«می» در کوره داغ برگزیت

مهدی مطهرنیا
کارشناس سیاسی و آینده‌پژوه
در بستر پر شتاب تحولات روز افزون جامعه بین‌المللی در حوزه‌های گوناگون و نیروهای حاکم بر آنها و همچنین تحولاتی که اتحادیه اروپا در بطن آن قرار گرفته، انگلیس نیز به‌عنوان جزئی از جغرافیای اروپایی و با سابقه دیرین جایگاه بریتانیای کبیر با اروپا و نظام بین‌الملل همبسته شده و پیوند این سطوح گوناگون تحولات، آینده را برای همه کنشگران صحنه‌های این بازی با لغزندگی روبه‌رو ساخته است.
آنچه در این میان لغزندگی بیشتری دارد، جایگاه ترزا می‌ است که بعد از رفراندوم برگزیت به نخست‌وزیری رسید و مأموریت اصلی خود را در چارچوب برگزیت معرفی کرد و اکنون بعد از رد و بدل شدن بیش از 500 صفحه متون مربوط به توافق با چالش‌های بسیاری روبه‌رو شده‌است. لذا آینده ترزا می، بیش از هر کنشگری در اتحادیه اروپا به مسأله برگزیت پیوند خورده است و لغزندگی جایگاه آینده او را در آینده انگلستان به نمایش می‌گذارد.


می‌ خواهان آن بوده است که سنت مارگارت تاچری را زنده کند و انگلستان بار دیگر شاهد یک بانوی آهنین دیگر در داونینگ استریت باشد. اما امروز او خمیده‌تر و لغزنده‌تر از همیشه در پیچ خطرناک برگزیت قرار دارد. چرا که با وجود تمام تلاش‌هایی که او در یک سال گذشته انجام داده و ثمره آن را روی میز هیأت دولت خود قرار داده‌است، در حزب محافظه‌کار و حتی اعضای دولت خود با انتقادهای جدی مواجه است. این امر نشان دهنده آن است که در کابینه ترزا می‌ نوعی عدم تعادل حاصل شده است و او نتوانسته است، شکاف‌های موجود در کابینه خود را آنهم با وزیران کلیدی که باید در تنظیم این 500 صفحه حضور جدی داشته و با مشارکت آنها این سند تاریخی را آماده کند، به یک توافق معنادار برسد.
اکنون او نه تنها انگشت اتهام وزیران خود را دارد بلکه بزودی مورد اتهام ناسیونال- شوونیست‌های انگلیسی قرار می‌گیرد که اقتصاد و آینده انگلستان را مقابل اتحادیه اروپا تضعیف کرده‌است. از همین رو این مرحله می‌تواند برای ترزا می‌ پیچ خطرناکی باشد که بانوی آهنین را در کوره مذاب خود آب کند. لذا او در روزهای آینده باید برای ایجاد فضای مناسب برای بازگشت سیستم درونی خود به تعادل رسیده و وزیران کلیدی خود در کابینه را اقناع کرده یا با چالش آنها دست و پنجه نرم کند. در غیر این صورت با موانع بیشتری در حوزه‌های پیرامونی خود مواجه می‌شود.
مجلس و افکار عمومی می‌توانند فشارهای زیادی به او وارد کنند و اگر او درون کابینه خود نتواند به یک جهت‌گیری رهبری‌کننده دست یابد، مجبور می‌شود خود هم نقش رهبری کننده، هم مدیر و هم اجرا‌کننده سندی را برعهده گیرد که تمام بار سنگین آن بر دوش او قرار خواهد گرفت و از طرف دیگر در درون نیز حمایت‌های جدی از او صورت نخواهد گرفت. اما اگر راضی به برپایی رفراندومی دیگر درباره خروج از اتحادیه اروپا شود و گامی رو به عقب بردارد، در مسیر سقوط قرار می‌گیرد و قدرت و توانایی خود را با نقدهای جدی مواجه می‌بیند.
ترزا می‌ اکنون درگیر گیره‌ای است که یک سوی آن فشارهای ناشی از نقد سند برگزیت قرار دارد و سوی دیگر آن توقعات «ترزا می»‌ای است که رسانه‌ها وقتی او روی کار آمد با قرار دادن او در قالب یک بانوی آهنین به وجود آوردند و در پیشینه او به سراغ مواردی رفتند که بتواند او را احیا‌کننده تاچریسم در انگلستان معرفی کند.
ترزا می‌ اگر بتواند از این پیچ خطرناک عبور کرده و از فرصت‌های موجود در کوره داغ چالش‌ها استفاده کند و قدرت و قوت خود را به نمایش بگذارد، با قدرت بیشتری سر بر خواهد آورد و بعد از‌گذار از این کوره داغ، شاید بتوان گفت بانوی آهنین دیگری در انگلستان ظهور کرده‌است. اما پرسش آن است که آیا ترزا می‌ می‌تواند از این کوره داغ و دیگر کوره‌هایی که سر راه او قرار می‌گیرد، عبور کند و در این کوره آب نشود؟