ شخصی برخی کاربران نهفته است که مرزهای اخلاق را زیر پا گذاشته و به حریم خصوصی دیگران وارد می‌شوند، البته با تخلف چند کاربر خاص نمی‌توان کل این ابزار ارتباطی را که فواید بسیاری برای جامعه ایرانی داشته است، فیلتر کرد. ضمنا رفتار نامناسب برخی کاربران در ایجاد استیکرهای غیراخلاقی و انتشار آن در این پیام‌رسان نیز مطرح است. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که متأسفانه به واسطه اطلاع‌رسانی گسترده‌ای که در حوزه‌های مختلف در تلگرام صورت می‌گیرد، برخی از کاربران که تا قبل از این در هیچ حوزه‌ای صاحب سخن نبوده و اطلاعاتی درباره آن موضوع خاص نداشته‌اند تنها به صرف خواندن یک مطلب کوتاه درباره موضوعی، خود را مسلط به موضوع دانسته و اقدام به بگومگو با افراد دیگر در آن زمینه خاص می‌کنند. اثر منفی دیگری که این پیام‌رسان روی کاربران گذاشته یا بهتر است بگوییم آنها را معتاد کرده است، انتظارکشیدن برای رسیدن پیام جدید از دوستان است... موارد بسیاری در اطراف خود دیده‌اید که شاید بی‌دلیل و بدون اتفاق خاصی، هر پنج‌دقیقه گوشی خود را برای چک‌کردن پیام‌های جدید می‌بینند. ساعت‌ها چت بیهوده از بُعد پزشکی هم می‌تواند روی سلامت روانی و جسمانی فرد اثرگذار باشد؛ چراکه عموما با سری خم‌شده در گوشی از طریق گوشی‌های هوشمند خود که صفحه‌ای کوچک‌تر از لپ‌تاپ دارند، از تلگرام استفاده می‌کنند و شاید مدت زیادی بدون پلک‌زدن یا بلندکردن گردن، به صفحه نمایش گوشی خیره شوند که خود باعث بروز بیماری‌های چشمی و مشکلاتی در ستون فقرات افراد میشود. در موارد بسیاری هم کاربران علاقه‌مند هستند تا به همه چت‌های بی‌پاسخی که در طول روز داشته‌اند، در انتهای شب پاسخ دهند که این امر نیز باعث اختلال در خواب فرد و در نتیجه اختلال در کارایی او در روز بعد میشود. درعین‌حال، به واسطه حضور تلگرام در خانواده‌های ایرانی، برخی حد و حدود استفاده از این ابزار را ندانسته و در محیط گرم خانواده و حتی در مجالس و میهمانی‌ها نیز دست از سر تلگرام برنداشته و همچنان سر به گوشی فرو برده و غرق در ارتباطات مجازی خود هستند؛ غافل از ارتباطات حقیقی اطراف خود که بسیار مهم‌تر به نظر می‌رسند. امید است کاربران ایرانی قبل از استفاده از هر ابزاری، ابتدا فرهنگ استفاده از آن را فرا گرفته و سپس اقدام به استفاده از آن كنند. به نظر می‌رسد پاک‌کردن صورت‌مسئله برای فیلترکردن شبکه‌های اجتماعی، راه‌حل برخی ناهنجاری‌های دیده‌شده در فضای مجازی نیست. با مدیریت و نظارت بهتر و فرهنگ‌سازی مناسب، می‌توان به همه این مشکلات فائق آمد؛ چراکه درحال‌حاضر به نظر می‌رسد وزن اثرات مثبت این شبکه‌ها، بسیار بیشتر از تبعات منفی آن است.
سایر اخبار این روزنامه
هنوز تفهيم اتهام نشده‌ام
پاسخ دستگاه قضا
هنوز تفهيم اتهام نشده‌ام
هيچ تضميني براي تأييد صلاحيت نبوده و نيست
پاسخ دستگاه قضا
روس‌ها طياره «سوخو» را به ما ندادند
هيچ تضميني براي تأييد صلاحيت نبوده و نيست
انتقال بحران از وزارت رفاه به وزارت بهداشت
روس‌ها طياره «سوخو» را به ما ندادند
توافق با «برانكو» ممكن نيست
انتقال بحران از وزارت رفاه به وزارت بهداشت
شبیه‌سازی انتخابات 96 با سال 88
توافق با «برانكو» ممكن نيست
«مارن آده» فرهادي را ناكام مي‌كند؟
شبیه‌سازی انتخابات 96 با سال 88
پول‌هاي مشكوك در كدام ستاد؟
«مارن آده» فرهادي را ناكام مي‌كند؟
هم کسب‌وکار، هم سرگرمی
پول‌هاي مشكوك در كدام ستاد؟
باز هم دلار
هم کسب‌وکار، هم سرگرمی
باز هم دلار
