روزنامه مردم سالاری
1398/05/08
سوال از وزیر امورخارجه درباره رژیم حقوقی دریای خزر
گروه سیاسی _ مهدی عباسی: در نشست علنی عصر دیروز مجلس شورای اسلامی، سوالات مصطفی کواکبیان به همراه 4 نماینده دیگر و محمدحسین قربانی و عبدالکریم حسین زاده به همراه 9 نماینده از محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه درباره کنواسیون حقوقی دریای خزر و رژیم حقوقی مطرح شد. سوال مصطفی کواکبیان به همراه 4 نماینده دیگر از وزیر امور خارجه این بود که سهم ایران از بستر و زیربستر دریای خزر در رژیم حقوقی این دریا چند درصد است.محور سوال محمدحسین قربانی از وزیر امور خارجه هم تأکید بر جلوگیری از تضییع حقوق جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر و بیان شفافیت تمام مسائل پشت پرده برای افکار عمومی بود. همچنین محور سوال عبدالکریم حسین زاده به همراه 9 نماینده دیگر از ظریف این بود که نقش دیپلماسی ایران در تدوین کنوانسیون حقوقی دریای خزر چه بوده است.سوالاتی که البته با توضیحات و قول‌های وزیر امورخارجه به رای صحن علنی نرسید.
تأمین منافع در تعیین حقوق زیربستر دریای خزر باید در اولویت باشد نه مالکیت
محمدحسین قربانی در نشست علنی دیروز مجلس شورای اسلامی در تشریح سوال خود از وزیر امور خارجه در خصوص جلوگیری از تضییع حقوق جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر و بیان شفافیت تمام مسائل پشت پرده برای افکار عمومی گفت: امروز مباحث ملی و امنیتی کشور برای افکار عمومی دارای اهمیت دو چندان است و همواره جامعه تلاش می‌کند با حساسیت و کنجکاوی مباحث مربوط به دریای خزر را دنبال کند لذا باید نسبت به قرارداد بین‌المللی رژیم حقوقی دریای خزر شفافیت لازم صورت گیرد.
نماینده مردم آستانه اشرفیه در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: در آگوست سال 2018 کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر در قزاقستان با حضور سران کشورهای ساحلی به امضا رسید و از آن تاریخ به بعد حساسیت‌های بیشتری نیز مطرح شده است زیرا قبل از انقلاب اسلامی رژیم حقوقی فقط بین ایران و شوروی سابق بود و همچنان این تصور وجود داشت که سهم کشورمان از دریای خزر50 درصد است.
نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه مساله بستر و زیربستر در حوزه خزر از دیگر مباحث مهم و ابهام‌زا است، گفت: 25 میلیارد بشکه نفت و 106تریلیون مترمکعب گاز در خزر وجود دارد که تنها ایران است که هیچ تولیدی از این ذخایر ندارد و این در حالی است که حجم بیشتر ذخایر متوجه جنوب خزر است.
قربانی افزود: میدان نفتی سردار جنگل دارای دو میلیارد بشکه نفت خام است که حداقل500 میلیون بشکه آن قابل استخراج است که باید به آن توجه شود و به این سوال پاسخ داده شود که در این زمینه موفق عمل کرده‌ایم.
این نماینده مردم در مجلس دهم در این راستا اظهار کرد: 3 کشور شمالی بر اساس ترمیم خطوط میانی در حال اکتشاف و استخراج منابع هستند در حالی که تکلیف منابع زیرزمینی در جنوب خزر مشخص نیست.
وی افزود: در تعیین حقوق بستر و زیربستر باید تأمین منافع مهم باشد نه مالکیت زیرا در نگاه اول شاید وسعت بیشتری در اختیار گرفته شود اما منافع کشورمان را به درستی تأمین نکند.
موقعیت زمانی انعقاد کنوانسیون جامع رژیم حقوقی دریای خزر مناسب نبود
عبدالکریم حسین زاده هم در نشست علنی مجلس شورای اسلامی، در جریان سوال خود از وزیر امور خارجه، گفت: پیش از ورود به بحث اصلی به شخصه به عنوان وکیل ملت از تمامی زحمات و تلاش‌های شما که در سیاست‌های خارجی کشور متحمل شده و در مقابل بسیاری در خارج از کشور ایستادگی کردید کمال تشکر را دارم.
نماینده مردم نقده و اشنویه در مجلس شورای اسلامی افزود: سوال درباره رژیم حقوقی دریای خزر به این مفهوم نیست که ما به فرزندان این سرزمین بدبین هستیم اما این حق را برای خود قائلیم که نسبت به کشورهای پیرامونی با شک و تردید نگاه کنیم.
وی اظهار کرد: ما همچون کسانی نیستیم که علیه چهره‌هایی که هستی و انرژی خود را برای تعالی کشور گذاشته اند نادوستانه گاندوها را می‌سازنند و تهمت می‌زنند.
این نماینده مردم در مجلس دهم، اضافه کرد: آنچه در حافظه تاریخی ملت ایران وجود دارد به ما این حق را می‌دهد که نسبت به کشور روسیه بدبینی قطعی داشته باشیم چراکه تمام معاهده‌ها که در گذشته منعقد شده به ما این اجازه را می‌دهد تا به کنوانسیون‌های منعقد شده با این کشور با تردید نگاه کنیم.
نایب رئیس فراکسیون امید در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: براساس اصل 78 قانون اساسی کمترین تغییرات در خطوط مرزی ایران غیرممکن بوده و باید در مجلس شورای اسلامی به رأی گذاشته شود که این امر به چهار پنجم رأی نمایندگان نیاز دارد.
حسین زاده گفت: روشن نبودن برخی موضوعات در کنوانسیون ممکن است در آینده برای ما مسئله ایجاد کند.
عضو کمیسیون عمران مجلس تصریح کرد: ظرف زمانی که کنوانسیون جامع رژیم حقوقی دریای خزر منعقد شد از اهمیت بسیاری برخوردار است، برخلاف برخی، من شما را وطن پرست می‌دانم به نظر می‌رسد در شرایطی که شما به دنبال انعقاد این کنوانسیون بودید تحت فشار بوده و موقعیت مناسبی برای این کار نبود.
حسین زاده با اشاره به اینکه روسیه پیش از این که دوست ما باشد، دوست مردم خود است، بیان کرد: باید مشخص شود در صورتی که این کنوانسیون به تصویب چهار پنجم نمایندگان نرسد شرایط چگونه میشود.
ملت ایران هرگز به سهم کمتر از 20 درصد
قانع نخواهد شد
مصطفی کواکبیان در جریان سوال خود به همراه 4 نماینده دیگر از وزیر امور خارجه درباره سهم ایران از بستر و زیربستر دریای خزر در رژیم حقوقی این دریا گفت: علت این که این سوال مطرح شد، این بود که دوستان ما در فراکسیون دیپلماسی و منافع ملی و همچنین در کمیسیون امنیت ملی براشون سوال بود که بدون اینکه پیش مقدمه‌ای در مجلس یا در کمیسیون مطرح شده باشد، یکدفعه شنیدیم که در ۲۱ مرداد ۹۷ پنج کشور ساحلی دریای خزر نشستند و یک توافقی را مطرح کردند.
رئیس فراکسیون دیپلماسی و منافع ملی مجلس افزود: متاسفانه ساز و کار مجلس طوری است که وقتی مرداد ۹۷ سوال می‌کنیم، مرداد ۹۸ باید جواب بشنویم. یک سال گذشته و شرایط بین‌المللی تفاوت‌هایی هم نسبت به قبل داشته است، اما به هر حال اصل ابهام و سوال سرجایش هست.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: ما به جهت دلسوزی برای منافع ملی این سوال را مطرح کردیم، بخصوص وقتی دیدیم بعضی از رسانه‌های نظام جمهوری اسلامی ماجرا را طوری جلوه دادند که گویا نظام جمهوری اسلامی کل دریای خزر را بخشیده و اساسا نمایندگان هم بی‌خاصیت در مجلس سکوت کرده‌اند.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: ما گفتیم که این بحث مطرح شود و دست‌اندرکاران محترم دیپلماسی بیایند و توضیح بدهند تا مباحث مشخص شود، والا ارادت ما به جناب آقای دکتر ظریف سرجایش هست و من خواهشم این است که انشاالله این سوالات را از باب دلسوزی و تاکیدی که بر منافع ملی هست، در نظر بگیرند، ضمن اینکه سوال هم حق نمایندگان است.
وی افزود: اگر مسئله شخصی نباشد و بحث‌ها درخصوص منافع ملی و جنبه‌های کلی باشد، حتما نشانه نشاط و حیات و زنده بودن مجلس است.
رئیس فراکسیون دیپلماسی و منافع ملی مجلس گفت: فعالیت‌هایی که آقای دکتر ظریف در عرصه دیپلماسی و در راس دستگاه دیپلماسی انجام می‌دهند بر همه پیداست و حالا بعضی از عزیزانی که سریال گاندو هم می‌سازند هم برای خودشان یک تفکری دارند. ولی خوشبختانه با دلجویی مقام معظم رهبری مواجه شد که احتمالا آنها هم از تضعیف دستگاه دیپلماسی و شخص آقای دکتر ظریف پشیمون باشند.
عضو هیات رئیسه فراکسیون امید مجلس اظهار داشت: دریای خزر یا دریاچه خزر، بزرگترین دریاچه کره زمین است که توسط دو کشور ایران و روسیه قبل از فروپاشی شوروی سابق، محاصره بود، ولی بعد از فروپاشی شوروی، کشورهای ترکمنستان، قزاقستان و آذربایجان هم به روسیه اضافه شدند. یعنی الان ما پنج کشور ساحلی داریم که فقط همین پنج تا کشور باید در مورد این دریاچه نظر دهند.
عضو کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس اظهار داشت: ببینید دوستان سه تا دیدگاه در این مسئله مطرح است. یک دیدگاهی که واقعا یک بحث حقوقی دارد و معتقد است که براساس ماده ۱۲۳ کنوانسیون ۱۹۸۲ میلادی، حقوق دریاها در صورت نبودن یک قانون جامع بین‌المللی توافقات کشورهای اطراف دریا به عنوان قانون محسوب میشود. ماده هفتاد و چهار همین کنوانسیون هم در مورد فلات قاره، توافق کشورهای ساحلی را دارای اهمیت می‌داند. لذا این دیدگاه اول می‌گوید ما دو تا توافق در تاریخ با روسیه بیشتر نداشتیم. یکی قرارداد مودت و دوستی سال ۱۹۲۱ که ۱۳۰۰ هجری شمسی ما میشود، که در آنجا بالمناصفه و به صورت مساوی گفته شده ایران و شوروی حق کشتیرانی جنگی و عبور از آن را دارند. وی افزود: یک قرارداد دیگری هم ما داریم که سال ۱۹۴۰ میلادی یعنی ۱۳۱۹ هجری شمسی، جزئیات رژیم دریانوردی را مشخص کرده است. ما غیر از این دو تا عهدنامه و قرارداد بازرگانی هیچ توافقی بین ایران و روسیه در مورد دریاچه خزر یا دریای خزر نداریم. لذا دیدگاه اول می‌گوید که سهم ما از دریا و بستر زیر دریا ۵۰ درصد است که حالا بعضی از این عزیزان هم اشاره کردند.
رئیس فراکسیون دیپلماسی و منافع ملی مجلس گفت: اما دیدگاه دوم دیدگاهی هست که متاسفانه برخی از کشورهای حاشیه دریای خزر در لابه‌لای بحث‌ها و در دوره آقای احمدی‌نژاد که اینجا آمده بودند مطرح کردند که البته پاسخ لازم را در آن زمان نگرفتند. آنها مطرح می‌کنند که ما توافقاتی بین کشورها به صورت دوجانبه داریم و آن را می‌خواستند مبنا قرار دهند و طول ساحل را مبنا می‌دانند. براین اساس در این نگاه دوم سهم ایران را بیشتر از ۱۱ درصد نمی‌دانند و متاسفانه این بحث در بعضی دستگاه‌ها و بعضی جاها مطرح شده و می‌گویند حالا ما باید به همان ۱۱ درصد قانع باشیم.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: اما دیدگاهی که واقعا بر مبنای حقوق بین‌الملل و بحث‌های دقیق کارشناسی مطرح است دیدگاهی هست که ما معتقدیم اگر بر فرض ما نگوییم آن 4 کشور هرکدام دوازده و نیم درصد، یعنی با هم ۵۰ درصد دارند، و بگوییم پنج تا کشور با هم باید توافق کنند.
وی افزود: ملت ایران هرگز به کمتر از ۲۰ درصد از سهم دریای خزر راضی نخواهد بود و حالا آقای دکتر فرمودند که ما توافق نکردیم و هر وقتی که پهنه دریای خزر مشخص شد ما آن را به مجلس می‌آوریم.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خطاب به وزیر امور خارجه اظهار داشت: جناب آقای دکتر ظریف عزیز توجه کنید، که ملت ما سابقه خیلی خوبی قبل از پیروزی انقلاب و قبل از این دهه اخیر از روسیه ندارد و حتی سابقه خیلی بدی از روسیه دارد. حتی اوایل پیروزی انقلاب این‌ها در ارتش ما نفوذ کردند و در حد وزیر دفاع یک نفوذی و یک جاسوس فرستادند. وی افزود: من می‌خواهم خدمتتان بگویم که در عرصه دیپلماسی، مبنا منافع ملی هر کشور است. ما دوست دائمی و دشمن دائمی نباید تصور بکنیم. حالا غیر از رژیم صهیونیستی که از اساس جعلی است. تمام کشورهای دنیا براساس منافع ملی خودشان عمل می‌کنند.
کواکبیان گفت: من می‌خواهم عرض کنم که روسیه الان به عنوان متحد استراتژیک ما در بسیاری از مسائل محسوب میشود. ما امروز در رابطه با سوریه، در رابطه با منطقه، در بحث‌های سه‌جانبه‌ای که با ترکیه داریم، با روسیه همراهی‌هایی را دیده‌ایم اما این همراهی‌ها باتوجه به آن سابقه قبلی یک مقدار باید با تردید نگاه شود که اگر قرار است رژیم حقوقی دریای خزر تنظیم شود حتما باید منافع ملی ایران لحاظ شود.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: ۵ تا نکته را اینجا عرض می‌کنم. ما قراردادهای دوجانبه بین کشورها را اصلا برای رژیم حقوقی دریای خزر به رسمیت نمی‌شناسیم و برای ما رسمیت و سندیت ندارد و ما به کمتر از ۲۰ درصد سهم ایران به هیچ نحوی براساس آخرین مبانی حقوق بین‌الملل و بحث کارشناسی قانع نیستیم.
وی افزود: همه گفتند در رابطه با این قرارداد نهایی هم، حتما مباحث زیست محیطی و مباحث امنیت ملی و نحوه بهره برداری از این دریا را ما باید کاملا مشخص کنیم.
رئیس فراکسیون دیپلماسی و منافع ملی مجلس اظهارداشت: خدمت مسئولین محترم نظام هم عرض می‌کنم ما همان مقداری هم که الان از دریای خزر سهم داریم متأسفانه خوب بهره‌برداری نمی‌کنیم و آن چهار تا کشور چه از لحاظ آب، چه از لحاظ شیلات و چه از لحاظ نفت از ما جلوترند و ما باید بجنبیم در رابطه با منافع ملی بهتر عمل کنیم.
وی در ادامه گفت: بنده اینجا می‌خواهم بگویم که به وزرا ارادت ویژه‌ای داریم و اگر حمل بر چیزهای دیگر نشود، من دکتر ظریف را فخر الوزرای کابینه دوازدهم جمهوری اسلامی می‌دانم ولی در عین حال خدمت ایشان می‌گویم آقای دکتر ما هر چه شما را دوست داشته باشیم، ملت و کشور و تمامیت ارضی را بیشتر از شما دوست داریم، لذا خواهش ما این است که حتما به این نکته توجه داشته باشید که با روسیه در عین اینکه رفاقت داریم باید به یک دید تردید هم نگاه بکنیم و سر سوزنی از تمامیت ارضی و از امنیت ملی و از بحث‌هایی که ملت ایران در دریاچه خزر دارند نباید کوتاه بیاییم و همانطور هم که شما فرمودید باید تسریع شود و بعد هم باید بیاید در مجلس تا براساس قانون اساسی تصویب کنیم.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در خاتمه اظهار داشت: اگر واقعا این تضمین‌ها را آقای دکتر ظریف می‌دهند که ما به ایشان اطمینان داریم، بنده از طرف آقای قربانی و آقای حسین زاده و جمع زیادی از اعضای فراکسیون دیپلماسی این سوال را به رای مجلس نمی‌گذارم.
تصمیم نهایی کنوانسیون حقوقی دریای خزر
با مجلس خواهد بود
وزیر امور خارجه در جلسه علنی نوبت عصر مجلس در پاسخ به سوال مصطفی کواکبیان، محمد حسین قربانی و عبدالکریم حسین زاده در خصوص سهم ایران از بستر و زیر بستر دریای خزر و رژیم حقوقی ایران در دریای خزر با تاکید بر این که پس از انجام مراحل لازم در خصوص کنوانسیون حقوقی دریای خزر این کنوانسیون به مجلس برای تصویب خواهد آمد گفت: تاکنون هر تصمیمی در خصوص کنوانسیون حقوقی دریای خزر با اجازه شورای عالی امنیت ملی و امضای مقام معظم رهبری انجام شده است و پس از طی شدن مراحل کامل آن برای تصمیم نهایی به مجلس خواهد آمد.
محمد جواد ظریف بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره بر تمامیت ارضی و استقلال کشور تاکید داشته است و اگر به تاریخ معاصر ایران رجوع کنیم تنها حکومتی که در آن حتی یک وجب از خاک و آب آن مورد مذاکره قرار نگرفته و از ایران جدا نشده است.
ظریف ادامه داد: اگر به سلسله‌های پادشاهی گذشته نگاه کنیم متاسفانه در همه آنها بخشی از ایران جدا شده است اما تنها در حکومت جمهوری اسلامی ایران است که علیرغم جنگ تحمیلی و فراز و نشیب‌های زیادی که پشت سر گذاشته است از یک وجب از خاک ایران جدا نشده است و این افتخار بزرگی برای رهبری و مردم ایران است که در برابر همه فشارها ایستاده است و با خون شهدای خود حتی یک وجب از خاک ایران را از دست نداده است.
وی در ادامه اظهار کرد: ایران از زمان فروپاشی دولت شوروی تمام تلاش خود را برای حفظ منافع کشور در دریای خزر انجام داد. بنده در دهه ۷۰ که معاون حقوقی و بین المللی وزارت خارجه بودم اولین اجلاس مدیران حقوقی ۵ کشور ساحلی دریای خزر برگزار شد و طی ۲۱ سال گذشته مسوولان وزارت خارجه با هماهنگی شورای عالی امنیت ملی مذاکرات طولانی را انجام داده‌اند و تمام تلاش بر این بوده است تا حق ایران در دریای خزر محفوظ بماند.
وزیر امور خارجه با تاکید بر این که ایران همواره به دنبال حفظ حقوق خود در دریای خزر بوده است گفت: به همین دلیل است که مذاکرات حدود ۲۱ سال طول کشیده است و ایران تمام تلاش خود را به کار گرفته تا منافع ایران حفظ شود. در طول این چند سال پروتکل‌های مختلفی در خصوص حفاظت زیست محیطی از دریای خزر و ماهیگیری و سایر موارد مطرح شده که برای حفظ آبزیان و محیط زیست دریای خزر به تایید رسیده است. اما کنوانسیون جامعه حقوقی دریای خزر موضوع اصلی مذاکرات بود که بعد از حدود ۲۰ سال مذاکره به نتیجه رسید این کنوانسیون در سال‌های ۹۵ و ۹۶ مراحل نهایی خود را طی کرد و سپس برای طی شدن مراحل نهایی به داخل کشورها و در سال ۹۷ نیز پس از تایید شورای عالی امنیت ملی مراحل آن در کشور طی شده است. در خصوص این کنوانسیون حدود ۲۱ سال مذاکره شده است و در اصل طی شدن مراحل قانونی در کشور به نتایج نهایی رسیده است.
وی در ادامه تاکید کرد: در خود کنوانسیون مشخص است که باید مراحل قانونگذاری در رابطه با آن در کشورها طی شود و قطعا زمانی که دولت مراحل اولیه را طی کند کنوانسیون را برای تصویب نهایی به مجلس می‌آورند و هیچ چیز بدون تصویب مجلس نهایی نخواهد شد.
وی در ادامه با طرح این سوال که آیا در این کنوانسیون در خصوص سهم جمهوری اسلامی از پهنه یا زیربستر دریای خزر تصمیمی گرفته شده است گفت: در این کنوانسیون ما در زمینه پهنه یا بستر دریای خزر به نتیجه نرسیده‌ایم و قرار شد براساس قراردادهای دوجانبه مذاکره صورت گیرد. در مورد سطح آب قرار شد تنها قوانینی وضع شود که مورد تایید هر پنج کشور باشد سواحل دریای خزر در بخش ایران مناسب نیست و برخلاف سایر کشورهای حوزه دریای خزر ایران سواحل مناسبی ندارد و لذا قرار شد در ترسیم خط مبدا موردی تصویب شود که همه کشورها آن را تایید کنند. در ماده یک کنوانسیون اعلام شده است که کشورهای که سواحل آنها در حوزه نامناسبی قرار گرفته است در تعیین خط مبدا از وضعیت ویژه‌ای برخوردار هستند جمهوری اسلامی ایران نیز در هنگام تصویب این کنوانسیون اعلام کرد که این بند در خصوص جمهوری اسلامی ایران است. وضعیت حقوقی دریای خزر برخلاف وضعیت ایران و عراق در اروند رود دو جانبه نیست و در دریای خزر پنج کشور حضور دارند. ما در این کنوانسیون توانستیم بندی را بگنجانیم که خط مبدا هیچ کشوری بدون توافق سایر کشورها ترسیم نشود و از آن جا که سواحل ایران وضعیت نامناسبی دارند مورد توجه ویژه قرار گیرد.
وی افزود: به جز این مورد هیچ تصمیم دیگری در خصوص تقسیم بستر یا زیربستر یا پهنه دریای خزر گرفته نشده است. در کنوانسیون حقوقی دریای خزر ترتیبات زیست محیطی و کشتیرانی مورد توجه قرار گرفته است. نکته مهمی که وابسته به امنیت ملی در این کنوانسیون است این است که سیاست ما سیاست نزدیکی با همه همسایگانمان است و این توافق تضمینی خواهد کرد که ما با همسایگان خود روابط خوبی برقرار کنیم. از سوی دیگر این توافق اجازه نمی‌دهد پهنه آبی مشترک باعث شود تا دریای خزر منطقه‌ای برای حضور نیروهای خارجی شود. این نکته بسیار حائز اهمیت است که اجازه نمی‌دهد کشورهای بیگانه در دریای خزر حضور یابند.
وی در ادامه با تاکید بر این که ایران به دنبال برقراری روابط بسیار خوب با همسایگان خود است بیان کرد: در عین حال تمامیت ارضی برای جمهوری اسلامی ایران بسیار حائز اهمیت است و با هیچ کشوری تعارف ندارد و افتخار جمهوری اسلامی در طول این سال‌ها این است که یک وجب از سرزمین خود را به کسی نداده است و نخواهد داد. پس از این که خط مبدا کشور مشخص شود کنوانسیون به مجلس خواهد آمد و علت این که تاکنون به مجلس نیامده است این است که منتظر هستیم تا خط مبدا در دریای خزر ترسیم شود. ما توافق کرده‌ایم و همه ملزم هستند تا اقدامی خلاف اصول کنوانسیون انجام ندهند. تصمیم گیری در مورد کنوانسیون حقوقی در نهایت برعهده مجلس است. تاکنون نیز با اجازه شورای عالی امنیت ملی و امضای مقام معظم رهبری همه مراحل طی شده است.
وی در ادامه با تاکید بر این که روابط بین الملل براساس اعتماد نیست بلکه بر پایه حفظ منافع ملی است گفت: ما هیچ گاه منافع ملی را به هیچ دلیلی به حراج نمی‌گذاریم و هیچ کس نمی‌تواند به خاک ایران و منافع ملی طمع داشته باشد. ما با همه کشورهایی که با ما دشمنی نداشته باشند دوست هستیم؛ با روسیه و سایر همسایگان خود روابط خوبی داریم اما این به این معنا نیست که ما لحظه‌ای در حفظ تمامیت ارضی خود غفلت کنیم. در روابط بین المللی اعتقاد داریم که هر کسی به دنبال منافع خود است و هیچ کس برای منافع ما دل نمی‌سوزاند.
وی در ادامه اظهار کرد: بحث محیط زیست دریای خزر بسیار مهم است و به همین دلیل ما تاکید کرده‌ایم تا زمانی که پروتکل الحاقی به کنوانسیون محیط زیست دریایی خزر تصویب نشود کنوانسیون حقوقی دریای خزر نیز مورد تصویب قرار نمی‌گیرد. امنیت دریای خزر بسیار حائز اهمیت است و به ۵ کشور ساحلی آن سپرده شده است اما این به این معنا نیست که نیروی دریایی سایر کشورها بتوانند تا مرزهای کشور ما پیش بیاید. در قراردادهای گذشته اجازه داده شده بود تا نیروی دریایی روسیه بتواند تا بندر انزلی ایران بیاید اما این کنوانسیون اجازه نمی‌دهد که هیچ کشوری بدون اجازه ما حتی تا مرز ۱۵ مایلی ما در آب‌های سرزمینی کشور وارد شود. کنوانسیون حقوقی دریای خزر با چشم باز نوشته شده است.
ظریف در ادامه تاکید کرد: علیرغم تبلیغات سلطنت طلبان در زمان رژیم گذشته حتی یک کشتی ایرانی اجازه عبور از خط موهومی آستارا و حسین قلی را نداشت و همکاران سابق ما در وزارت خارجه بارها به تحمیل شوروی اعتراض کرده بودند. اما دیگر این گونه نیست و کشتی‌های ایرانی می‌تواند تا هر محلی که می‌خواهند پیش بروند و بحث مشاع بودن دیگر جایگاهی ندارد. اکنون کشورها فقط در دریای سرزمینی خود حق اعمال حاکمیت دارند و در منطقه ویژه ماهیگیری حق ویژه ماهیگیری دارند و بقیه دریا برای عبور و مرور همگان آزاد است.
وی در ادامه با تاکید بر این که در هیچ کنوانسیونی حق ۵۰ درصدی به هیچ کشوری از خزر داده نشده است بیان کرد: هیچ کنوانسیونی حق ۵۰ درصدی از دریای خزر را به هیچ کشوری نداده است. شوروی سابق دریای خزر را به ۴ قسمت تقسیم کرده بود و به ایران تنها اجازه می‌داد تا خط آستارا حسین قلی پیش برود اما دیگر این گونه نیست. باید بار دیگر تاکید کنم که در جمهوری اسلامی حتی یک وجب از خاک ایران نیز به کسی داده نشده است.
وی افزود: در خصوص بستر و زیر بستر دریای خزر از آن جا که این دریا محصور به ۵ کشور است اگر ایران کنار بنشیند آنها خود برای خود تصمیم گیری می‌کنند. اما اکنون ایران این اجازه را نمی‌دهد. بین قزاقستان و روسیه در مورد قسمت شمالی دریای خزر توافقی صورت گرفته است اما در قسمت جنوبی هیچ توافقی بین کشورها انجام نشده است. اما پروژه‌های مشترکی در حال انجام است. آن چه که در یک شبکه روسی در خصوص حقوق دریای خزر مطرح شد هیچ ارتباطی با دولت روسیه ندارد و دولت روسیه این موضوع را تکذیب کرد؛ حتی بعدها این فیلم مجددا به صورت تحریف شده برای شکستن غرور ملی ایرانیان در شبکه‌های اجتماعی پخش شد اما واقعیتی ندارد و ایران با قاطعیت از تمامیت ارضی خود دفاع کرده و خواهد کرد و برایش یک امر مقدس است.
وی در ادامه با تاکید بر این که مذاکرات در خصوص کنوانسیون حقوقی دریای خزر در زمان اوج قدرت ایران شکل گرفت بیان کرد: این مذاکرات در سال‌های ۹۴، ۹۵ و ۹۶ که در زمانی که جمهوری اسلامی ایران در اوج قدرت بود نهایی شد البته من اعتقاد دارم که امروز نیز ایران در اوج قدرت است و در حوزه میدانی و بین المللی در اوج قرار داریم. آمریکا علیرغم هزینه‌های بسیاری که کرده است اما در تمامی عرصه‌های بین المللی محکوم است و هر جلسه‌ای که تشکیل می‌دهد در نهایت خود محکوم میشود. آمریکا با استفاده از مزیت اقتصادی که دارد همه کشورها را تحت فشار قرار می‌دهد که در نهایت استفاده بیش از حد از این اهرم نیز منجر به بی تاثیر شدن آن خواهد شد.
ظریف در پایان گفت: بنده معتقد هستیم که هیچ تحمیلی به جمهوری اسلامی ایران در این کنوانسیون نشده است و چه در مورد ترسیم خط مبدا و چه در مورد ضرورت اجماع برای تعیین خط مبدا چه در خصوص وضعیت نامناسب سواحل ایران و چه در مورد حضور نظامی در دریای خزر جمهوری اسلامی ایران توانسته سیاست‌های خود را بگنجاند. کنوانسیون دریای خزر منافع جمهوری اسلامی ایران را حفظ خواهد کرد. اما نظر نهایی با مجلس است پس از تعیین خط مبدا این کنوانسیون به مجلس می‌آید اما اگر مورد پذیرش مجلس قرار نگیرد ما به ۴ کشور دیگر اعلام می‌کنیم که ایران کنوانسیون را نپذیرفته است اما شرایط خوبی برای کشور نخواهد بود در نهایت تصمیم نهایی با مجلس خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
احمد شاملو در مقابل مزدک میرزایی!
قادر به کشف انواع هواپیماها و پهپادهای رادارگریز هستیم
خبر
افزایش ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومانی حقوق معلمان
کشورهای دوست در خرید نفت ایران فعال‌تر عمل کنند
انتقاد از انحصار آگهی‌های قوه قضائیه در روزنامه حمایت
نامه ظریف به رهبری درباره گاندو
آغاز فعالیت بازار متشکل ارزی با ۱۰۰ صرافی
سوال از وزیر امورخارجه درباره رژیم حقوقی دریای خزر
تغییر بودجه سال‌جاری پشت درهای بسته
