بهبود اقتصاد ۹۸، منوط به تدبیر دولت است

در یک بررسی اجمالی و کلی می‌توان گفت سال 98 شبیه نیمه دوم سال 97 خواهد بود. چون سال 97 دو قسمت داشت؛ نیمه اول دارای رشد اقتصادی مثبت و هنوز جهش قیمت در برخی کالاها را نداشتیم اما نیمه دوم تورم در محدوده 20 شرایط دیگری ایجاد کرد. به‌علاوه جهش برخی از کالاها و مهم‌تر از همه اینها، کاهش فروش نفت ایران و برخی از محدودیت‌های دیگر. به نظر می‌رسد سال 98 بیشتر شبیه نیمه دوم سال 97 بشود، اما اقتصاد چند فرصت هم در سال 98 خواهد داشت، به شرط آنکه تدبیر مناسبی برای آن اندیشه شود. به عنوان مثال مهر هر سال، سال آبی جدید است و رشد بارندگی در مهر امسال تا به‌حال هم نسبت به سال گذشته و هم میانگین بالا، در همین مدت افزایشی بوده. همین نشانه این است که بخش کشاورزی در سال آینده دارای رشد اقتصادی مثبت خواهد بود که مُسکنی برای اقتصاد ایران خواهد بود. از طرف دیگر ساماندهی موسسات مالی غیرمجاز که در سال جاری انجام شد و دولت بیش از 30 هزار میلیارد تومان برای این کار هزینه کرد و همچنین ادغام پنج بانک نظامی، عوارض هر دو موضوع در سال 97 بوده ولی در سال 98 نفع انضباط پولی که در بازار پول خواهیم داشت، به شاخص‌های اقتصادی سال 98 خواهد رسید. این هم می‌تواند یک مُسکن برای اقتصاد تلقی شود. در کنار اینها بالاخره وعده کانال مالی یا SPV اروپایی‌ها اجرایی می‌شود و اگر اجرایی نشود، حیثیت اروپایی‌ها در جهان دچار مشکل خواهد شد. به خاطر اینکه اروپایی‌ها در دفاع از حیثیت خودشان در مقابل دونالد ترامپ نه به خاطر کمک به ایران، حتما باید این سازوکار را راه‌اندازی کنند؛ حتی اگر با منابع مالی اندک باشد که اگر چنین باشد، آرزوی وزیر خارجه آمریکا که صادرات نفت ایران را به صفر برساند، محقق نخواهد شد. نه تنها این اتفاق نمی‌افتد بلکه پولی که از محل فروش نفت به اروپا به‌دست خواهد آمد به خرید کالا در 28 کشور اتحادیه اروپا و انتقال به ایران منجر می‌شود. این سه موضوع می‌تواند به عنوان مُسکن در سال 98 باشد. اما اگر در کنار این سه مسکن، دولت کمربندها را محکم ببندد و جنگ اقتصادی را به معنی واقعی کلمه مدیریت و هدایت کند، می‌توان با توجه به اینکه ترامپ زمان نامحدودی در اختیار ندارد و در داخل آمریکا هم با کشورهایی مثل چین، روسیه، اتحادیه اروپا و ونزوئلا هم چالش‌های جدی دارد، اینگونه نیست که همه توان آمریکا صرف ایران بشود بلکه در جاهای دیگر هم به دلیل مشکلات و نوع سیاست جنگی که ترامپ در پیش گرفته، درگیر خواهد شد. به نظر می‌رسد با تدبیر مناسب می‌توانیم سال 98 را در بدترین حالت، مثل سال 97 با کمترین عوارض و هزینه‌ها بگذرانیم. البته به این معنی نیست که نرخ بیکاری‌مان یک رقمی شود، به این معنی نیست که تورم ما کمتر از 28 درصد بشود، به این معنی نیست که قدرت خرید مردم در سال آینده جبران شود بلکه منظور این است اقتصادی که در سال 97 اصطلاحا در بخش مراقبت‌های ویژه است، در سال 98 نه تنها شوک جدید مثل 97 به آن وارد نشود بلکه امیدواریم مسکن‌هایی هم نصیب این اقتصاد بشود. البته طبیعتا اینها پیش‌بینی است و باید ببینیم تغییر و تحولات سیاسی دنیا در سال آینده چگونه خواهد بود ولی امیدواریم هرچه بشود، نفعش برای اقتصاد ایران بشود.
* تحلیلگر مسائل اقتصادی