بازبینی رابطه دولت و ملت در۴۰ سالگی انقلاب

آغاز 40سالگی انقلاب اسلامی ایران مصادف با فراز و نشیب‌هایی در عرصه داخلی و بین‌المللی شده است. ترسیم نظم بین‌المللی پس از به قدرت رسیدن جمهوریخواهان در ایالات متحده و بازگشت رویکرد جنگ سرد این‌بار با فضاسازی از رقابت‌های جدید و بلوک شرق و غرب نشان از شرایط جدید برای حضور ایران در سطح بین‌المللی و چگونگی مقابله با تهدیدات دارد. از طرفی دیگر، بحران اقتصادی و مدیریتی در کنار فساد گسترده تاثیرات اجتناب ناپذیری بر ایستار مردم گذاشته است. گرچه مردم ایران پیش از این با شرایط دشوار جنگ و تحریم‌ها نیز مواجهه شده بودند، با این حال آنچه که بر پیچیدگی موضوع تحریم و تنش‌ها می‌افزاید نا امیدی فزاینده ناشی از گسترش فساد و نابرابری در سطوح مختلف مردم، نخبگان و کارگزاران است. بدون تردید یک نظام سیاسی برای عبور از بحران‌های ایجاد شده و نیل به توسعه نیازمند حمایت و پشتوانه مردمی در قالب حس تعلق و وفاداری است. در صورتی که این شاخص در خلال بحران‌ها و ناکارآمدی مدیریتی دچار خدشه شود، امکان تداوم مسیر برای سیستم سیاسی سخت شده و بیش از پیش در بحران فرو می‌رود. بر این اساس، نگاه به رابطه متقابل میان دولت و ملت که به‌وجود آورنده این حس تعلق و وفاداری است بایستی مورد تاکید و با اقدامات عاجل مورد بازآفرینی قرار گیرد. در صورتی که وظیفه ملت، پشتیبانی و حمایت از دولت در طوفان‌های بحران باشد، دولت نیز موظف به تامین و ایجاد سطح زندگی متناسب با مردم و شان آنان برای توسعه فردی و همچنین رفاه است. اگر امروزه مردم به صورت سربازانی برای پشتیبانی نظام مورد استفاده قرار می‌گیرند، بالطبع دولت نیز به صورت متقابل موظف به تامین معیشت، کار و رفاه اجتماعی است. به نظر می‌رسد که این رابطه متقابل دچار بزرگ‌شدگی یک طرفه گردیده و انتظار دولت بیش از آنچه که موظف به تامین خواست ملت هست، دچار بی‌تعادلی شده است. چهل سالگی انقلاب با تمام تجربیات کسب شده اکنون در بوته آزمونی بزرگ قرار دارد که ضمن اعلام سیاست‌های خود برای جامعه ایران بر نقاط آسیب‌پذیر خود دست گذاشته و با مقابله با فساد و نابرابری بازآفرینی جدیدی از رابطه متقابل دولت و ملت را برای تعالی و توسعه به تصویر بکشد. به گونه‌ای که از دیدگاه اسلام نیز حقوق مردم مورد تاکید فراوان قرار گرفته و هیچ عذری نمی‌تواند آن را خدشه‌دار کند. بنابراین، تداوم مسیر انقلاب اسلامی ایران در شرایط حساس کشور نیازمند بازآفرینی رابطه متقابل دولت و ملت بوده و تامین خواست‌های مردم در چارچوب‌های گوناگون منجر به بازگشت دوباره روح امید و سرزندگی برای توسعه در کشور خواهد شد. مهم‌ترین حق ملت در برابر دولت برخورداری از معیشت، رفاه، آزادی و امنیت است که باید مورد توجه جدی دولت قرار گیرد. در صورت بازآفرینی این شرایط بدون تردید نیروی اجتماعی عظیمی جهت نقش‌آفرینی ایران در عرصه بین‌المللی و غلبه بر بلوک‌های قدرت جهانی را باعث خواهد شد.
* دکتری علوم سیاسی