آقای پمپئو! بروید افغانستان


دونالد ترامپ در دیدار با عمران خان نخست‌وزیر پاکستان در واشنگتن در خصوص استراتژی کشورش در افغانستان گفت که اگر امریکا بخواهد در جنگ افغانستان در ظرف یک هفته پیروز خواهد شد. ترامپ در مورد نحوه دستیابی به این پیروزی افزوده بود: «نمی‌خواهم 10میلیون نفر را بکشم. افغانستان ممکن است از صفحه روزگار محو شود. نمی‌خواهم آن راه را بروم.»
برخی از تحلیلگران ایرانی یک عادت عجیبی دارند که همه سخنان رئیس جمهوری امریکا را واجد پشتوانه‌های قوی تحلیلی می‌دانند که پشت هر حرف وی یک استراتژی یا برنامه پیچیده‌ای خوابیده است، حتی حرف‌های نامعقول و پرت و پلای آنان را هم چنین تحلیل می‌کنند. در حقیقت بلاهت برخی از این سخنان در پرتو قدرت مادی این کشور نادیده گرفته می‌شود. یکی از این اظهارات؛ همین سخنانش در دیدار با نخست‌وزیر پاکستان است. سخنانی که از حداقل درایت و فهم سیاسی به دور است که یک رئیس جمهوری درباره کشوری که متحد آن است چنین نابخردانه سخن بگوید و همه مردم افغانستان را علیه خود بسیج کند و چنان شود که حتی زبان طالبان را نیز دراز کرد. به‌طوری که سخنگوی طالبان با انتشار اطلاعیه‌ای اظهارات ترامپ را غیرمسئولانه خواند و تنها راه حل مشکلات افغانستان را، مذاکرات صلح دانست. در این اطلاعیه خطاب به ترامپ آمده است: «این آرمان را چنگیز، بریتانیا و شوروی سابق نیز به‌گور بردند و برعکس امپراطوری‌های‌شان از نقشه زمین محو شد، اما ملت افغانستان هنوز هم سربلند و زنده است و باز هم سربلند و زنده خواهد بود.»
این سخنان به روشنی نشان می‌دهد که پس از گذشت 18 سال قرار نیست که افغانستان به ثبات برسد و مسأله آن حل شود. تنها راه‌حل نیز انداختن بمب اتم و کشتن 10 میلیون نفر است که این نیاز محال می‌نماید. این سخنان بهترین نشانه برای طالبان است که بفهمند امریکا هیچ اقدامی نمی‌تواند بکند. جالب‌تر اینکه آنان ترامپ را به گفت‌و‌گو دعوت می‌کنند، گفت‌و‌گویی که از منطق روشنی برخوردار است ولی ترامپ به‌جای آن از ایران می‌خواهد وارد گفت‌و‌گو شود در موضوعی که قبلاً گفت‌و‌گو کرده‌اند و طی یک اجماع جهانی به توافق رسیده‌اند. جالب‌تر این است که پمپئو وزیر خارجه امریکا به خبرگزاری بلومبرگ اظهار داشته است: «خواهان سفر به تهران هستم تا در آنجا خطاب به مردم ایران در مورد سیاست خارجه دولت دونالد ترامپ سخن بگویم.»


 در حالی که او باید درباره سیاست‌هایش در افغانستان توضیح دهد که چرا پس از 18 سال کار به‌جایی رسیده که فقط با بمب اتمی می‌توان مسأله آنجا را حل کرد و زبان طالبان نیز باز شده است؟ اگر ظریف در شبکه‌های امریکایی مصاحبه می‌کند، به این دلیل است که احتمالاً مردم امریکا شبکه‌های ایرانی را نمی‌بینند، ولی پمپئو نیازی ندارد که در ایران سخنرانی کند، چون هنگامی که در واشنگتن هم سخن می‌گوید، مردم ایران از جزئیات آن حتی به‌طور مستقیم مطلع می‌شوند.
 ولی او تاکنون به این پرسش ساده پاسخ نداده است که چرا ایالات متحده از برجام خارج شد؟ مگر نه اینکه دولت امریکا این موافقت‌نامه را امضا کرده بود؟ مگر نه اینکه شورای امنیت آن را تأیید کرد؟ مگر نه اینکه همه قدرت‌های جهانی آن را تأیید کردند؟ مگر نه اینکه به‌عنوان یک دستاورد دیپلماتیک مهم جهانی شناخته شد؟ مگر نه اینکه گزارش‌های رسمی آمانو پایبندی ایران را به آن تأیید می‌کرد؟ پس چرا و با چه منطقی ایالات متحده در زمان ترامپ از برجام خارج شد و منطقه را دچار بحران کرد؟ پمپئو به جای آمدن به ایران ابتدا به افغانستان برود و توضیح دهد که چرا 18 سال بعد از حمله به افغانستان اکنون در شرایطی هستیم که بیش از نیمی از آنجا در کنترل طالبان است؟ حامی طالبان کیست؟ جز عربستان که متحد ترامپ است؟ پمپئو می‌تواند در همان افغانستان نیز توضیح دهد که چرا و با چه منطقی از برجام خارج شدند و نتیجه این کار چه خواهد شد؟