روزنامه ایران
1397/10/18
سخنی در باب ضرورت برنامه مداری نظام آموزش عالی
منصور غلامیوزیر علوم، تحقیقات و فناوری
هدف نظام آموزش عالی کشور و زیرمجموعه نهادی و سازمانی آن (دانشگاهها، مؤسسات و مراکز آموزشی و پژوهشی)، بنا بر کارویژههای کلیدی و بنیادیاش، که معطوف به تولید علم و نیز تربیت نیروی انسانی فرهیخته و کارشناس در عرصههای علمی است، حل مشکلات و کمک به طرح سیاستها و راهکارهایی است که موجد گشایشهای مؤثر در حیات و مناسبات ملی، منطقهای و استانی باشد. تحقق چنین کارویژهها و مطالبههایی که به دلیل تغییرات فزاینده در حوزههای علم و فناوری پویایی بالایی دارند، مدیریت در این مجموعه را نیازمند سیاستگذاری، برنامهمداری و اقدامات مبتنی بر خردِ جمعی و پرهیز از بیبرنامگی، برنامهگریزی، اکنونگرایی، قیلوقالهای بیوجه، تصمیمات لحظهای و بیاعتنایی به پیامدهای آن کرده است.
بنا بر تجربه سالها فعالیت و مدیریت در زیرمجموعههای نظام آموزش عالی کشور و دریافتهای شناختی از ایفای نقش وزرا و تیم مدیریتی آنان در ادوار گذشته، برنامهمداری، حرکت بر مدار قانون و رویههای اسناد بالادستی و مشورت با اصحاب اندیشه را مبنای کار خود قرار داده، از همه همکاران ستادی و دانشگاهی خواستهام فعالیت خود را مبتنی بر برنامهها و اسناد بالادستی سامان ببخشند و از هر نوع اقدام نسنجیده تنشآفرین و مسألهساز اجتناب ورزند، چنانکه امروزه همه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور دارای برنامه راهبردیاند و در فضایی آرام و بیتنش وظایف و مأموریتهای چندگانه خود را اجرا میکنند؛ امری که در نگاه مشتاقان رشد و تعالی ایران عزیز ستودنی است.
افزون بر اینها، برنامهمداری، که در ذات خود کوششی معطوف به آینده است، موجب شده است که هم در ستاد وزارتخانه و هم در دانشگاهها به جامعه و شرایط محیطی دانشگاهها و مراکز آموزشی و پژوهشی توجه جدی شود، که خیری بزرگ برای نظام آموزش عالی کشور و جامعه است. بر این باورم که در زمانه جدید دانشگاه،تعاملی وثیق با جامعه داشته و در خدمت آن باشد. از این مهم نباید غفلت کنیم که حرمت و اقتدار دانشگاه به میزان خدمت، کارآیی، اثربخشی و حضور در زندگی مردم بستگی دارد.
خوشبختانه، با تدبیر و درایت مجموعه نیروهای ستادی و دانشگاهی سراسر کشور در یک سال و چند ماه گذشته، به رغم التهابهای موجود در کشور، شاهد فضایی آرام و بیتنش در دانشگاهها بودهایم و دانشگاهها برنامههای آموزشی، پژوهشی و فرهنگی- اجتماعی خود را منظم و مستمر دنبال کردهاند. تلاش کردهایم ارتباط میان مدیران ستاد و صف بر خرد جمعی و تلاش سودمندانه با کمترین هزینههای مادی و فرامادی استوار باشد. بیتردید، حرکت در این مسیر بدون دشواری نبوده و نیست اما شدنی است. با همّت عالمانه و خالصانه میتوانیم مسیرهای ناهموار را پشت سر بگذاریم. تلاشها باید در مسیر همافزایی و تقویت تعامل بین مجموعههای درون نظام آموزش عالی و نیز همراهی متقابل مجموعههای خارج از نظام آموزش عالی باشد.
تجربه نشان داده است که هر گاه افقهای ذهنی مجموعهها همتراز بوده و به فهم مشترک نزدیک شدهاند امکانِگذار از تنگناها و کسب موفقیتهای بیشتر آسانتر بوده است. پیداست که اقتضای برنامهمداری داشتن شیوه عملگرایانه است؛ شیوهای که بر فعالیت و رصد اقدامات در حال اجرا یا انجام استوار است.
در یک سال و چند ماه مسئولیت خود سعی کردهام بیش از حرف زدن عمل کنم. اخیراً، طی دو جلسه در کمیسیون محترم آموزش و تحقیقات مجلس، فرصت یافتم در پاسخ به دغدغهها و پرسشهای نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی در خصوص اقدامات اجرا یا انجامشده توضیحاتی بدهم. نکته حائز اهمیت قرار دادن مسائل و مطالبهها در منظومهای است که منافع محلی، استانی و ملی را مورد ملاحظه قرار دهد، و این از داشتن چارچوب و برنامهای برمیآید که به هریک از عرصههای یادشده معنای واقعی بدهد. بدیهی است برای عمل در چارچوب ملی منافع ملی، که متضمن منافع منطقهای و محلی است، رجحان دارد. منافع محلی و حتی منطقهای تعارض یا تقابلی با منافع ملی ندارند. در هر سطح از منافع، استمرار و پایداری آنها و نیز آثار و پیامدهای تصمیمات صورتهای پیدا و ناپیدایی دارد. به هر حال، رسیدن به نکاتی که نقش کانونی مشترک دارند گاهی موجب میشود در دیدگاههای متفاوت به ذهنیت مشترک و اجماع برسیم. وقتی با چنین رویکردی به بحث و تبادلنظر بنشینیم به اشتراکات بیشتری دست مییابیم. امیدوارم با عمل بر مدار قانون و برنامه شاهد همافزایی بیشتر در بین مجموعهها باشیم، چرا که فهم مشترک ضرورتی برای رسیدن به قلههای بالاتر است. انتظار میرود همکاران عزیز دانشگاهی با درایت و استفاده از دیدگاههای صاحبنظران و سیاستگذاران به تشکیل نظام آموزشی و پژوهشی توانمند، کارا، مولد، هوشمند و اقتدار اهتمام ورزند.
آنچه مهم است تعامل نظاممند، قانونی و ناظر بر اهداف والایی است که هم مجلس محترم و هم دولت (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) به اقتضائات آن واقف و عاملاند. تعامل همراه با الهام از تعالیم اصیل دینی و تقید و تعهد به مکارم اخلاقی و شئونات انسانی تصویری مطبوع و در تراز نظام مقدس جمهوری اسلامی به افکار عمومی ارائه میکند، که افکار، اعمال و مناسبات ما را هوشمندانه
رصد و تحلیل میکنند.
نقدهای منصفانه در چارچوب حفظ منافع ملی فرصتی برای اصلاح، توسعه و ترقی ساختار علم و آموزش عالی است. خود را کارگزار نظام جمهوری اسلامی و خادم نظام علم و آموزش عالی میدانم. از آموختن و خدمت خسته نمیشوم و سختیهای مسیر را به دلیل شیرینی اهداف فراروی خود به چیزی نمیگیرم بلکه به استقبال آنها میروم. خدمت به دانشگاه فرآیندی بیانتهاست که پیش رفتن در امتداد آن افقهایی تازه و بدیع ترسیم میکند که ضامن پویایی و تلاش پیاپی است. این همان داستان بالندگی علم و آگاهی در طول تاریخ است که همچنان سر ایستادن ندارد. بیایید بخشی از این فرآیند باشیم و امکانات، ظرفیتها و قابلیتهای اقیانوسآسای خود را به پای بالیدن علم، زیباترین مخلوق الهی، بریزیم.
سایر اخبار این روزنامه
ابهام در حذف کنکور برای 13 رشته پرطرفدار دانشگاه
پیشوای رنسانس موسیقی
ناراضی نیستم ولی ایدهآلم فراتر از این است
مثل باروت برای بهآتش کشیدن همهچیز!
مأموریت ویژه دادستان کل
تمنای مذاکره
خط و نشان برای مدعیان
فضای مجازی ضرورت زندگی مر دم است
سخنی در باب ضرورت برنامه مداری نظام آموزش عالی
تعادل بودجه و منطق حکمرانی
چشم امید دشمنان به اختلافات داخلی است
500 شفا یافته سرطان، میهمان مرکز جامع کنترل سرطان ایران میشوند
سلام ایران