روزنامه ابتکار

اصول فنی و راهکارهای هدایت سیلاب

سیدیونس حسینی*- سیل‌های اخیر در کشور، که بر اثر نزولات جوی بی‌سابقه در ۵ دهه گذشته تقریبا تمام کشور را دربرگرفت، ناشی از تغییرات اقلیمی است که پیش‏تر سازمان هواشناسی جهانی و سازمان ناسا آن را یادآوری و متذکر شده بودند و می‌بایست رودخانه‌های ما لایروبی اساسی می‌شدند و جلوی ساخت‏و‏سازهای غیرقانونی به‏ویژه ویلاسازی‌های بی‌رویه آپارتمانی پنت‏هاوس‌دار و جنگل و کوه‌خواری‌های بی‌سابقه با سازوکارهای قانونی و مدون گرفته شو.
با وجود موقعیت جغرافیایی ایران به لحاظ بارش و نزولات جوی و استقرار آن در میان زون‌های کم‏بارش، البته فارغ از برخی استان‌های کشور عزیزمان ایران که از این بابت مشکلی ندارند و آگاهی و اطلاع همه هموطنان از میزان بارش‌ها در سال‌های اخیر که از آن به ورود ایران به دوره خشکسالی یاد می‌شود. چرا که اساسا به لحاظ توپولوژی زمین و موقعیت جغرافیایی ما در یک منطقه و فلات خشک و نیمه‏خشک واقع شده‌ایم و در یکی دو دهه گذشته آب‌های زیرزمینی و قنات‏های کشور به علت استحصال بی‏رویه به پایین‏ترین سطح رسیده‏اند و در بعضی مناطق کشور بنا به تحقیقات و پژوهش‏های میدانی زمین‏شناسی کشور در ملایر همدان، بافق کرمان و سرابله در ایلام که از آن به عنوان پایتخت اجتماعی شهرهای ایران یاد می‏شود ما با پدیده فرونشست مواجه هستیم. در سرابله، پس از زلزله مهیب سرپل‏ذهاب در آبان۹۶ هنوز حرکات پوسته زمین این ناحیه به تثبیت نرسیده و کنش‏های درونی زمین ناآرام بوده و گاه و بیگاه پس‏لرزه‏های در امتداد هم رخ می‏دهد که کف انتظار مردم خونگرم، مهمان‏نواز و یادگاران حماسه نستوه میمک این است که مسئولان و نمایندگان و به‏ویژه آقای جلال میرزایی، نماینده اصلاح‏طلب این منطقه و سخنگوی فراکسیون امید مجلس، اهتمام بیشتری کنند و ردیف بودجه‏ای برای تحقیقات میدانی زمین‏شناسی در سرابله بگیرند. خوشبختانه در یکی دو سال اخیر شاهد بارش‏های خوب و سال آبی بهینه‏ای هستیم که وقتی تالاب گاوخونی پس از قریب دو دهه آبش روان می‏شود و دیگر رودها و تالاب‏هایی نظیر هورالعظیم این نوید و شادباش خوبی است اما گاهی و متاسفانه این بارش‏ها منجر به جاری شدن سیل و ایجاد سیلاب در نقاطی از کشورمان می‏شود که ضمن خسارت؛ حوادث جانی و مالی فراوانی را برای عده‏ای از هموطنانمان به بار آورده، زیرساخت‏های زیادی ازجمله کارگاه‏های کوچک و بعضا بزرگ تولیدی و صنعتی و زمین‏های کشاورزی را به طور کلی تخریب کرده و با توجه به اینکه این موارد متعلق به بخش خصوصی می‏باشد و دولت یا بیمه‏ها فقط در حد و حدود جزئی و کمک و نه جبران کلی خسارات و بازگشت به حالت قبل از سیل و حادثه، به آسیب‏دیدگان یاری و کمک می‏رسانند. بنابراین در اکثر موارد، مالکان تولیدها و زمین‏های کشاورزی قادر به رفع مشکلات و بازگشت به دوران فعالیت خود نیستند و شاید اغلب آنها نه‏تنها دیگر گلیم خود و عده دیگری را به عنوان اشتغال و ارتزاق از آب نمی‏کشند بلکه دچار معضل بیکاری و گذران زندگی خود و خانواده شده و اینها هم به لیست بلند بیکاران جامعه اضافه می‏شوند.
هدف از این نوشتار، ارتباط این نعمت آسمانی و موردنیاز موجودات زنده و زمین یعنی آب باران و بارندگی، و تبدیل شدن آن به سیل و سیلاب و بلای طبیعی با خسارت و زیان و آسیب است تا شاید تلنگری باشد و ما را وادار به فکر و اندیشه و آسیب‏شناسی و یافتن راه‏حل‏های گوناگون برای جلوگیری از تبدیل شدن این نعمت آسمانی به نقمت و بلا نماید. بی‏شک همه ما می‏دانیم که بشر از ابتدای خلقت، وابسته به آب و بارندگی برای ادامه حیات بوده و هست و با گذشت زمان و دستیابی به دانش کاشت و برداشت، کوچ‏نشینی و جابجایی بشر که شروع شد و هدف از کوچ‏کردن یافتن مراتع بهتر و خوش‏آب‏وهواتر برای چرای دامهایشان و سپس یافتن آب و استقرار در کنار رودها و مصب رودخانه‏ها و دریاها برای دسترسی به آب و کاشت نباتات و ارتزاق خود و دامهایشان بوده است. ان شاءالله که ما به جای پاک کردن صورت مسئله و فراموشی جمعی، که به قول بزرگ مرد سینمای ایران و جهان بهرام بیضایی آفت بزرگ فرهنگی ماست، بتوانیم با کارِ کاشناسی و بهره کافی از بزرگان صنعت و دانش آب و آب‏شناسی در دانشگاه‏های برجسته کشور، این پیشامدها و بحران‏ها را به حداقل و کم و کمتر برسانیم.
*معمار و روزنامه‏نگار
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
مناظره‌اي در مورد حجاب (اعتماد)مریلا زارعی با نقاب مادر افسرده و قاتل مظلوم (خراسان) فاجعه برجام در انتظار لایحه عفاف! (یادداشت روز) (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
خانه مادری هوشنگ ابتهاج صبح روز گذشته تخریب شد سایه «سایه» بر سر خانه مادری محمدعلی وکیلی تولدِ عنصرهمدلی وهمبستگی «ابتکار» از پیامدهای ممنوعیت‌های فراوان صادراتی گزارش می‌دهد بازارهایی که از دست می‌روند بیماری‌های مناطق سیل‌زده و راهکارهای پیشگیری، تشخیص و درمان آ‌ن‌ها مرور شد سیل در کمین سلامتی بیماری‌های مناطق سیل‌زده و راهکارهای پیشگیری، تشخیص و درمان آ‌ن‌ها مرور شد سیل در کمین سلامتی نمایشگاه بین‌المللی کتاب با وجود مشکلات بسیار به پیشواز سی‌و‌دومین دوره می‌رود دو با مانع کتاب «ابتکار» از مصوبه انتخاباتی مجلس و حذف برابری یک دوره نمایندگی با یک مقطع تحصیلی گزارش می‌دهد ارتش سودان بامداد پنجشنبه عمر البشیر رئیس‌جمهوری این کشور را از قدرت برکنار کرد آوار خشم مردم بر سر عمر البشیر معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری: دولت در هر شرایطی در کنار مردم خواهد بود نعمت احمدی در گفت‌وگو با «ابتکار»: آمریکا حق ندارد ایران را تروریست معرفی کند فرمانده نیروی زمینی ارتش: آمریکا امنیت نیروهای خود را در اقصی‌نقاط دنیا به خطر انداخت فرمانده نیروی زمینی ارتش: آمریکا امنیت نیروهای خود را در اقصی‌نقاط دنیا به خطر انداخت رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی: لایروبی آب‏بندان‌های گیلان، خطر بروز سیل در این استان را کاهش داد اصول فنی و راهکارهای هدایت سیلاب