فضای مجازی هووی صدا و سیما است؟

در قضیه حادثه‌ی سیرجان سه موضوع وجود دارد: یکم اینکه جرمی اتفاق افتاده است، یعنی دو پسر، دختری را به محلی برده و مورد ضرب و شتم و کتک زدن قرار داده‌اند که این هیچ ربطی به رسانه مجازی و غیر مجازی ندارد، از قدیم هم این اتفاقات می‌افتاده و عده‌ای جرم‌ها‌یی مرتکب می‌شدند، به این ترتیب جرم و وقوع آن ربطی به رسانه ندارد. دوم اینکه رسانه مجازی باعث شده که این موضوعات پیگیری بشود یعنی اگر رسانه مجازی نبود این کتک کاری‌ها‌ رسیدگی نمی‌شد یعنی افراد بزهکار به علت آنکه دختر از آنها شکایت نکرده است، دستگیر و محاکمه نمی‌شدند. سوم اینکه صدا و سیما فضای مجازی را هووی خود می‌داند. از سویی هم فکر می‌کنند که فضای مجازی فقط در ارتباط با انعکاس یک جرم فعال است و به هزاران خبری هم که بلافاصله بعد از اینکه اتفاق می‌افتند در این شبکه‌ها منتشر می‌شوند، توجه نمی‌کنند.
فضای مجازی اینگونه نیست که مانند صدا و سیما یک خبری که رخ داده است را بنشینند تجزیه و تحلیل کنند و به این موضوع فکر کند که آیا آن را پخش کنند یا نه. آیا مردم محرم هستند یا نیستند و در نهایت ساعت ۲ بعد از ظهر یا ساعت ۹ شب آن را پخش کند و انتشار مصاحبه‌های اخیر تلوزیون با آن دختر و پسر نوجوان در واقع یک نوع فضاسازی توسط توسط این رسانه علیه فضای مجازی است. اما همین فضای مجازی باعث شد که جرم اتفاق افتاده را در دستگاه قضایی رسیدگی کند.
سوال اینجاست که چرا باوجود موثر نبودن این شیوه ها، صدا و سیما به این کار ادامه میدهد؟ فضای مجازی توسط موبایل‌ها امروزه در جیب همه مردم وجود دارد. یعنی وقتی شخصی بخواهند یک تماس تلفنی انجام دهد می‌بیند که روی صفحه گوشیش اخبار و رویدادهای جدیدی آمده است. اگر صدا و سیما درصد مطلوب تاثیر داشت که فضای مجازی اینقدر دامنه دار نمی‌شد و رسانه‌های خارجی اینقدر در خانه‌های مردم رسوخ نمی‌کرد. مردم واقعا به صدا و سیما چقدر اعتماد دارند؟ فکر می‌کنید آنهایی هم که اخبار را در صدا و سیما تولید می‌کنند برای اینکه مطمئن شوند که اخبار منتشر شده درست است چقدر به رسانه ها، رادیو و تلویزیون‌های خارجی یا به فضای مجازی مراجعه می‌کنند؟
در مجموع صدا و سیما میان جامعه و مردم آن چنان اثرمطلوب خود را ندارد. نمی‌خواهم بگویم اصلاً اثر ندارد؛ صدا وسیما هم مثل فضای مجازی اثراتی دارد، فیلم‌ها و سریال هایی که پخش می‌کند هم بر فرهنگ مردم و هم محاوره جامعه اثر می‌گذارد، اما آنطور که مردم به آنها اعتماد کنند و به حرفشان گوش کنند نیست.


البته این تاثیراتی هم که اشاره کردیم ربطی به برنامه‌ریزی و تفکرات مدیران صدا و سیما ندارد اینها مربوط به بازیگران، کارگردان، نویسنده و هنرپیشه های آن سریال‌ها است اما اعتماد مردم به شکلی نیست که به حرف آنها دقیق توجه کنند و یا همین نصیحت هایی که میگویند به فضای مجازی مراجعه نکنند.
قبل از اینکه تلگرام فیلتر شود مدعی بودند که ۴۰ میلیون نفر در آن حضور دارند و اخبار و موضوعات مرتبط به آن را رصد می‌کنند، اخیراً یکی از مقامات گفت که ۳۵ میلیون مردم بیننده تلگرام و اخباری که در آن منتشر می‌شود هستند از طرفی واتساپ، اینستاگرام و دیگر رسانه‌ها هم وجود دارد و حتی همین اینستاگرام هم پا به پای تلگرام در جامعه وجود داشته و خبر منتقل می‌کنند. به طور مثال همین واتساپ هم پا به پای تلگرام و دیگر رسانه‌ها در جامعه اخبار و پیام، آیه قرآن حدیث، سخنان رهبران نظام را منتقل می‌کند، همه این چیزها در این رسانه‌ها هست اما صدا و سیما این‌ها را نمی‌بیند. اما به محض اینکه یک اتفاقی می‌افتد و چند عکس منتشر می‌شود شروع میکنند به گفتن این موضوع که فضای مجازی بد است.
نکته دیگر اینکه جامعه خواه یا ناخواه به سمت تکنولوژی می‌رود. این آقایان فکر نکنند که می‌توانند با این شیوه‌ها یا از طریق فیلتر جلوی انتشار و نفوذ آن را بگیرند. تجربه بگیر و ببند را در ویدئو و ماهواره داشته ایم که در نهایت موفق و موثر واقع نشد. بعد از انقلاب داشتن ویدئو جرم بود و با هر کسی که این وسیله را داشت برخود می‌شد. آن زمان هم ما هرچه می‌گفتیم که این ویدیو یک دستگاه است و کاره‌ای نیست اگر قرآن در آن بگذارید می‌خواند و اگر فیلم هم در آن بگذارید میخواند. اما بعد از حضور لاریجانی بر وزارت ارشاد بعد از ۱۵ سال به این نتیجه رسیدند که ویدیو یک قوطی است و کاره‌ای نیست و آن را آزاد کردند و بعد به ساخت فیلم‌ها روی آورند.
می‌دانیم که صدا و سیما از نظر سیاسی تک‌صدایی است. اصلاً حاضر نیست نظر مخالف‌اش را پخش کند مگر اینکه آن را تحریف کند یا اینکه یک نفر را آن جا بنشانند و بخواهند که جواب آن را بدهند. چنین چیزی نداریم که مثلاً یک روحانی اصلاح‌طلب در صدا و سیما مثل سایر آقایانی که هستند دعوت و سخنرانی کند. از طرفی صدا وسیما فضای مجازی را در حوزه تفکراتی غیر از تفکرات مورد پسند خود می‌داند برای همین با آن مبارزه می‌کند و به همین دلیل مردم به حرف آنها گوش نمی‌دهند و همچنین صدا و سیما خیلی تلاش می‌کند. که دستگاه‌های مربوطه را مجاب کند که فضاهای مجازی را فیلتر کنند و از سویی تلاش کردند چندین پیام رسان داخلی از جمله سروش، گپ و غیره را جایگزین فضاهای مجازی خارجی معرفی کنند اما موفق نشدند.