روزنامه ایران
1397/12/22
محورهای مهم سخنرانی معارفه
مراسم معارفه ریاست جدید قوه قضائیه برگزار شد وآقای رئیسی سرفصل مهم‌ترین مسائلی را که برای اداره این قوه مهم در نظر داشت اعلام کرد. اگرچه انتظار می‌رفت که برخی نکات دیگر علاوه بر آنچه را اشاره کردند نیز در سخنان خود می‌آوردند، ولی مهم‌ترین انتظار این بود که به وضوح بیان کنند که چه نقایصی را در وضع فعلی می‌بینند که می‌خواهند آن را رفع کنند. البته هنوز دیر نشده، شاید بیان این نکات در جلسه معارفه مناسب نبود، لذا منتظر می‌مانیم تا در این باره نظرات روشن خود را بیان کنند.
آقای رئیسی در سخنان خود چند محور را مورد تأکید قرار دادند. صیانت از قضات سالم از طریق مبارزه با قضات فاسد از اولین موارد بود. ایده و محور خوبی است، ولی بدون ارائه راهکار و شیوه، قطعاً به جایی نخواهد رسید. زیرا رؤسای پیشین نیز خواهان چنین مبارزه‌ای بوده‌اند، ولی در تحقق این هدف آنچنان که باید موفق نبوده‌اند، این عدم موفقیت به‌دلیل ناکارآمدی شیوه‌های اجرایی آنان بوده است. اگر همین امروز مراجعه‌کننده‌ای با پیشنهاد رشوه مواجه شود چگونه می‌تواند این مسأله را پیگیری کند، بدون آنکه خطری متوجه او و منافعش باشد؟ اگر همین نکته حل شود شاید بخشی از راه مبارزه با فساد در این قوه طی شود.
آقای رئیسی به التزام خود به حقوق شهروندی اشاره کرده‌اند، که نکته مثبتی است. در همین مورد شاید بد نباشد که به‌عنوان اولین گام محدودیت انتخاب وکیل که ناقض حقوق شهروندی است را لغو کنند. این مسأله خوب و زیبنده نیست که دستگاه قضایی برای متهم معلوم کند که چه کسی را وکیل خود بگیرد؟ این محدودیت ناقض اعتبار و بی‌طرفی رسیدگی قضایی و حقوق شهروندی است.
ایشان بر حفظ کرامت انسانی حتی افرادی که مورد اتهام هستند تأکید کردند. در حالی که نه تنها متهمان بلکه محکومان نیز باید از حقوق مقرر برخوردار باشند. مگر قرار است که متهمان فاقد کرامت انسانی باشند که اکنون حفظ حقوق آنان با لفظ حتی بیان میشود؟ باید کرامت انسانی محکومان نیز حفظ شود مگر در چارچوب قانون و مجازات تعیین شده و قطعی. نگاه ما به کرامت انسانی باید اصلاح شود. برخی گمان می‌کنند که مجرمان به علت اینکه مرتکب جرم شده‌اند فاقد کرامت هستند، این نگاه موجب تشدید و تکرار جرم خواهد شد و جایگاه انسانیت را مخدوش می‌کند. باید نگاه به مجازات را این‌گونه اصلاح کرد که برای پاک شدن مجرم و تأمین کرامت اوست و نه انتقامی کور از سوی جامعه.
ایشان تعبیر خوبی از موضوع نظارت بر مدیران دولتی ارائه کردند و معتقدند که این نظارت به منزله حمایت از مدیران دولتی است. این دیدگاه کاملاً درست است ولی آنچه در عمل با آن مواجهیم، نگرانی شدید مدیران دولتی است. اتفاقاً مدیران خلاق و پاک‌دست نگرانی بیشتری دارند؛ تا مدیرانی که ناپاک باشند. به نظر می‌رسد که در این مورد هم باید با دولت و حتی دیوان محاسبات یک کمیته مشترکی تشکیل دهند و هر سه قوه برای رسیدن به تفاهم درباره چارچوب نظارتی مؤثر که مانع فساد باشد ولی جلوی کارآیی و انگیزه را نگیرد کوشش کنند.
تأکید آقای رئیسی بر مبارزه با ساختارهای فسادزا نیز امیدآفرین است، مشروط بر اینکه این گزاره به یک شعار تبدیل نشود. برای نمونه هرکدام از پرونده‌های فسادی که رسیدگی میشود، باید یک پیوست ساختار فسادزا نیز برایش تعریف شود. ساختاری که لزوماً حقوقدانان آن را نمی‌نویسند، بلکه اقتصاددانان، استادان مدیریت، جامعه‌شناسان و... باید ساختار فسادزا را شناسایی کنند و در نهایت اگر فسادزایی آن ثابت شد، دولت یا مجلس یا دستگاه قضایی موظف به اجرای حکم و اصلاح آن ساختار شود.
نکته پایانی و اشاره ایشان به بحث قدیمی حقوق بشر غربی‌ها است و اینکه حقوق اسلامی تأمین‌کننده حقوق بشر است و الی آخر. خیلی صریح باید گفت که اگر ما دو نکته را رعایت کنیم، هیچ مشکلی با حقوق بشر جهانی نخواهیم داشت و اگر هم مشکلی باشد به آن اهمیت نخواهیم داد. اول حاکمیت قانون و رعایت یکسان قانون برای همه است.
یک بار که گالیندوپل به‌عنوان نماینده ویژه سازمان‌ملل به ایران آمده بود صریحاً اعلام کرد که موارد اعتراض بیش از اینکه به محتوای حقوق شما برگردد به عدم اجرای همین حقوق موجود مربوط است. او مدعی بود که اگر قوانین خود را کامل و دقیق و منصفانه اجرا کنید، 90 درصد اعتراضات حل میشود. نکته دوم نیز امکان بحث درباره قوانینی است که عرف جامعه آنها را نمی‌پسندد و نسبت به آنها معترض است. نمونه‌های این مسأله بسیار است. و اتفاقاً بسیاری از آنها حل شده است.یک نمونه مشهور آن پرداخت دیه است که پیشتر برحسب 6 نوع بود و اکنون تبدیل به پول شده است و نه تنها چیز بدی نیست که مشکلات را حل کرده است. نمونه دیگر برابری در دیه غیر مسلمان است. اکنون دیه زن و مرد و نیز حداقل سن ازدواج یا سن کیفری و خیلی از موضوعات دیگر است که می‌توان درباره آنها بحث کرد و اصلاح نمود.در پایان باید ابراز امیدواری کرد که آقای رئیسی در سخنان بعدی خود درباره شفافیت و دسترسی به اطلاعات و آمار قضایی و... نیز اظهار نظر نمایند.
سایر اخبار این روزنامه
پیشنهاد خرید کتاب به جای سررسید
کیش صاحب بورس بین الملل می شود
جای همیشه خالی هنرمندان شناسنامه دار ایرانی
بسیاری از مشکلات کشو ر ناشی از نبود راستگویی است
احیای مرز صلح
اعتقادی به گران کردن تهران ندارم
رایزنی‌های مدیر اینستکس در تهران
به مردم خدمت کنیم تا از نظام دلسرد نشوند
گرفتن وام 65 میلیاردی در 20 دقیقه
آنها زنان را با سیلی می‌نوازند
وداع بوتفلیقه با ریاست جمهوری 20 ساله
محورهای مهم سخنرانی معارفه
نياز امروز ما به بازخواني ميراث شهدا
